Shovot tumani Al-Xorazmiy nomidagi Xalqaro fizika va matematika maktab-internati

Bog'liq
44-dars Kiritmalar

Shovot tumani Al-Xorazmiy nomidagi Xalqaro fizika va matematika maktab-internati
ONA TILI VA ADABIYOT FANI O‘QITUVCHISI Rahimova Mahbuba

…“Agar mendan sizni nima qiynaydi?” deb so‘rasangiz, farzandlarimizning ta’lim va tarbiyasi deb javob beraman.

o‘quvchilarimizni yuksak ma’naviyatli, chuqur bilimli, keng mushohadali, ijodkor, eng asosiysi, savodxon qilib tarbiyalash, ularda kitobxonlik madaniyatini shakllantirish

Kiritmalar(kirish so’z)

Kiritmalar undalmalar singari gap bo‘laklari bilan grammatik jihatdan bog'lanmaydi, shuning uchun ko'pincha vergul va tire bilan, ba’zan esa qavs bilan, talaffuzda kichik to'xtamlar bilan ajratiladi: Essiz, shuncha mehnatlarim zoye ketdi.

l.So'zlovchining o'zi ifodalayotgan fikrga munosabatini (achinish, gumon, ishonch, dalillash, inkor, eslatish, xulosalash kabilar): Darvoqe, darsimiz soat 12 da tugaydi. Hali- veri yomg'irli kunlar to'xtamaydi, shekilli To'yga, albatta, boramiz.
2.Fikrning ahamiyatlilik darajasi, ya’ni tartibi (awalo, awalambor, nihoyat, birinchidan, ikkinchidan...): Avvalo, testga bilim va ruhiy jihatdan tayyorgarlik kо 'rish kerak.
3.Fikrning birovga nisbatlanishi, ya’ni birovga qarashliligi: Menimcha, bugun musobaqa o 'tkazilmaydi. Bobomning aytishicha, ilgari bu yerlar to 'qayzor bo'lgan. Tabibning tabiricha, tuzalmaydigan kasalning o'ziyo'q. Ahmadning aytishicha, bu yil dehqonchilik yaxshi bo 'ladi.
4.Aytilayotgan fikrga qo'shimcha axborot berish yoki izohlash (bu ko’proq kiritma gaplarda bo'ladi): Bir kuni kechqurun-bu voqea 1991-yilda bo'lgan edi eshik taqillab qoldi.O'ktam temirqo 7 (u mushti bilan g'isht ushatar edi) Nortoy polvonga qichqirdi.
.

Sodda kiritmalar so'z va so'z-gaplar bilan ifodalanadi. Sodda kiritmalar kiritma so'z ham deyiladi. Seningcha, bu kimning ishi bo 'lishi mumkin. Xullas, u sabr-qanoatni unutdi.
ESLATMA: Kiritma so'zlar asosan modal so'z bilan, ba’zan tartib sonlar (birinchidan, ikkinchidan), olmosh (menimcha, seningcha) bilan ifodalanadi.

Murakkab kiritmalar so'z birikmasi, kengaygan birikmalar va gaplar bilan ifodalanadi. Shunga ko'ra murakkab kiritmalar 2 xil bo'ladi:
A) Kiritma birikma: so'z birikmasi, kengaygan birikma bilan ifodalanadi: O'qituvchimizning aytishicha, bu yil kirish ballari pastroq bo ladi. Hech bir xalq bas kelolmas, mening bilishimcha, sening xalqingga Qo'shnimizning so'zlariga qaraganda, bu yil bug 'doy arzon bo ladi.
B) Kiritma gap: gap bilan ifodalanadi: Matluba va Salima ikkovlari - o'shanda hali tong yorishmagan edi - paxtazorga qarab yo 'l olishdi. Biz (sinf rahbarimiz aytdi) ertaga sayohatga chiqamiz. Men sizga aytsam, bu topshiriqni uddalasa bo 'ladi.
ESLATMA: Ajratilgan bo' laklar, undalma, kirishlar qatnashgan gaplar murakkablashgan gaplar deyiladi
.