|
-masala. Agar belgining variantalari 2 marta kamaysa, variatsiya koeffisiyenti qanday o’zgaradi?
5-masala. “
|
| bet | 3/3 | | Sana | 22.02.2024 | | Hajmi | 209,5 Kb. | | #160460 |
Bog'liq 9-Mavzu.Statistikada variatsiyani baholash usullari va dispersion tahlil asoslari4-masala. Agar belgining variantalari 2 marta kamaysa, variatsiya koeffisiyenti qanday o’zgaradi?
5-masala. “Transagentligi” xizmatida transport xizmatlariga oid buyurtmani rasmiylashtirish uchun o’rtacha 10 minut vaqt sarflangan, agar bu ko’rsatkich kvadratining o’rtachasi 104 ga teng bulsa, o’rtacha kvadratik chetlanishni aniqlang.
6-masala. Hisobot yilida fermer xo’jaligida 400 ga ekin maydonidagi hosilni yig’ishda yoqilgi sarfi 1,2 tonnani tashkil etadi. Agar 1 ga ekin maydonidagi hosilni yig’ishda yoqilgi sarfi kvadratining o’rtachasi 9,25 ga teng bo’lsa, uning o’rtacha kvadratik chetlanishini aniqlang.
1-ILOVA
Misol. Fakultet II kurs talabalarining yoshi bo’yicha taqsimoti quyidagi ma’lumotlar bilan ifodalanadi:
Talabalarning yoshi bo’yicha guruhlari, yil
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
Jami
|
Talabalar soni, kishi
|
10
|
70
|
80
|
100
|
120
|
160
|
90
|
630
|
Variatsiya ko’rsatkichlarini aniqlang.
Yechish.
Variatsiya ko’rsatkichlarini hisoblashni soddalashtirish uchun yuqorida berilgan ma’lumotlar bo’yicha quyidagi jadvalni tuzamiz:
Talabalarning yoshi bo’yicha guruhlari, yil
|
Talabalar soni, kishi
|
|
|
|
|
|
17
18
19
20
21
22
23
|
10
70
80
100
120
160
90
|
170
1260
1520
2000
2520
3520
2070
|
3,7
2,7
1,7
0,7
0,3
1,3
2,3
|
37
189
136
70
36
208
207
|
13,69
7,29
2,89
0,49
0,09
1,69
5,29
|
136,9
510,3
231,2
49,0
10,8
270,4
476,1
|
Jami
|
630
|
13060
|
-
|
883
|
-
|
1684,7
| Variatsiya ko’rsatkichlarini hisoblash tartibi
Talabalarning o’rtacha yoshini aniqlash uchun tortilgan o’rtacha arifmetik formula qo’llaniladi:
Endi, variatsiya ko’rsatkichlarini yuqoridagi jadval natijalaridan foydalanib kuyidagi tartibda aniqlaymiz.
Variatsiya kengligi:
O’rtacha chiziqli chetlanish:
Dispersiya:
O’rtacha kvadratik chetlanish:
Variatsiya koeffitsiyenti:
2-ILOVA
Dispersiyani matematik xossalaridan foydalanib, uni “shartli moment” usulida ham hisoblash mumkin:
2-misol. Harbiy xizmatga chaqiriluvchilarning bo’ylari quyidagi ma’lumotlar bilan ifodalanadi:
Harbiy xizmatga chaqiriluvchilarning bo’yi bo’yicha
guruhlari, sm
|
Harbiy xizmatga chaqiriluvchilar soni, kishi
|
143-146
146-149
149-152
152-155
155-158
158-161
161-164
164-167
167-170
170-173
173-176
176-179
179-182
182-185
185-188
|
1
2
8
26
65
120
181
201
170
120
64
28
10
3
1
|
|
1000
|
Dispersiyani “shartli moment” usulida hisoblang.
Yechish.
Dispersiyani hisoblashni soddalashtirish uchun quyidagi jadvalni tuzamiz.
Dispersiyani “shartli moment” usulida hisoblash tartibi
Harbiy xizmatga chaqiriluv-chilarning bo’yi bo’yicha guruhlari, sm.
|
Harbiy xizmatga chaqiriluvchi-larning soni, kishi
|
Interval o’rtasi
x
|
A=165,5
|
=3
|
|
|
143-146
146-149
149-152
152-155
155-158
158-161
161-164
164-167
167-170
170-173
173-176
176-179
179-182
182-185
185-188
|
1
2
8
26
65
120
181
201
170
120
64
28
10
3
1
|
144,5
147,5
150,5
153,5
156,5
159,5
162,5
165,5
168,5
171,5
174,5
177,5
180,5
183,5
186,5
|
- 21
- 18
- 15
-12
-9
- 6
- 3
0
3
6
9
12
15
18
21
|
-7
-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
|
-7
-12
- 40
-104
-195
-240
-181
0
170
240
192
112
50
18
7
|
49
72
200
416
585
480
181
0
170
480
576
448
250
108
49
|
Jami
|
1000
|
-
|
-
|
-
|
10
|
4064
|
Harbiy xizmatga chaqiriluvchilarning o’rtacha bo’yi “shartli moment” usuli orqali quyidagicha aniqlanadi:
Demak, dispersiya quyidagiga teng:
yoki
KEYS STADINI BAHOLASH MEZONI
№
|
Me’zon ko‘rsatkichlari
|
Maksimal baho
|
Qo‘yilgan baho
|
1
|
Tayyorlanish sifati va belgilangan tartibda rasmiylashtirilganligi, mustaqil bajarilganligi va ijodiy yondashilganligi. Xulosa va tavsiyalarning asoslanganligi. Mukammal bajarilganligi.
|
5 (a’lo)
|
|
2
|
Tayyorlanish sifati va belgilangan tartibda rasmiylashtirilganligi, mustaqil bajarilganligi va ijodiy yondashilganligi.
|
4 (yaxshi)
|
|
3
|
Belgilangan tartibda rasmiylashtirilganligi, mustaqil bajarilganligi va ijodiy yondashilganligi.
|
3 (qoniqarli)
|
|
4
|
Keys stadini bajarmagan holatda.
|
2 (qoniqarsiz)
|
|
KEYS STADINI HAL ETISHDA FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI
Statistika: darslik// Shodiev X. va Xabibullayev I. – T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2019.-454 b.
Statistika bo’yicha praktikum: o’quv qo’llanma // Shodiyev X. va Xabibullayev I. tahriri ostida.. –T.: Tafakkur bo`stoni, 2015.-336 b.
Statistika: darslik // Soatov N.M. – T.: Ibn Sino, 2003.
Internet saytlari:
www.stat.uz – O’zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo’mitasining rasmiy sayti.
www.gov.uz – O’zbekiston Respublikasi hukumat portali.
www.lex.uz – O’zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi.
|
| |
