Yig’uvchi sxema (“YOKI” elementi). Bu sxema kirish signaliga nisbatan kamroq “talab qo’yadi”.
Kirishlardan kamida birida 1 qiymat bo’lgan holda chiqishda ham 1 hosil bo’laveradi.
“Yoki” mantiqiy amaliga bo’ysinuvchi elektr sxema tok manbayi, lampochka va parallel ulangan
ikkita ulagichdan iborat bo’lishi mumkin. Haqiqatdan ham, ulagichlardan birini, masalan X
2
ni ulashimiz
bilan chiroq yonadi. Mos tushish sxemasidan farqli o’laroq, bu yerdan kirishlardan ixtiyoriy biriga signal
tushishi bilanoq chiqishga o’tadi. Shuning uchun mantiqiy qo’shish amalini bajaruvchi sxemalar
yig’uvchi sxema nomini olgan. Bu sxemalar yordamida turli tuman tarmoqlar tutashmaydigan qilib
kuchlanish uzatish mumkin.
Inventor sxemasi (“EMAS” elementi). Invetor sxemasini teskari zanjir deb atasa ham bo’ladi.
Unda bitta kirish va bitta chiqish mavjud.
“EMAS” mantiqiy amaliga mos keladigan elektr sxema tok manbayi, chiroq va tugmadan iborat.
Tok impulsi kirishda signal bo’lmagan holda paydo bo’ladi. Haqiqatdan ham, tugma bosilsa, tutashtirgich
tutashgan joydan uzilsa, ya’ni elektr zanjir ajraladi va chiroq o’chadi. Tugma qo’yib yuborilgan paytda,
ya’ni kirishda signal yo’q bo’lgan holda chiroq yonib turadi. Demak, chiroq yonishi tugmaning holatiga
nisbatan teskari ekan.
