2.1. Stek
Stek – Stack inglizchadan uyum, gʻaram, dasta, bogʻlam degan
ma‘noni anglatadi.
Stek - bu LIFO (last in – first out; oxirgi kelgan – birinchi ketadi)
prinsipi boʻyicha ishlaydigan ma‘lumotlar strukturasi.
Bu juda aniq ta‘rif, ammo yangi oʻrganuvchilar uchun tushunish
biroz qiyin boʻlishi mumkin. Shuning uchun, hayotning narsalar
koʻrinishidagi toʻplamni taqdim etish haqida toʻxtalib oʻtaylik. Xayolga
kelgan birinchi narsa - bu kitoblar toʻplami koʻrinishidagi talqin, bu
yerda eng yuqori kitob tepada joylashgan.
31
1-rasm. Kitoblar ustuni (Stek ma’lumotlar strukturasi)
Aslida, stek har qanday narsaning toʻplami sifatida ifodalanishi
mumkin, u daftar, ruchka va shunga oʻxshash narsalar toʻplami boʻlishi
mumkin, ammo kitoblar bilan misol eng maqbul boʻladi.
Shunday qilib, stek nimadan iborat? Stek katakchalardan iborat
(masalan, bular kitoblar), ular ba‘zi ma‘lumotlarni oʻz ichiga olgan
tuzilish shaklida va ushbu strukturaning turiga keyingi elementga
koʻrsatkich sifatida taqdim etiladi.
Stekka birinchi boʻlib kiritilgan element eng soʻnggisi boʻladi. Agar
stekka uchta element qoʻshsangiz, avval qoʻshilgan oxirgi element
oʻchiriladi.
2-rasmda siz 6 ta raqamni koʻrishingiz mumkin: 6, 3, 8, 2, 4, 7.
Shunga diqqat qilingki, biz ularni bir xil tartibda chiqaramiz. Masalan, 8
raqamini chiqarish uchun avval 6 va 3 raqamlarini, soʻngra 1 ni ajratib
olishimiz kerak, chunki bu stek, biz bu raqamlarni teskari tartibda
qoʻshdik. Aniqroq qilib aytganda: 7, 4, 2, 8, 3, 6.
Stekda massivdagi kabi indekslar mavjud emas, demak ma‘lum bir
elementga murojaat qila olmaysiz. Buning sababi, stek bogʻlangan
roʻyxatlar asosida tuzilgan. Bu shuni anglatadiki, har bir element
(oxirgisidan tashqari qolgan elementlar NULL-ga ishora qiladi, oddiy
soʻzlar bilan aytganda, hech narsaga ishora qilmasa NULL boʻladi)
keyingi elementga koʻrsatgichga ega. Ammo koʻrsatgich boʻlmagan
element mavjud - birinchisi (yoki uni bosh element deb ham atashadi).
32
Shu oʻrinda savol paydo boʻlishi mumkin? Nima uchun massivlarni
ishlatish mumkin boʻlganda stekni ishlatamiz. Sababi stek toʻplamining
|
