Ushbu standartda quyidagi standartlarga havolalardan foyda-
lanilgan:
0 ‘z DSt 1092:2005 Axborot texnologiyasi. Axborotning krip-
tografik muhofazasi. Elektron raqamli imzoni shakllantirish va
tekshirish jarayonlari.
0 ‘z DSt 1105:2006 Axborot texnologiyasi. Axborotning krip-
tografik muhofazasi. M a’lumotlami shifrlash algoritmi.
0 ‘z DSt 1109:2006 Axborot texnologiyasi. Axborotning krip-
tografik muhofazasi. Atamalar va ta’riflar.
Nazorat savollari:
1. 0 ‘zbekiston Respublikasining 0 ‘z DSt 1092:2009, 0 ‘z DSt
1105:2009 va 0 ‘z DSt 1106:2009 milliy
standartlarining mohiyatini
tushuntirib bcring.
2. 0 ‘z DSt 1204:2009 milliy standartida qanday masalalar
yoritib berilgan?
3.3. Axborot xavfsizligi sohasiga oid me’yoriy hujjatlar
RH 45-215:2009 - Rahbariy hujjat. Ma’lumotlar uzatish
tarmog‘ida axborot xavfsizligini ta’minlash to‘g‘risida Nizom.
Ushbu hujjat N 100:2002 «Ma’lumotlar uzatish milliy tarmog‘ida
axborot xavfsizligini ta’minlash to‘g ‘risida nizom» o ‘miga amalga
kiritilgan bo‘lib, ma’lumotlar uzatish tarmog‘ida (MUT) axborot
xavfsizligini ta’minlash bo'yicha asosiy maqsadlar, vazifalar,
funksiyalar va tashkiliy-texnik tadbirlami belgilaydi.
Nizom xonaning muhofaza
qilinishini tashkil qilish, tarmoq
komponentlarining saqlanganligi va fizik yaxlitligini ta’minlash,
tabiiy ofatlar, energiya ta’minoti tizimida ishlamay qolishlardan
muhofaza qilish masalalari, xodimlar va MUT mijozlarining shaxsiy
xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha choralari,
shuningdek, Tezkor-
qidiruv tadbirlar tizimini (TQTT) tashkil qilish masalalari va uning
ishlashini tartibga solmaydi.
Ushbu hujjat talablari
MUT normal ishlashini kuzatish, xizmat
ko‘rsatish va ta’minlash ishlarini amalga oshiruvchi inutasaddi
qo‘mita va vazirliklaming barcha korxonalariga taalluqlidir.
51
Ushbu Nizomga axborot muhofazasi bo‘yicha xizmatlar
ro‘yxati o ‘zgarganda yoki MUTni modemizatsiya qilish va
rivojlantirishda o ‘zgartirish hamda qo‘shimchalar kiritilgan bo‘lishi
mumkin.
Ushbu Nizom axborotni muhofaza qilishning huquqiy, tash-
kiliy, rejimli, texnik, dasturiy va boshqa
metodlari hamda vosita-
laridan foydalanish, shuningdek, axborot xavfsizligini ta’minlash
qismida amalga oshirilgan choralaming samaradorligi uchun har
tomonlama uzluksiz nazorat qilishni amalga oshirish asosida
MUTda axborot xavfsizligini ta’minlash ko‘zda tutiladi.
MUTda axborot xavfsizligini ta’minlash AXTTni yaratish
yo‘li bilan kompleksli va MUT hayotiy siklining barcha bos-
qichlarida tashkiliy-texnik tadbirlami doimo o‘tkazish
bilan hal
etiladi.
MUT AXTT samarali ishlashini ta’minlash funksiyalari kor-
xona rahbariga bevosita bo’ysunadigan korxonaning MUT axborot
xavfsizligini ta’minlash xizmati (boTimi)ga yuklatiladi.
Korxonaning MUT axborot xavfsizligini ta’minlash xizmati
(boTimi) o ‘z faoliyatida 0 ‘zbekiston Respublikasining qonun huj-
jatlari va normativ hujjatlari, Prezident farmonlari, 0 ‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar
Mahkamasining qarorlari, Agentlikning nor-
mativ-huquqiy hujjatlari, korxona rahbarlarining buyruqlari va
farmoyishlari hamda ushbu Nizomga amal qiladi.
Axborot xavfsizligini ta’minlash xizmati (boTimi) MUT ser-
verlarida saqlanadigan va MUT telekommunikatsiya kanallari va
vositalari bo‘ylab uzatiladigan, agar bu shartnomada ko‘zda tutilgan
bo‘lsa, abonentlar axborotining konfidensialligi,
yaxlitligi va undan
erkin foydalanish uchun javobgar boTadi.
Axborot xavfsizligini ta’minlash xizmati (boTimi) abonent
terminallarida saqlanadigan abonent axborotining konfidensialligi,
yaxlitligi va undan erkin foydalanish uchun javobgar boTmaydi.
Axborot xavfsizligini ta’minlash xizmati (boTimi) viruslar
bilan zararlangan hamda zararli dasturlami o‘z ichiga olgan foydala-
nuvchi va abonentlaming axborot resurslari (MUT serverlarida
joylashadigan va saqlanadigan, MUT telekommunikatsiya kanallari
va vositalari bo‘ylab uzatiladigan), shuningdek, 0 ‘zbekiston Res
publikasining amaldagi qonun hujjatlari bilan taqiqlangan axborot
52
resurslari tarqalishining oldini olish bo‘yicha choralami qabul qilish
huquqiga ega.
Abonentlarga axborotni muhofaza qilish bo‘yicha qo‘shimcha
xizmatlami taqdim etish shartnomada bayon etiladi.
MUT foydalnuvchilari va abonentlari o ‘z darajasida axborotni
muhofaza qilish tizimlari yoki vositalarini qo‘llash (ulardan foyda-
lanish) huquqiga ega.
