bunda: e –elektron zaryadi;  –zarraning tartibli harakat tezligi; n–zaryadlar konsentratsiyasi; S–o‘tkazgichning ko‘ndalang kesim yuzi

Download 21.87 Mb.
bet	10/84
Sana	10.04.2022
Hajmi	21.87 Mb.
	#19566

Bog'liq
11-sinf-fizika-konspekt-2018
Buyrak mustaqil ish, Deontologiya 7 topshiriq, Презентация Microsoft PowerPoint (2), marafon, Javob, 7-mavzu. Servis extiyoj sifatida. Reja Ehtiyoj va uning servisn, I bob. Ekstremal masalalarni elementar usullar bilan yechish ten-azkurs.org, 01 DJ 2022-2023 ЎЙ 1-курс Физика узб (6), 01 DJ 2022 2023 ЎЙ 1 курс Физика рус био 4, Taqdimot, 2-kurs sirtqi, Презентация1, Dororo, informatika-oqitish-metodikasi

Bu sahifa navigatsiya:

• Magnit maydonga uchib kirayotgan protonga ta’sir qilayotgan lorens kuchi, chap qo‘l qoidasiga ko‘ra, o‘ng tomonga yo‘nalgan bo‘ladi (1.16-rasm).
• Endi zaryadli zarraning harakatiga Lorens kuchining ta’sirini qarab chiqamiz. Zarra bir

bunda: e –elektron zaryadi;  –zarraning tartibli harakat tezligi; n–zaryadlar konsentratsiyasi; S–o‘tkazgichning ko‘ndalang kesim yuzi. Magnit  maydоnda  harakatlanayotgan  zaryadli  zarraga  shu  maydоn  tоmоnidan  ta’sir  etuvchi  kuchga  lоrеns  kuchi  dеyilib,  bu  kuch  quyidagicha  ta’riflanadi:  bir  jinsli  magnit  maydо n da  harakatlanayotgan  zaryadli  zarraga ta’sir etuvchi kuch L zarraning zaryadi q ga,  uning  harakat  tеzligi  u  ga,  magnit  maydоn  induksiya  vеktоri  ga hamda tezlik ( ) vektori bilan magnit maydon induksiyasi ( )  vеktоrlari  оrasidagi  burchak  sinusi ko‘paytmasiga  tеng  bo‘ladi. Lorens  kuchi  yo‘nalishi  chap  qo‘l  qоidasi  yordamida  aniqlanadi  (1.15-rasm). Agar  chap  qo‘lning  kaftiga  magnit  induksiyasi  vеktоrini  tik  tushadigan  va  ko‘rsatkich  barmоqlar  yo‘nalishi  musbat  zaryad harakatining yo‘nalishi bilan bir xil bo‘lsa, u hоlda 90° ga ochilgan bosh  barmоq lorens kuchining yo‘nalishini ko‘rsatadi. Magnit maydonga uchib kirayotgan protonga ta’sir qilayotgan lorens kuchi, chap qo‘l qoidasiga ko‘ra, o‘ng tomonga yo‘nalgan bo‘ladi (1.16-rasm). Maydondagi  elektron  (manfy  zaryad)ning  harakatini  aniqlashda,  to‘rtta  barmog‘imizni tok yo‘nalishiga qarama-qarshi holatda joylaymiz. Bunda elektronga ta’sir qiluvchi lorens kuchi chap tomonga yo‘nalgan bo‘ladi (1.16-rasm). agar zaryadli zarra magnit induksiya chiziqlari bo‘ylab harakatlansa, unga magnit maydon tomonidan kuch ta’sir qilmaydi. Endi zaryadli zarraning harakatiga Lorens kuchining ta’sirini qarab chiqamiz. Zarra bir jinsli magnit maydon kuch chiziqlari yo‘nalishiga tik uchib kirayotgan bo‘lsin (1.17-rasm).U holda zarra tezligi yo‘nalishi bilan induksiya chiziqlari orasidagi burchak 90° ga teng bo‘lib, zarraga ta’sir qilayotgan lorens kuchi maksimal bo‘ladi. lorens kuchi magnit maydonda harakatlanayotgan zarraning harakat yo‘nalishiga  pеrpеn diku lar  yo‘nalganligi  uchun  u  markazga  intilma  kuch  vazifasini  bajaradi. natijada zaryadli zarraning harakat yo‘nalishi o‘zgarib, harakat trayektoriyasi egrilanadi. lorens kuchi ish bajarmaganligi bois, zarraning harakat  tezligi  ham  o‘zgarmaydi.  Demak,  zarra  aylana  bo‘ylab  tеkis  harakatlanishni davom ettiradi. Download 21.87 Mb.

Download 21.87 Mb.