Elektr tokidan zararlanganda birinchi tibbiy yordam

288 
(toko‘tkazuvchiqismlardanvao‘tkazgichlardanjabrlanuvchiniqutqarayotgandaelektr
tokio‘tkazmaydiganquruqkiyimyokiquruqvositalarniqo‘llash); 

birdaqiqadavomidajabrlanuvchining 
umumiyholatinibaholash 
(hushinianiqlash, terivashilliqqavatlarinirangini, nafasolishini, pulsini, ko‘z 
qorachiqlariningyorug‘likkareaksiyasinianiqlash); 

jabrlanuvchi 
hushini 
yo‘qotgandauniyotqizib, 
kiyimlariniyechishtozahavodannafasolishinita’minlashvaburunganovshadilspirtiga
namlanganpaxtaniyaqinlashtirish, umumiyisitish; 

zarur 
bo‘lganda (o‘qtin-o‘qtinnafasyokitalvasalinafasolishkuzatilsa) 
sun’iynafasberish; 

hayotiymuhima’zolardatiriklikbelgilariyokio‘limbelgilarpaydobo‘lgunch
ajonlantirishchora-tadbirlarinio‘tkazish; 

jabrlanuvchida 
qusishsodirbo‘lsauningboshiniyonboshgaqaratib, 
og‘izbo‘shlig‘inimassalardantozalash; 

jabrlanuvchigajonlantirishtadbirlariko‘rsatilgandankeyinungato‘liqosudal
ikni ta’minlashvatibbiyotxodiminichaqirish; 

jabrlanuvchini zambilda yotgan holatda transportirovka qilish lozim. 
 
Suyaklarshikastlanishida- chiqqanda, singanda valatyeganda 
 
14.5-rasm. Jabrlanuvchini elektr manbai ta’siridan qutqarish 

289 
birinchitibbiyyordam 
Suyaklarningshikastlanishi 
-
butashqiomilta’siridaorganizmningkuchta’siridashikastlanishioqibatidasalomatlikni
yo‘qolishibilankechadiganjarayondir. 
Og‘irshikastlanisholganjabrlanuvchinishifokorkelgungaqadaro‘zjoyidansiljit
maslikkerak, bundanxavflijoydanolibchiqishholatlariistisnodir. 
Sinishda suyak butunligining buzilishi kuzatiladi. Suyak singanida 
quyidagiholatlar xarakterlidir: 

keskin og‘riqlar (holatnio‘zgartirishgaharakatqilinganda kuchayadi); 

suyakning deformatsiyasi (suyak siniqlarini siljishi natijasida); 

singansohaningshishi. 
Suyak sinishining ochiq (teri qoplamalarining butunligi buziladi) va yopiq 
(teri qoplamalarining butunligi buzilmaydi) ko‘rinishlarimavjud. 
Suyaklarsingandavachiqqandagid 
birinchitibbiyyordamko‘rsatayotidaquyidagilarnibajarishishart: 

jabrlanuvchigaog‘riqqoldiruvchidoriberish; 

ochiqsinishlardaqonketishinito‘xtatish, 
jarohatgaishlovberish, 
boylamqo‘yish; 

qo‘lostidamavjudbo‘lganvositalaryordamida (faner, doska, tayoqlar) 
yokistandartshinalaryordamidaimmobilizatsiyanita’minlash; 

elkayokibilakchiqqanda 
jarohatolganqo‘lgafiziologikbukilganholatniberib 
(tirsakbo‘g‘inida 
90
0 
bukibboylash) 
paxtayokibintniqo‘yib, 
qo‘lniboylovmaterialiyordamidabo‘yingailish; 

boldir 
suyaklari 
sinishida 
tizzavaoyoq-
kaftbo‘g‘inlarinifiksatsiyalashvazambildatransportirovka qilish; 

umrovsuyagilat 
yeyishivasinishidaqo‘ltiqostisohasiga 
(shikastlangansohaga) 

290 
paxtalivalikniqo‘yibtanagato‘g‘riburchakostidabukilganholatdaqo‘lnibintbilano‘ras
h; 

umurtqapog‘onasishikastlanganda, 
jabrlanuvchiniko‘tarmayturiborqasigakengtekisdoska, 
faneravah.k. 
qo‘yibyokijabrlanuvchiningtanasiniegmaganholdayuzibilanyergayotqizibqo‘yib, 
transportirovkasinifaqatzambildaamalgaoshirish; 


qovurg‘alarsingandajabrlanuvchi 
nafasinichiqarganvaqtdasochiqbilanqovurg‘alarni mahkambog‘labqo‘yishkerak; 

og‘riqnikamaytirishmaqsadidashikastlangansohagamuzqo‘yish 
(muzlirezinalimoslamalar, sovuqsuvligrelkalarvah.k). 
Suyaklar latyegandayokisinganda ularnio‘zjoyigaqo‘yishgaharakat qilish 
ta’qiqlanadi. 
Boshjarohatlanganidaboshog‘rig‘i, hushniyo‘qotish, ko‘ngilaynishi, qusish, 
quloqlardanqonketishlarikuzatiladi. Bundayholatdaquyidagilarnibajarishlozim: 

jabrlanuvchini yotqizibqo‘yish; 

boshnihar ikki tomondan yumshoq valiklar bilan mahkamlab qo‘yish va 
zich bog‘lash; 
YopiqOchiqIchki 
14.6-rasm. Suyak sinishining ko‘rinishlari 

Download 2,73 Mb.