|
Ma
’lumotlar yaxlitligini ta’minlaydigan talablar to‘plamiBog'liq 12 Восстановлен автовосстановление 42Ma
’lumotlar yaxlitligini ta’minlaydigan talablar to‘plami
SQL: Ushbu ma
’lumotlar bazalari ACID talablariga javob beradi.
ACID qisqartmasi Atomicity (atomicity), Consistency (Consistency), Isolation
(izolyatsiya) va Durability (ishonchlilik).
NoSQL: Ushbu ma
’lumotlar bazalari CAP teoremasi talablariga javob beradi.
CAP qisqartmasi Consistency (Mustahkamlik), Availability (Mavjudligi) va Partition
Tolerance (qatlamlarga chidamlilik) degan ma
’noni anglatadi.
Foydalanish holatlari
SQL: SQL ma
’lumotlar bazalari odatda keng ko‘lamli vazifalar uchun
m
o‘ljallangan. Ular ancha eski tizimlarda, katta va murakkab so‘rovlarni
bajarishingiz kerak b
o‘lgan murakkab ma’lumotlarni nazorat qilishni talab qiladigan
ilovalarda q
o‘llaniladi. Bunday ma’lumotlar bazalari ko‘pincha moliya sektorida ham
q
o‘llaniladi, chunki bunday ma’lumotlar bazalarida amalga oshiriladigan
operatsiyalar ACID talablariga qat
’iy javob beradi [3].
NoSQL: NoSQL ma
’lumotlar bazalarini universal deb ham atash mumkin,
lekin ular haqiqatan ham turli tuzilmalarga ega b
o‘lgan turli ma’lumotlar manbalari
bilan ishlaydigan ilovalarda q
o‘llaniladi. Bular IoT ilovalari, o‘yinlar va boshqalar
b
o‘lishi mumkin. Agar biz yuqorida aytib o‘tgan har xil turdagi NoSQL ma’lumotlar
bazalaridan foydalanish variantlarini k
o‘rib chiqsak, biz quyidagilarni olamiz:
•
Hujjatga y
o‘naltirilgan ma’lumotlar bazalari: vazifalarning keng doirasi.
•
Kalit-qiymatli ma
’lumotlar bazalari: katta hajmdagi ma’lumotlarni qayta
ishlash, bu yerda ma
’lumotlarni qidirish uchun oddiy so‘rovlar qo‘llaniladi (masalan,
keng k
o‘lamli tizimlarda sessiyalarni boshqarish).
•
Ustunli ma
’lumotlar bazalari: bashorat qilinadigan so‘rovlar naqshlari bilan
katta hajmdagi ma
’lumotlarni qayta ishlash (ro‘yxatga olish, IoT).
•
Grafik ma
’lumotlar bazalari: tegishli ma’lumotlar o‘rtasidagi munosabatlarni
tahlil qilish va k
o‘rish (firibgarlikni aniqlash, tavsiya qiluvchi tizimlar).
Xulosa
SQL va NoSQL ma
’lumotlar bazalarining imkoniyatlari va foydalanish
holatlarini
o‘rganib chiqdik va ularning asosiy farqlarini tahlil qildik. SQL ma’lumotlar
bazalari strukturalashgan va NoSQL ma
’lumotlar bazalari kabi moslashuvchan
emas. Ammo ular bir xillik va aniq ma
’lumotlar sxemalarini talab qiladigan
ma
’lumotlar bilan ishlashni tashkil qilish uchun juda yaxshi. Boshqa tomondan,
NoSQL ma
’lumotlar bazalari ancha moslashuvchan bo‘lib, turli stsenariylarda turli
xil ma
’lumotlar tuzilmalari bilan ishlash imkonini beradi. Ishonchim komilki, ushbu
yondashuvlarning har biri
o‘z sohasida ustundir. Ya’ni, umumiy taqqoslashda,
“biri boshqasidan yaxshiroq” degan so‘zlarda hech qanday ma’no yo‘q. Bularning
barchasi muayyan vaziyatga bo
g‘liq.
|
| |
