O‟ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‟RTA MAXSUS TA‟LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO‟JALIGINI
MEXANIZATSIYALASH MUHANDISLARI INSTITUTI
“QISHLOQ VA SUV XO‟JALIGINI ELEKTRLASHTIRISH VA
AVTOMATLASHTIRISH” fakulteti
“PEDAGOGIKA, PSIXOLOGIYA VA O‟QITISH METODIKASI” kafedrasi
“AMALIY TA‟LIM METODIKASI” fanidan
REFERAT
MAVZU: DAVLAT TA‟LIM STANDARTLARI
Bajardi:
“Kasb ta‟limi” 309-guruh talabasi
S.Atajonov
Qabul qildi:
D.Ximmataliyev
Toshkent – 2018
Kirish:
Standart, standartlashtirish me`yorlari tushunchalari
DTS ta‟lim mazmuni shakllari, vositalari, usullari va ularning sifatini
baholash tartibini belgilaydi. Ta‟lim mazmunini o„zagi
hisoblangan standart
vositasida, mamlakat hududida faoliyat ko„rsatayotgan turli ta‟lim muassasalarida
(davlat va nodavlat) ta‟limning barqaror darajasini ta‟minlash sharti amalga
oshiriladi. DTS o„z mohiyatiga ko„ra o„quv dasturlari, darsliklar, o„quv
qo„llanmalari, nizomlar, o„quv rejasi va boshqa meyoriy hujjatlarini yaratish uchun
asos bo„lib xizmat qiladi. DTSni, uning talablarini bajarish O„zbekiston
Respublikasi hududida faoliyat ko„rsatayotgan mulkchilik
shakli va idoraviy
bo„ysinishdan qatiy nazar barcha ta‟lim muassasalari uchun majburiydir. DTS ning
tarkibiy qismi sifatida umumiy o„rta (kasb – hunar va oliy) ta‟lim muassasalari
uchun tayanch o„quv rejasi ishlab chiqiladi. Tayanch o„quv reja ta‟lim sohalarini
meyorlash hamda ta‟lim muassasalarini moliyaviy taminotini ta‟minlashga asos
bo„luvchi davlat muassasalarini moliyaviy taminotini ta‟minlashga asos bo„luvchi
davlat hujjati sanaladi. Tayanch o„quv rejasi o„quv predmeti bo„yicha beriladigan
ta‟lim mazmunini ta‟lim oluvchiga yetkazish uchun ajratilgan o„quv soatlarining
minimum hajmidagi miqdorini belgilaydi.
Davlat ta‟lim standartlarining maqsadi va vazifalari nimalardan iborat? –
Davlat ta‟lim standartlarining joriy etilishi quyidagi maqsadlar amalga oshirilishini
nazarda tutadi:
-
ta‟limning yuksak sifatini hamda mamlakatda amalga oshirilayotgan
chuqur iqtisodiy va ijtimoiy islohotlarni, rivojlangan demokratik davlat barpo etish
talablariga javob beruvchi raqobatbardosh kadrlar tayyorlanishini ta‟minlash;
-
mamlakatning ijtimoiy va iqtisodiy taraqqiyoti istiqbollaridan, jamiyat
ehtiyojlaridan, fan, texnika va texnologiyaning zamonaviy
yutuqlaridan kelib
chiqib kadrlar tayyorlash mazmunini tartibga solish;
-
ta‟limning demokratlashuvi, insonparvarlashuvi va ijtimoiylashuvi,
ta‟lim oluvchilarning huquqiy va iqtisodiy bilimlari darajasini, shuningdek ta‟lim
jarayoni samaradorligini oshirish;
-
sifatli ta‟lim xizmatlari ko„rsatish, ta‟lim va kadrlar tayyorlash
sohasida shaxsning, jamiyat va davlatning manfaatlarini himoya qilish;
-
kadrlar tayyorlash sifatini va ta‟lim faoliyatini
baholash mezonlarini
va tartibini belgilash;
-
ta‟lim jarayonini va kadrlar tayyorlashning izchilligi va uzluksizligini
ta‟minlash;
- mehnat va ta‟lim xizmatlari bozorida raqobatbardoshlikni ta‟minlash.
Davlat ta‟lim standartlarining vazifalari:
-
ta‟lim sifatiga va kadrlar tayyorlashga, ko„rsatiladigan ta‟lim
xizmatlari turlariga nisbatan qo„yiladigan maqbul talablarni belgilash;
-
ta‟limga va uning pirovard natijalariga, ta‟lim oluvchilarning bilimi va
kasb malakasi darajasini vaqti-vaqti bilan baholash tartibiga, shuningdek ta‟lim
faoliyati sifati ustidan nazorat qilishga nisbatan qo„yiladigan
tegishli talablarni
belgilovchi meyoriy negizni yaratish;
-
xalqning boy aql-zakovat merosi va umuminsoniy qadriyatlar asosida
ta‟lim oluvchilarni ma‟naviy-axloqiy tarbiyalashning samarali shakllari va
usullarini joriy etish;
-
ta‟limning barcha turlarida ular mazmunini hamda olib boriladigan
ta‟lim va tarbiyani kelishib olish ularning o„zaro bog„liqligini, uzluksiz ta‟lim
tizimida va kadrlar tayyorlashda izchillikni ta‟minlash;
-
o„quv-tarbiya va ta‟lim jarayoniga,
pedagogik va axborot
texnologiyalari bilan ta‟minlashga, ta‟lim darajasini nazorat qilishga, ta‟lim
muassasalarida ta‟lim oluvchilar va ularni bitiruvchilarning malakasiga nisbatan
meyorlar va talablarni belgilash;
-
ta‟lim va kadrlar tayyorlash sifatiga
baho berishning xolis tizimini,
ta‟lim muassasalarini attestatsiyadan o„tkazish va akkredetatsiya qilishni joriy
qilish;
-
kadrlarni maqsadli va sifatli tayyorlash uchun ta‟lim, fan va ishlab
chiqarishning samarali integratsiyasini ta‟minlash;
-
milliy standartlar talabini ta‟lim sifati va kadrlar tayyorlashga nisbatan
xalqaro talablarga muvofiqligini ta‟minlash.
7-moddasida davlat ta‟lim standartlari yoritilgan:
Davlat ta‟lim standartlari umumiy o„rta, o„rta maxsus, kasb-xunar va oliy
ta‟lim mazmuniga xamda sifatiga qo„yiladigan talablarni belgilaydi.
Davlat ta‟lim standartlarini bajarish O„zbekiston
Respublikasining barcha
ta‟lim muassasalari uchun majburiydir.
