Dastrulash tillari xususiyatlarining tahlili va ularni tasniflash usullari




Download 209,36 Kb.
bet44/78
Sana19.02.2024
Hajmi209,36 Kb.
#158808
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   78
Bog'liq
Tizimli dasturlash javoblar

73. Dastrulash tillari xususiyatlarining tahlili va ularni tasniflash usullari.


Dasturlash tillarining xususiyatlarini tahlil qilish: Dasturlash tillarini tahlil qilishda ularning xususiyatlari va imkoniyatlarini tushunish uchun bir nechta asosiy xususiyatlarni hisobga olish mumkin. Bu erda tekshirish uchun ba'zi umumiy xususiyatlar mavjud:

  1. Sintaksis: Sintaksis tilning qoidalari va tuzilishini, jumladan, bayonotlar, ifodalar, o'zgaruvchilar, funktsiyalar va boshqaruv oqimi konstruksiyalari uchun sintaksisni

belgilaydi.

  1. Ma'lumotlar turlari: Dasturlash tillari turli xil ma'lumotlar turlarini qo'llab-quvvatlaydi, masalan, butun sonlar, suzuvchi nuqta raqamlari, belgilar, mantiqiy qiymatlar, satrlar,

massivlar, tuzilmalar, sinflar va boshqalar. Ma'lumotlar turlarining mavjudligi va moslashuvchanligi tillarda farq qiladi.

  1. Boshqaruv tuzilmalari: tillar qarorlar qabul qilish (if-else, switch), sikl (for, while, do-while) va tarmoqlanish (uzish, davom ettirish, qaytarish) uchun boshqaruv tuzilmalarini taqdim

etadi. Boshqaruv tuzilmalarining ekspressivligi va xilma-xilligi tillarda farqlanadi.

  1. Abstraktsiya: Tillar funksiyalar, protseduralar, modullar, sinflar va interfeyslar kabi abstraktsiya mexanizmlarini qo'llab-quvvatlashi bilan farqlanadi. Abstraktsiya

dasturchilarga funksionallikni qamrab olish va qayta foydalanish mumkin bo'lgan komponentlarni yaratish imkonini beradi.

  1. Xotirani boshqarish: Tillar xotirani boshqarishning turli usullarini qo'llaydi, jumladan, xotirani qo'lda boshqarish (aniq ajratish va ajratish) va avtomatik xotirani boshqarish (axlat yig'ish). Ba'zi tillar o'rnatilgan xotirani boshqarish xususiyatlarini ta'minlaydi, boshqalari esa tashqi vositalar yoki kutubxonalarga tayanadi.

  2. Paradigmalar: Dasturlash tillari protsessual, ob'ektga yo'naltirilgan, funktsional, imperativ, deklarativ yoki parallel kabi turli xil dasturlash paradigmalarini qo'llab-quvvatlashi mumkin. Qo'llab-quvvatlanadigan paradigmalar dasturlash uslubi va yondashuviga ta'sir qiladi.

  3. Xatolarni boshqarish: tillar xatolar va istisnolarni boshqarish mexanizmlarini taqdim etadi. Bunga xato kodlari, istisnolar, try-catch bloklari va xatolarni tarqatish usullari kiradi.

Xatolarni qayta ishlash imkoniyatlari ifodalilik va granularlik nuqtai nazaridan farq qilishi mumkin.

53


  1. Kirish/chiqish: tillar kiritish/chiqarish operatsiyalari, jumladan, fayllar bilan ishlash, konsolda kiritish/chiqarish, tarmoq aloqasi va periferik qurilmalar bilan oʻzaro aloqa qilish imkoniyatlarini taklif etadi. I/U operatsiyalari uchun API va xususiyatlar tillar orasida farq qilishi mumkin.

Dasturlash tillarini tasniflash usullari: Dasturlash tillarini tasniflash uchun bir qancha usullar yoki mezonlardan foydalanish mumkin. Quyida ba'zi umumiy tasniflash usullari keltirilgan:

  1. Paradigmaga asoslangan tasnif: Tillar protsessual, ob'ektga yo'naltirilgan, funktsional yoki bir nechta paradigmalar kombinatsiyasi kabi qo'llab-quvvatlanadigan dasturlash

paradigmalariga qarab tasniflanadi.

  1. Abstraktsiya darajasi: Tillarni past darajali (mashina kodiga yaqinroq) yoki yuqori darajali (mashina tafsilotlaridan ko'proq mavhum) deb tasniflash mumkin. Past darajadagi tillar

apparat ustidan ko'proq nazoratni ta'minlaydi, yuqori darajali tillar esa unumdorlik va o'qilishiga ustunlik beradi.

  1. Yozish intizomi: Tillarni yozish intizomiga qarab tasniflash mumkin, masalan, statik terish (kompilyatsiya vaqtida tipni tekshirish), dinamik terish (ish vaqtida turdagi tekshirish) yoki ikkalasining kombinatsiyasi (asta-sekin yozish).

  2. Bajarish muhiti: Tillarni kompilyatsiya qilingan tillar (bajarishdan oldin mashina kodiga tarjima qilingan), sharhlangan tillar (to‘g‘ridan-to‘g‘ri tarjimon tomonidan bajariladigan)

yoki kombinatsiya (gibrid kompilyatsiya-tarjima) kabi bajarilish muhitiga qarab tasniflash mumkin.

  1. Domenga xos tillar (DSL): Ba'zi tillar ma'lum domenlar yoki dastur sohalari uchun mo'ljallangan, masalan, ma'lumotlar bazasi so'rovlari uchun SQL, raqamli hisoblashlar

uchun MATLAB yoki veb-ishlab chiqish uchun HTML/CSS. DSL'lar muayyan vazifalar yoki sohalar uchun mo'ljallangan.

  1. Tarixiy tasnif: Tillarni tarixiy rivojlanishi va nasl-nasabiga ko‘ra tasniflash mumkin, masalan, protsessual tillar (C, Fortran), obyektga yo‘naltirilgan tillar (Java, C++) yoki funksional dasturlash ta’sirida bo‘lgan yangiroq tillar (Python, JavaScript).

  2. Mashhurlik va hamjamiyat tomonidan qabul qilinishi: Tillarni ularning mashhurligi, sanoatning qabul qilinishi va jamoatchilik tomonidan qo'llab-quvvatlanishiga qarab

tasniflash mumkin. Ushbu tasnif mehnat bozori talabi, ekotizim etukligi va jamiyat faoliyati kabi omillarni hisobga oladi



Download 209,36 Kb.
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   78




Download 209,36 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Dastrulash tillari xususiyatlarining tahlili va ularni tasniflash usullari

Download 209,36 Kb.