|
Summatorlar. Summatorlarni tashkil etish usullari, ishlash prinsiplari. Summatorlar
|
| bet | 1/4 | | Sana | 24.12.2023 | | Hajmi | 23,84 Kb. | | #127869 |
Bog'liq Mustaqil-ish
Arifmetik —logik qurilma. Summator. Kombinatsion summatorlar. To’plovchi summatorlar. Ko’p
xonali summatorlar
Mundareja
1. Arifmetik-logik qurilmalar
2. Summatorlar.
3. Summatorlarni tashkil etish usullari, ishlash prinsiplari. Summatorlar
Raqamli mikrosxemalar fan v a texnikaning ixtiyoriy masalasini yecha oladilar. Buning uchun raqamli mikrosxema asosidagi qurilmada, yechiladigan masalaning dastlab berilganlari haqidagi ma’lumotlar, yechish algoritmi va hisoblash natijalari faqat ikkita qiymat: 0 va 1 signallari ko‘rinishida ifodalanadi. Ikkilik raqamlari ketma-ketligi yordamida raqamli qurilmalarda ixtiyoriy ma’lumolarni (raqamlar, matnlar, komandalar va h.z.) kodlash, saqlash va qayta ishlash mumkin. Shunday qilib, raqamli tizimlarda o‘zgaruvchan va o‘zgarmas (doimiy) kattaliklar raqamlar ko‘rinishida ifodalanadi. Shuning uchun ularda masalalar yechishning sonli usullari ko‘llaniladi.
Arifmetik va mantiqiy amallar bajariladigan qurilma arifmetik-mantiqiy qurilma (AMQ) deb ataladi.
1-rasm. AMQ kirishi va chiqishlari.
K155IP3 IS misolida to‘rt razryadli AMQning funktsional imkoniyatlari bilan tanishib chiqamiz. Uning shartli belgilanishi 15.1 - rasmda keltirilgan. Mazkur sxema yoki mantiqiy, yoki arifmetik amallarni bajaruvchi ikkita rejimda ishlashi mumkin. Qurilma ikkita 4-razryadli operandlardan foydalanib 16 ta mantiqiy va 16 ta arifmetik amallarni bajarishi mumkin. Bajariladigan amal turi M (mode control) kirishga beriladigan boshqaruv signali darajasi bilan belgilanadi. Agar M kirishga katta kuchlanish darajasi (M=1) berilgan bo‘lsa, barcha ichki o‘tkazishlar berkiladi (blokirovka qilinadi) va qurilma ketma-ket u yoki bu mantiqiy amalni bajaradi. Agar M kirishga kichik kuchlanish darajasi M (M=0) berilgan bo‘lsa, barcha ichki o‘tishlarga ruxsat beriladi va ikkita to‘rt razryadli operandlar ustidan arifmetik amallar bajariladi.
1-jadval 4-razryadli AMQ tomonidan bajariladigan mantiqiy va ularga mos arifmetik amallar majmuasi
Screenshot 20200420-121537 WPS Office
Rejimni boshqaruvchi M kirishdan tashqari mikrosxema S0-S3 parallel kirishlar bilan ham boshqariladi. Bu kirishlardagi signallar kombinatsiyasi bajarilishi kerak bo‘lgan aniq amalni tanlaydi.Summator
Summator sonlarni arifmetik (mantiqiydan farqli o'laroq) qo'shish va ayirish amallarini bajaradi. Ular mustaqil ahamiyatga ega, shuningdek, bir qator turli operatsiyalarni amalga oshiradigan va barcha protsessorlarning ajralmas qismi bo'lgan arifmetik-mantiqiy birlik (ALU) sxemalarining yadrosi hisoblanadi.
Ikki ikkilik sonning past tartibli bitlarini qo'shish uchun yarim qo'shimcha (HS) qo'llaniladi (uni 1-rasmda ko'rsatilgan haqiqat jadvali yordamida elektr uzatish liniyasida amalga oshirish mumkin). S summasi, P chiqishi keyingi raqamga o'tkaziladi.
i.jpg
1-rasm Yarim qo'shgich
To'liq bir bitli qo'shuvchi ikkita ikkilik sonning mos bitlarining bitlarini jamlaydi, oldingi bitdan olib o'tishni hisobga oladi va keyingi bitga ko'chirishni hosil qiladi. Ikkita HS yarim qo'shimchasidan va OR darvozasidan qurilishi mumkin. To'liq bir bitli qo'shimcha 2-rasmda ko'rsatilgan.
2.jpg
To'ldiruvchining misoli K555IM5 IC (3-rasm), ikkita bitta bitli to'liq qo'shimchalarni o'z ichiga oladi. U past tartibli raqamni yuqori tartibli raqamga o'tkazishni hisobga olgan holda ikkilik kodga uchta bitta xonali sonni qo'shish operatsiyasini bajaradi..
3.jpg
|
| |
