• 12 – М А O Р У З А Амалий дастурлар таoминоти ва инструментал воситалар
  • Щзбекистон Республикаси




    Download 1,03 Mb.
    bet29/39
    Sana19.01.2024
    Hajmi1,03 Mb.
    #141219
    1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   39
    Bog'liq
    muzaffar

    Назорат саволлари:

    1. Дастур таoминоти нима?


    2. Дастур таoминотининг кандай гурухлари мавжуд?
    3. Аперацион тизимлар нима?
    4. Утилиталар нима?
    5. Тизимли ДТ таркибига ыайсилар киради?
    6. Бажариадиган вазифалардан келиб чикиб, ОТ ни неча гурухга бщлиш
    мумкин?
    7. Ыуйдаги ОТ ривожланишининг асосий йщналишлари ыайсилар?
    8. Утилиталар кщпинча ыайси вазифаларни бажаришга йщл ыщяди?
    9. Freeware –нима?
    10. Дастурий махсулотлар ыандай яратилади?
    12 – М А O Р У З А


    Амалий дастурлар таoминоти ва инструментал воситалар
    Режа:
    12.1. Мухаррирлар.
    12.2. Эксперт тизимлар.
    12.1. Мухаррирлар.


    Таянч сщз ва иборалари:
    График мухаррирлар, нашрий тизимлар,электрон жадваллар. маoлумотлар базаси, интеграллашган пакетлар,CASE-техналогиялари.

    Амалий дастурий таoминот фойдаланувчининг аниы бир вазифаларини ишлаб чиыиш ва бажариш учун мщлжалланган.


    Амалий дастурий таoминот тизимли ДТ, хусусан, операцион тизимлар бошыарилуви остида ишлайди. Амалий ДТ таркибига ыуйидагилар киради:
    - турли вазифалардаги амалий дастурлар пакетлари;
    - фойдаланувчи ва АТ умумий иш дастурлари;
    Амалий дастурлар пакетлари (АДП) фойдаланувчи хал этаетган вазифаларни автоматлаштиришнинг кучли куролидир, у ахборотни ката ишлаш бщйича компрютер бирор ишни ыандай бажараетганини билиш заруриятидан амалда тулик озод этиш.
    Ъозирги пайтда щз функционал имкониятлари ва амалга ошириш усулларига кура фарыланувчи АДПнинг кенг спектори мавжуд

    Амалий дастурлар пакети (АДП) - бу муайян (функционал тизим ости, бизнес илова) синф вазифаларини хал этиш учун мщлжалланган дастурлар мажмуидир.


    АДП ыуйидаги турлари фарыланади:


    - умумий вазифадаги ( универсал);
    - услубий йщналтирилган;0
    - глобал тармоы;
    - ъисоблаш жараёни ташкилотлари (маoмурийлаштириш).
    Умумий вазифадаги АДП - фойдаланучи ва умуман ахборот тизими функционал вазифаларини ишлаб чиыиш ва фойдаланишни автоматлаштириш учун мщлжалланган.
    Бу АДП синфига ыуйидагилар оиддир:
    - матнли (матнли процессорлар) ва график муъаррирлар;
    - электрон жадваллар;
    - маoлумотлар базасини бошыариш тизимлари (МББТ);
    - интеграцияланган пакетлар;
    - case - технологиялар;
    - экспорт тизимлар ыобиылари ва сунpий интеллект тизимлари.

    Муъаррирлар деб матнлар, график маoлумотлар ва иллюстрацияларни яритиш ва щзгартиришлар учун мщлжалланган АДП га айтилади.


    Улар асосан фирмада хужжат айланишини автоматлаштириш учун мщлжалланган.
    Муъаррирларни щз функционал имкониятларига кура матнли, график, нашрий тизимларга бщлиш мумкин.
    Текстли (матнли) муъаррирлар матнли ахборотни ыайта ишлаш учун мщлжалланган ва асосан ыуйидаги вазифаларни бажаради:
    - матнни файлга езиш;
    - ыщшимча киритиш, чиыариб ташлаш, рамзлар, каторлар, матн парчаларини алмаштириш;
    - орфографияни текшириш;
    - матнни турли шрифларда безаш;
    - матнни текслаш;
    - бобларни тайёрлаш, матнларни сахифаларга бщлиб ташлаш;
    - сщз ва жумлаларни излаш ваалмаштириш;
    - матнга содда безаклар киритиш;
    - матнни териб тайёрлаш;
    Micrоsоft Wоrd, Wоrd Рerfect (ъозида Cоrel фирмасига тегишли ) ChiWrite, Multi-Edit(American Cybernetics) ва бошыаларнинг матнли муъаррирлари кенг тарыаган.
    График муъаррилар диаграмма, иллюстрация (безаклар), чизма ва жадвалларни щз ичига олган график хужжатларни ыайта ишлаш учун мщлжаллаган. Фигура ва шрифтларни щлчамини бошыариш, фигура ва хужжатларни кучириш, турли тасвирлар хосил ыилишга йул ыуйилган.
    Анча машхур график муъаррирларидан РC Рaintbrush, Bоieng Graf, Fantоvisiоn ва бошыаларни келтириш мумкин.
    Нашрий тизимлар щзида матнли ва график муъаррирлари имкониятларини бирлаштиради, график материаллардан сахифани шаклга келтириш ва уни босишга тайёрлаш бщйича ривожланган имкониятларга эга. Бу тизимлар нашрий ишларда фойдаланишга йщналтирилган ва сахифалаш тизимлари деб аталади. Шундай тизимлардан Adоbe фирмасининг РageMaker ва Cоrel корпорациясининг Ventura Рublisher махсулотларинимисол тарикасида келтириш мумкин.
    Электрон жадваллар.
    Электрон жадваллар деб жадвалларни ыайта ишлаш учун мщлжалланган АДП электрон жадвалига айтилади.
    Жадвалдаги маoлумотлар устун ва каторлар кесишган жойидаги катакчаларда саыланади. Бу катакларда сонлар, рамзий маoлумотлар ва формулалар саыланиши мумкин. Формулалар бир катакчадаги нарсани бошыасидан мустаыил тщтади. Бу синфдаги энг оммабоп АДПларга Micrоsоft Excel, Lоtus 1-2-3, Quattrо Рrо ва бошыа шу каби махсулотлар киради.

    Интеграциялашган пакетлар.


    Интеграциялашган пакетлар деб умумий вазифадаги АДП турли дастурли компонентларни щзида биолаштирувчи АДП га айтилади.


    Замонавий интеграциялашган АДПларга ыуйидагиларни киритиш мумкин:
    - матнли муъаррир
    - электрон жадвал
    - график муъаррир
    - МББТ
    - коммуникацион модул.
    Ыщшимча модуллар сифатида интеграциялашган пакетга файлларни экспорт-импорт тизими, калькулятор, такдим, дастурлишлириш тизимлари сингари компонентлар киритилиши мумкин.
    Компонентлараро ахборот алоыаси турли маoлумотларни такдим этиш шаклларини бирхиллаштириш йули билан таoминланади. Турли компонентларни ягона тизимга жо ыилиш фойдаланувчига интерфейсда шак шубхасиз абзалликлар беради, бирок тезкор хотирага кучли талаблар ыисмида у муъаррир юткизади.
    Мавжуд пакетлар орасида Framewоrk, Startnave, Micrоsоft Оffice кабиларни ажратиб кщрсатиш мумкин.
    CASE- технологиялар

    Case- технологиялар турли мутахасислар: тизимли тахлилчилар, лойихачилар ва дастурчилар иштирок этадиган, одатда жамоавий сафарбарликни талаб этувчи мураккаб ахборот тизимларини яратишда ыщлланилади.


    CASE- технология деганда АТ предмет сохасининг тахлили, услубияти, лойихалаштирилиши, дастурлаштирилиши ва фойдаланилишини щз ичига олган ахборот тизимларини ишлаб чиыишни автоматлаштириш воситалари йигиндиси тушинилади.
    CASE- технологияларнинг асбобсозлик воситалари тизим циклининг барча хаетий боскичларида ыщлланилади, улар юзага келган вазифаларни хал этишни анча соддалаштиради.
    CASE- технологияларидан фойдаланишда тизим ишланмасини тайёрловчи деталларга чалгимай юыори даражада лойихалаштириш билан шугулланади, бу бошиданок хато килмаслик, анча мукаммал дастурий махсулотлар олиш имконини беради. Бу технологиялар компаниялар учун режалаштириш, молиялаштириш, таoлим каби вазифаларни жуда яхши хал этишга ёрдам беради. Шундай ыилиб CASE- технологиялар кромпанияларга у ёки бу лойихани окилона амалга ошириш ёки бизнес умумий самарадорлигини амалга оширишда туб щзгартиришларни амалга ошириш имконини беради.
    Ъозирги пайтда CASE- технологиялар- щзида юзлаб компанияларни бирлаштирган, информатиканинг энг тезкор ривожланаетган сохаларидан биридир. Бозорда мавжуд CASE - технологияларидан Knоwledge Ware фирмасининг Aррlicateiоn Develорment Wоrkbench (ADW), BРwin (Lоgic Wоrks-фирмаси), CDEZ Tоds (Оrecle-фирмаси) махсулотларини мисол келтириш мумкин.
    Замонавий CASE- технологиялар турли синфдаги АТлар: банклар, молиявий корпарациялар, йирик фирмаларни барпо этишда муваффкиятли ыщлланилади. Улар одатда анчагина ыиммат туради ва АТни яратиш барча жараёнларни тубдан ыайта ташкил ыилиш ва узоы щыитишни талаб этади. Шунга карамай уни, ыщллаш иктисодий самараси жуда аъамиятли ва кщпгина замонавий, жиддий дастурий лойихалар айнан унинг ёрдамида амалга оширилади.

    Download 1,03 Mb.
    1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   39




    Download 1,03 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Щзбекистон Республикаси

    Download 1,03 Mb.