• Masshtablash
  • Sql va nosql ma




    Download 329,03 Kb.
    Pdf ko'rish
    bet2/5
    Sana04.10.2024
    Hajmi329,03 Kb.
    #273433
    1   2   3   4   5
    Bog'liq
    12 Восстановлен автовосстановление 42

    Asosiy qism:
    Ma
    ’lumotlar bazasi dasturning markaziy bloki bo‘lib, dasturning 
    turli komponentlariga tegishli barcha ma
    ’lumotlarni o‘z ichiga oladi. Ma’lumotlarga 
    quyidagilarni misol qilishimiz mumkin, konfiguratsiya ma
    ’lumotlari, dasturning o‘zi 
    haqidagi ma
    ’lumotlar, foydalanuvchilar haqidagi ma’lumotlar, foydalanuvchilarga 
    tegishli ma
    ’lumotlar bo‘lishi mumkin. Agar biz ma’lumotlar bazalarining mohiyatini 
    yanada rasmiyroq tasvirlashga harakat qilsak, biz quyidagilarni olamiz: 


    «Актуальные вопросы развития инновационно- 
    информационных технологий на транспорте» АВРИИТТ-2022 
    I-
    Республиканская научно-техническая конференция 
    (Ташкент, 21-22 ноября 2022 года) 
    43 
    Ma
    ’lumotlar bazasi
    – bu tashkil etilgan ma’lumotlarni saqlaydigan 
    kompyuterlashtirilgan tizim. Ma
    ’lumotlarga oson kirishni ta’minlash uchun 
    m
    o‘ljallangan ma’lumotlarning uyushgan to‘plami. Ma’lumotlar bazasini boshqarish 
    uchun ma
    ’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari (DBMS, Database Management 
    Systems, DBMS) q
    o‘llaniladi. 
    Ma
    ’lumotlar bazalari odatda ikki turga bo‘linadi: 

    Norelyatsion 
    – NoSQL. 

    Relyatsional 
    – SQL. 
    SQL
    Ma
    ’lumotlar bazalari ma’lumotlarni boshqarish, qayta ishlash, saqlash, 
    yangilash va 
    o‘chirish uchun strukturaviy so‘rovlar tilidan (SQL) foydalanadi. 
    Relyatsion ma
    ’lumotlar bazasi boshqarish tizimlarida ma’lumotlarni jadval 
    k
    o‘rinishida saqlanadi. Jadval ma’lumotlar bazasining asosiy birligi bo‘lib, 
    ma
    ’lumotlarni saqlaydigan qatorlar va ustunlardan iborat [10]. 
    NoSQL
    ma
    ’lumotlar bazasi bu SQL bo‘lmagan yoki aloqador bo‘lmagan 
    ma
    ’lumotlar bazasi. Bu ma’lumotlarni saqlash va olish uchun relyatsion ma’lumotlar 
    bazalarining jadval munosabatlari yondashuviga muqobil taqdim etadi. NoSQL 
    ma
    ’lumotlar bazalarida ma’lumotlarni saqlash uchun jadvallar ishlatilmaydi. U 
    odatda katta hajmdagi ma
    ’lumotlarni, shuningdek real vaqtda onlayn ilovalarni 
    saqlash uchun ishlatiladi. 
    Endi 
    biz 
    ma
    ’lumotlarni 
    saqlashning 
    relyatsion 
    va 
    norelyatsion 
    yondashuvlarining k
    o‘plab turli tomonlarini o‘rganishimiz mumkin. Ularni turli 
    k
    o‘rsatkichlar bo‘yicha solishtirish vaqti keldi. 
    Masshtablash 
    SQL: Vertikal miqyosda. Ya
    ’ni, yanada kuchli serverlardan foydalanish orqali 
    unumdorlikni oshirish orqali. SQL ma
    ’lumotlar bazalarini masshtablash NoSQL 
    ma
    ’lumotlar bazalariga qaraganda qiyinroq. 
    NoSQL: gorizontal ravishda 
    o‘lchaydi. Ya’ni, mavjud, ishlatilgan tugunlarga 
    q
    o‘shimcha tugunlarni qo‘shish orqali. Bu masshtabni soddalashtiradi – agar kerak 
    b
    o‘lsa, siz tezda tizimning imkoniyatlarini oshirishingiz va kamaytirishingiz mumkin. 
    Bu shuningdek, NoSQL ma
    ’lumotlar bazasi egasi o‘z imkoniyatlarini deyarli cheksiz 
    ravishda oshirishi mumkinligini anglatadi. 

    Download 329,03 Kb.
    1   2   3   4   5




    Download 329,03 Kb.
    Pdf ko'rish