«Актуальные вопросы развития инновационно-
информационных технологий на транспорте» АВРИИТТ-2022
I-
Республиканская научно-техническая конференция
(Ташкент, 21-22 ноября 2022 года)
42
SQL VA NOSQL MA
’LUMOTLAR BAZALARIDAN
FOYDALANISH HOLATLARI
N.Y.
G‘afforov,
Assistent, Toshkent Davlat Transport Universyteti,
mrgaffarov28@gmail.com
A.A. Azimov,
Assistent, Toshkent Davlat Transport Universyteti
azimovabdulhay1915@gmail.com
T.Sh. Tashmetov,
Assistent, Toshkent Davlat Transport Universyteti
tima260491@gmail.com
DOI:
https://doi.org/10.47689/978-9943-7818-0-1-v2-pp42-45
Annotatsiya: Ushbu maqolada ma
’lumotlar bazalari haqida muhokama
qilinadi. SQL va NoSQL ma
’lumotlar bazalari nima ekanligini tushunishga harakat
qilamiz va ular orasidagi asosiy farqlari, q
о‘llanilish soxalari, qay tartibda ishlash
masalalari tanishtirib
о‘tilgan.
Kalit s
о‘zlar: Ma’lumotlar bazasi, Relyatsion, SQL, NoSQL.
Annotation: This article discusses databases. We will try to understand what
SQL and NoSQL databases are and introduce the main differences between them,
areas of application, and how they work.
Keywords: Database, Relational, SQL, NoSQL.
Kirish
Informatsion t
еxnologiyalarning rivojlanishi va axborot oqimlarining tobora
ortib borishi, insoniyatni
o‘z vaqtida ma’lumotlarni qayta ishlash choralarining yangi
usullarini izlab topishga undamoqda [1-4]. Ma
’lumotlarni saqlash, uzatish va qayta
ishlash uchun ma
’lumotlar bazasi (MB)ni yaratish [3], so‘ngra
undan kеng
foydalanish bugungi kunda dolzarb b
o‘lib qolmoqda [5]. Yaxshi ishlab chiqilgan
ma
’lumotlar bazasi dasturiy ta’minot loyihalari ishlashiga ta’sir qiluvchi eng
muhim
komponentlardan biridir [6]. Shu sababli, k
o‘plab dasturiy ta’minot arxitektorlari
ma
’lumotlarni boshqarishning ko‘plab yondashuvlarini o‘rganib
chiqdilar, bu
yondashuvlarning qaysi biri ma
’lum stsenariylarda ishlayotganini va qaysi biri
ishlamasligini aniqlashga harakat qilishdi [7].
T
o‘g‘ri ma’lumotlar
bazasi arxitekturasini tanlash, odatda, SQL va NoSQL
o‘rtasida, relatsion va norelatsion bo‘lmagan ma’lumotlar bazalarini tanlashga to‘g‘ri
keladi [8]. Ushbu maqolada ma
’lumotlar bazalari haqida qisqacha ma’lumot
beramiz, SQL va NoSQL ma
’lumotlar bazalari nima ekanligini tushunishga harakat
qilamiz va ular orasidagi asosiy farqlarni bilib olamiz [9].
