|
ГОРНОДОБЫВАЮЩАЯ МЕТАЛЛУРГИЯ И ОБРАБАТЫВАЮЩАЯ ПРОМЫШЛЕННОСТЬBog'liq rux-metali-dunyo-bo-yicha-ishlab-chiqarishdagi-o-rniГОРНОДОБЫВАЮЩАЯ МЕТАЛЛУРГИЯ И ОБРАБАТЫВАЮЩАЯ ПРОМЫШЛЕННОСТЬ
MINING METALLURGY AND MANUFACTURING INDUSTRY
www.srt-journal.uz
69
Kirish.
O‘zbekiston iqtisodiyotini
rivojlantirish kontseptsiyasida yoritilgan eng
muhim muammolardan biri, bu mam-
lakatning boy mineral-xomashyo resurs-
laridan ratsional va kompleks foydala-
nishdir. O‘zbekiston metallurgiya sanoati
o‘z mavqeini yildan-yilga mustahkamlab
bormoqda. Negaki, qudratli mineral-xom-
ashyo bazasi va tog‘-kon sanoati korxona-
larining mavjudligi tufayli mamlakatimiz
Markaziy Osiyo mintaqasida qora va rangli
metall ishlab chiqarish bo‘yicha yetakchi
o‘rinlardan birini egallaydi [1]. Bir qator
foydali qazilmalar (metallar) bo‘yicha
O‘zbekiston tasdiqlangan zaxiralar va
istiqbolli rudalar jixatdan MDH dagina
emas, balki butun dunyoda ham yetakchi
o‘rinlardan birini egallaydi.
Ma’lumki O‘zbekistonda metallurgiya
sanoati so‘ngi besh yilda ancha rivoj-
lantirildi. Ko‘p sohalar qatorida metallurgiya
sanoatiga ham alohida e’tibor berilmoqda.
Avvallari birlamchi metallurgiyada rudadan
bevosita metall ajratib olingan bo‘lsa, hozir-
ga kelib kompleks qayta ishlash hamda
mavjud yarim tayyor mahsulot va chiqin-
dilardan qimmatbaho komponentlarni ajra-
tib olishga urg‘u berilmoqda [2].
Adabiy tahlili va metodlar.
Tabiatda
rux asosan sulfid holatida uchraydi,
shunindek ruxning oksidlangan birikmalari
ham mavjuddir. Ishlab chiqarishda keng
miqdorda kompleks rux – qo‘rg‘oshin
sulfidli polimetallik rudalar qo‘llaniladi. Bu
rudalarda asosiy metallardan tashqari mis,
kadmiy, nodir va kamyob metallar mavjud.
Hozirgi paytda qayta ishlaga jalb etiladigan
rudalarning tarkibida ruxning miqdori 1,5 %,
rux-qo‘rg‘oshin rudalarda 1,0 – 1,5% Zn va
0,4 -0,5% Pb mavjud. Bu rudalar qayta
ishlashdan oldin boyitiladi. Asosiy boyitish
usuli - selektiv flotasiyadir. Oldin rudadan
лургия,
гидрометаллургия,
конденсатор,
серная
кислота,
электролиз,
амфотерный, коррозионный, кислотный, щелочной.
|
| |
