|
«Zamonaviy dunyoda innovatsion tadqiqotlar: NazariyaBog'liq ZDIT2850 GYIHGVQB2UC6pf0g7DqFK1vidMI9sKHUurgp4WTu«Zamonaviy dunyoda innovatsion tadqiqotlar: Nazariya
va amaliyot» nomli ilmiy, masofaviy, onlayn konferensiya
natijasida avariyaga sabab bo‘ladi. Suvning qattiqligi metall konstruksiyalar,
truboprovodlar, sovitiladigan mashinalarning g'iloflari uchun zararlidir.
Kalsiy kationlari Ca2+ kalsiyli qattiqlikni, magniy kationlari Mg2+ esa — suvning
magniy/i qattiqligini keltirib chiqaradi. Umumiy qattiqlik kalsiy va magniyli
qattiqliklardan, ya’ni suvdagi Ca+ va Mg2+ kationlarining konsentratsiyalari
yig‘indisidan hosil bo‘ladi.
Suvni yumshatish jarayonlariga nisbatan olganda karbonatli va karbonatsiz
qattiqlik bo‘ladi. Ca2+ va Mg2+ kationlarining suvdagi gidrokarbonat ionlari
HC03 ga ekvivalent bo‘lgan qismi keltirib chiqargan qattiqlik karbonatli
qattiqlik deyiladi. Boshqacha aytganda, karbonatli qattiqlik kalsiy va magniy
gidrokarbonatlarning borligidan bo‘ladi. Suv qaynatilganda gidrokarbonatlar
parchalanadi, hosil bo‘lgan kam eriydigan karbonatlar esa cho‘kmaga tushadi va
suvning umumiy qattiqligi karbonatli qattiqlik qiymati qadar kamayadi. Shuning
uchun karbonatli qattiqlik muvaqqat qattiqlik ham deyiladi. Qaynatilganda
kalsiy kationlari Ca2+ karbonat holida cho‘kmaga tushadi:
Ca2+ + 2 H C 0 3“ = C aC 0 3 4, +H20 + C 0 2
magniy kationlari Mg2+ esa — gidroksikarbonat yoki magniy gidroksid
(pH>10,3 bo‘lganda) holida cho'kmaga tushadi:
2Mg+2 + 2 H C 0 3 + 2 0 H = (M g0H )2C 0 3 +H20 + CO2
(gidroksid-ionlar OH- suv bilan HC03 ionlarning o‘zaro ta siri hisobiga hosil
bo‘ladi:
H C 0 3 + H 20 <=> H 2C 0 3 + OH"
Agar qattiqlik 0 dan 4 mg • ekv/l (yoki 4°) bo’lsa. juda yumshoq suv deyiladi.
Bunga distillangan, yomg’ir va qor suvlari kiradi. •Qattiqligi 4—7 mg-ekv/l (4°
dan 7° gacha) bo’lsa, bunday suv yumshoq suv deyiladi. Bunday suv kishilar
iste’mol qilishi uchun yaroqli bo’ladi. Bu suvga ichimliq suvlari deyiladi.
•Qattiqligi 7—14 mg • ekv/l bulgan suv qattiq suv deyiladi. Bu suv iste’mol
uchun ham, texnologik jarayonlar uchun ham yaroqsiz bo’ladi. •Qattiqligi 14 mg•
ekv/l dan (14° dan) yukori bulgan suv o’ta qattiq suv deyiladi. Agar qattiqlik 0
dan 4 mg • ekv/l (yoki 4°) bo’lsa.juda yumshoq suv deyiladi. Bunga distillangan,
yomg’ir va qor suvlari kiradi.•Qattiqligi 4—7 mg-ekv/l (4° dan 7° gacha) bo’lsa,
bunday suv yumshoq suv deyiladi. Bunday suv kishilar iste’mol qilishi uchun
yaroqli bo’ladi. Bu suvga ichimliq suvlari deyiladi.•Qattiqligi 7—14 mg • ekv/l
bulgan suv qattiq suv deyiladi. Bu suv iste’mol uchun ham, texnologik jarayonlar
uchun ham yaroqsiz bo’ladi.•Qattiqligi 14 mg• ekv/l dan (14° dan) yukori bulgan
suv o’ta qattiq suv deyiladi.
|
| |
