!
0 ‘zingizni sinang!
Mar bir lavozim egalari m uayyan vazifalarni bajargan, m asalan, ...
V iloyat va tum anlarni ... boshqargan, ular ... tom onidan tayinlangan.
► 0 ‘rta Osiyo xonliklarida oliy hukmdor cheksiz siyosiy, m a’muriy, sud
hokimiyatiga ega bo‘lgan.
► Viloyat va tumanlarni oliy hukmdor tomonidan tayinlangan shaxslar bosh
qargan.
► Qozilar sud ishlarini islom dini qoidalari asosida olib borganlar.
Savol va topshiriqlar
1. Xiva xonligidagi davlat mansablarini ay ting.
2. Qo‘qon xonligining davlat boshqaruvi haqida gapiring.
3. Buxoro amirligidagi mansablarga ta ’rif bering.
4. Xonliklarda sud ishlari kimlaming qo‘lida bo‘lgan?
5. Quyidagi jadvalni to‘ldiring.
Davlat nomi
Hududi
Aholisi
Boshqaruvi
3-§. X IX A S R 0 ‘R T A L A R ID A 0 ‘Z B E K X O N L IK L A R IN IN G
IJT IM O IY -IQ T ISO D IY H A Y O TI
X IX asrda 0 ‘rta Osiyo xonliklari agrar davlatlar
edi. A holining ijtim oiy-iqtisodiy ahvoli yerga ega-
lik tartiblari qandayligi, toManadigan soliq va to ‘-
lovlarining m iqdori bilan belgilangan. B u davrda yerlam ing asosiy qism i,
ayniqsa, ekin m aydonlari xon, uning qarindosh v a yaqinlari ham da bir qan-
cha katta yer egalari qoMida boMgan. A holining aksariyati katta yer egalariga
tegishli ekin m aydonlarida m ehnat qilib, ijaraga olgan yerlari uchun hosil-
ning bir qism i (k o ‘p hollarda hosilning 1/5 yoki 1/3 qism i)ni
xiro j
sifatida
toMaganlar.
X iva xonligida ijaraga yer olgan dehqonlar
y a n m c h i
deb atalgan. Chunki
ular olingan hosilning yarm ini ijara haqi qilib toMagan. B uxoro am irligi,
X iva v a Q o‘qon xonliklarida yerga egalik qilish shakllari deyarli bir xil edi.
U lar uch turdagi y er egaligidan iborat boMib,
am lok —
davlat yerlari,
m u lk —
xususiy yerlar, shuningdek, m asjid v a m adrasalar, diniy m uassasalarga qa-
