|
Sanoq tizimlari, ma'lumotlarni kodlash, sonlarni xotiraga joylashtirish formatlari
|
| bet | 10/78 | | Sana | 19.02.2024 | | Hajmi | 209,36 Kb. | | #158808 |
Bog'liq Tizimli dasturlash javoblarSanoq tizimlari, ma'lumotlarni kodlash, sonlarni xotiraga joylashtirish formatlari.
Axborot o‘lchov birliklari-xar xil turdagi ma‘lumotlarni (tovush, matn, tasvir, video) kompyuterda raqamlar (kodlar) ko‘rinishda saqlanadi. Biz unlik sanoq sistemada hamma hisob kitoblarni qilsak, kompyuter esa ikkilik sanoq sistemalarda ularni bajaradi. Shuning uchun ma‘lumotlarni minimal xajmi BIT deb nomlanadi va 1 yoki 0 ga teng bo‘ladi. Maksimal 256 belgi bo‘lishi mumkinligi uchun bitta belgi uchun xotirada 1 bayt xajm xotira ajratiladi 1bayt=8 bit.
Ma‘lumotlar kompyuterda ikkilik sanoq tizimida va unlik-ikkilik sanoq tizimida ifodalanadi. Sanoq tizimlari-bu ma‘lum sanoq sonlarigacha yoki bir nechta harf va sonlardan iborat sonlarning tartibli ketma-ketligidan iborat. Sanoq tizimlari pozitsion va nopozitsion turlarga
14
bo‘linadi. Pozitsion tizimlar - bu tizimlar tartibli sanoq sonlaridan iborat. Nopozitsion tizimlar- raqamlar va harflarning tartibsiz joylashuvidan tashkil topgan. Hoxlagan tartibdagi sanoq tizimlari uchun quyidagi formula o‘rinli.
Pastki indeksdagi tartiblanish raqamlarni qo‘yish joyi (razryad), bu yerda R-musbat qiymatlar uchun S-manfiy qiymatlardagi razryadlar uchun m- razryaddan iborat bo‘lgan ma‘lumotlarning maksimal son qiymati quyidagicha ifodalanadi:
N
max
=P
m
-1
S-razryadli 0ga teng bo‘lmagan minimal qiymatlarni hisoblash formulasi: N min
=P
-s
m-butun qismi uchun P m+s
Ikkilik sanoq tizimida R=2 ga teng bo‘lib, 0 va 1 dan tashkil topgan. Misol, ikkilik sanoq tizimida 101110,101 unlik sanoq tizimida 46,625 ga teng ekanligini yuqoridagi formulalar yordamida ko‘rib chiqamiz:
Shuningdek ikkilik va o‘nlik sanoq tizimidan tashqari 16 sonoq tizimlari ham mavjud. Mashinada ikkilik sanoq tizimi asos qilinish tamoyili . Yani ma’lumotlarni va buyruqlarni tasvirlashda ikkilik sanoq tizimida tasvirlanadi. • Xotiraning yagonalig tamoyili . Buyruqlar raqamli ko‘rinishda, sonlarga aylantirilib saqlanadi. Buyruqlarda ishtirok etuvchi emas, balki tezkor xotira yacheyka adresidagi operatsiyalar soni ko‘rsatiladi. Operatsiyalar natijalari adres yacheykalarida joylashadi. Boshqacha aytadigan bo‘lsak, dasturlar va ma’lumotlar xotirada ikkilik sanoq tizimida saqlanadi va ular uchun ma’lumotlar kabi amallarni bajarish mumkin.
|
| |
