Salomatlikni mustaxkamlash, profilaktika, atrof muhit gigienasi fanining 2015/2016 o’quv yili uchun mo’ljallangan

2 semestr – 40 soat 7 kun

salomatlikni mustaxkamlash, profilaktika, atrof muxit gigienasi mustaqil ravishda olib borish uchun etarli bo’lgan bilim va malakani egallashga, shuningdek, salomatlini mustaxkamlashda profilaktika metodlarini qo’llash, atrof muxit gigienasi, turmush tarzi va ekologik omillarga ilmiy yondoshuv orqali taxlili etish va amaliyotda qo’llashdan iboratdir.

- akademiya ichki tartib-intizom qoidalariga rioya qilish;

- uyali telefonni dars davomida o’chirish;

- berilgan uy vazifasi va mustaqil ish topshiriqlarini o’z vaqtida va sifatli bajarish;

- darsda tibbiy formada bo’lish;

- o’quv xonalarining ozodaligini saqlash;

- ko’chirmachilik (plagiat) qat'iyan man etiladi;

- darslarga qatnashish majburiy hisoblanadi, dars qoldirilgan holatda qoldirilgan

darslar qayta o’zlashtirilishi shart;

- darslarga oldindan tayyorlanib kelish va faol ishtirok etish;

- talaba o’qituvchidan so’ng, dars xonasiga - mashg’ulotga kiritilmaydi;

- amaliy mashg’ulotlarda berilgan topshiriqlar talab darajasida bajarilishi va

albomda aks ettirilishi va o’qituvchi imzosi bilan tasdiqlanishi lozim.

- talaba reyting ballidan norozi bo’lsa e'lon qilingan vaqtdan boshlab 1 kun

mobaynida apellyatsiya komissiyasiga murojat qilishi mumkin.

• 
  Yangi sog’liqni saqlash kontseptsiyasining evolyutsiyasi. Salomatlik ta'rifi. Salomatlikka jaxon sog’liqni saqlash tashkilotining tarifi
  
• 
  Salomatlik va xastalik. Kasalliklar va patogen holatlar paydo bo’lishining mexanizmlari (patogenez).
  
• 
  Shaxs va jamiyat salomatligining havfli omillari
  
• 
  Amerika sog’liqni saqlash xizmatining boshlig’i tomonidan oldinga qo’yilgan maqsadlar
  
• 
  JSST Ovrupo byurosining dasturlari. Buyuk Britaniya sog’liqni saqlash maqsadlari
  
• 
  Bolalar muammolariga doir butunjahon forumi – sog’liqni saqlashning halqaro maqsadlari.
  Dastur - 1) biron-bir faoliyat, ishning mazmuni va rejasi; 2) siyosiy partiyalar, tashkilotlar, alohida arboblar faoliyatining asosiy qoidalari va maqsadlari bayoni; 3) oʻquv fani mazmunining qisqacha izohi; 4) teatr, konsertlar va b.
  Buyuk Britaniya, Britaniya, (ingl. Great Britain) Buyuk Britaniya va Shimoliy Irlandiya Birlashgan Qirolligi (ingl. United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) - Shimoli-Gʻarbiy Yevropadagi davlat.
  Sog’liqni saqlash manfaatlari yo’lidagi tadbirlarga shaxs va jamoani jalb qilish
  
• 
  Aholi salomatligini mustahkamlash va muhofaza qilish to’g’risidagi Ottava deklaratsiyasi. Milliy va mahalliy modellar.
  
• 
  • Jamoat sog’lig’ini saqlashning taraqqiyot bosqichlari Yangi jamoat sog’lig’ini saqlash: ta'rifi.
  

• Turmush tarzi tushunchasi

• Salomatlikka ta'sir etuvchi omillar

• Xavf omillari.Tashqi muxit omillari (tabbiy va antropogen (texnogen) tabiat muxit) va salomatlik.

• Ijtimoiy omillar (urbanizatsiya, emotsional zo’riqishlar, gipodinamiya va boshq.lar) va salomatlik. Genetik xavf omillari

• Sog’lom turmush tarzini shaklantirish.

• Sog’lom turmush tarzining shakllantirishning asoslari.

• Sog’lom turmush tarzining printsiplari.

• Salomatliknimustahkamlashgadoir kompleks dastur

• Salomatliknimustahkamlashvamuhofazaqilish. Birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi profilaktika

• Ayrimkasalliklarningbirlamchivaikkilamchiprofilaktikasi

• Kasalliklarmigratsiyasi, epidemiologiko’zgarish

• Faoliyat sohasi sifatida sog’liqni saqlashning ta'rifi

• Sog’liqni saqlash sistemasining maqsadlari va ularga erishmoqlikning yo’llari

• Jamoat sog’lig’ini saqlashda standartlarni belgilash mezonlari.

• 
  Aholi salomatligi va tibbiy faollik. Aholi o’rtasida tibbiy faollikni oshirish yo’llari.

  Aholi - Yer yuzida yoki uning muayyan hududi, qitʼa, mamlakat, tuman, shaharida istiqomat qiluvchi odam (inson) lar majmui. Aholini tadqiq etish bilan maxsus fan - Demografiya shugʻullanadi.aholi oʻrtasida sodir boʻlayotgan jarayonlar biologik, geografik, ijtimoiy-iqtisodiy omillar taʼsirining natijasidir.

  
  
• 
  Organizmni sog’lomlashtirish. Inson salomatligi va jismoniy aktivlik. Organizmni chiniqtirish.
  
• 
  Tashqi muhit omillari va salomatlik, ijtimoyi omillar va salomatlik.
  
• 
  Havf omili tushunchasi. Tashqi muhit omillari.Salomatlikka ta'sir etivchi asosiy omillar.
  
• 
  Semizlik va gipodinamiya. Gipodinamiya sabab yuzaga keladigan kasalliklar.
  

• Infektsion kasalliklarning tabiati.

• Infektsion kasalliklarning klassifikatsiyasi.

• Infektsion kasalliklarga qarshikurash.

• Emlash orqali oldini olsa bo’ladigan infektsion kasalliklar

• Emlashning asosiy dasturlari

• Yuqumli kasalliklarni bartaraf etish dasturini tashkil etishning halqaro printsiplari.

• Sil va uning oldini olish

• Jinsiy yo’l bilan yuqadigan kasalliklar (zazm, gonoreya)

• Jinsiy yo’l bilan yuqadigan kasalliklar profilaktikasi

Ortirilgan immun tanqisligi sindromi (OITS) va uning profilaktikasi

Noinfektsion kasalliklar va ularga qarshi kurash.

Kurash - sport turi, belgilangan qoidaga muvofiq ikki sportchining yakkama-yakka olishuvi. Kurashish sanʼati koʻp xalqlarda qadim zamonlardan buyon maʼlum. K. ayniqsa Yunonistonda keng tarqalib, qad. olimpiada musobaqalaridan doimiy oʻrin olib kelgan.

Qarshi (1926 37 yillarda Behbudiy) - Qashqadaryo viloyatidagi shahar (1926 yildan), viloyat markazi (1943 yildan). Qashqadaryo vohasining markazida, Qashqadaryo boʻyida, xalqaro t. yil va avtomobil yoʻllari kesishgan joyda.

Yurak qon-tomir kasalliklari. O’pkaning xronik kasalliklari. Qandli diabet va og’ir formadagi buyrak etishmovchiligi. Rak (o’sma kasalliklari)

• Epidemiologik o’tish. Surunkali kasalliklarning tarqalganlik ko’rsatkichlari. Noinfektsion kasalliklarga qarshi kurash. Surunkali kasalliklarning sotsial-iqtisodiy oqibatlari.

• Noinfektsion kasalliklarning xavfli omillari

• Surunkali kasalliklar va yangi jamoat sog’lig’ini saqlash

• Yurak qon tomir kasalliklarning profilaktikasi. Gipertenziyani davolash va profilaktika qilish. Yurak qon tomir kasalliklarida o’limning o’zgarish tendentsiyasi.Viktoriyadagi anjuman va «Sog’lom yurak” deklaratsiyasi

• Astma va uning profilaktikasi. O’pkaning surunkali obstruktiv kasalligi. Kasbga aloqador o’pka kasalliklari (shaxtyorlar pnevmakaniozi, silikoz, asbestoz, bissinoz)

• Qandli diabet asoratlari, davolash qiymati. Qandli diabetni davolash va tadqiq qilish muammolari bo’yicha Sent – Vinsent deklaratsiyasi.Qandli diabet profilaktikasi

• Og’ir formadagi buyrak etishmovchiligi va uning profilaktikasi

• O’sma kasalliklari profilaktikasi. Birlamchi profilaktika.