• Naflilikka ega - bu tovarlarning kishilarning biror - bir ehtiyojini qondirishida korinadi. T ovar
  • Q iym atning m ehnat nazariyasi
  • Q o s h im c h a is te ’m o l q ilin g a n t o v a rla r n a flilig i n a z a riy a s i
  • 3-§. Ruining kelib chiqishi, mohiyati va vazifalari Q iym at (ayirboshlash) shakllarining rivojlanishi • O ddiy yoki tasodifiy shakli (1 bolta = 1 qop don) *
    		•

    -§. Tovar va uning xususiyatlari



    bet21/122
    Sana24.05.2024
    Hajmi
    #252621
    1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   122
    Bog'liq
    T. T. Jum aqulov iqtisod fanlari doktori, professor

    2-§. Tovar va uning xususiyatlari
    Tovarning xususiyatlari
    Tovarlarning alm ashuv qiym atini asoslashga qaratilgan nazariyalar
    A lm ashuv qiym atiga ega 
    - bu bir tovar boshqasiga m uayyan 
    m iqdoriy nisbatlarda ayirboshlanishida namoyon bo'ladi
    Naflilikka ega 
    - bu tovarlarning kishilarning biror - 
    bir ehtiyojini qondirishida ko'rinadi.
    T ovar 
    deb, a yirbo sh la sh uchun ya ra tilg a n va m a 'lu m bir n a flilikka e g a bo 'lga n
    m ahsulotga aytiladi.
    M ahsulotning zaxiralarda turgan, ichki iste'm ol uchun foydalaniladigan va qaytadan 
    ishlab chiqarishga jalb qilinadigan qism i tovarga aylanmaydi.
    Q iym atning m ehnat nazariyasi 
    - tovarlar ayirboshlanishi asosida 
    ularning qiym ati yotadi, qiym atning m iqdori esa ijtim oiy zaruriy m ehnat 
    sarflari, ya'ni ijtim oiy zaruriy ish vaqti bilan aniqlanadi deb hisoblaydi.
    A .M a rs h a lin in g s in te z la s h tirilg a n n a z a riy a s ig a
    ko ra, to v a r 
    qiymati teng darajada keyingi qo'shilgan tovar nafliligi, ishlab chiqarish 
    xarajatlari hamda talab va ta klif nisbati bilan aniqlanadi
    Q o 's h im c h a is te ’m o l q ilin g a n t o v a rla r n a flilig i n a z a riy a s i
    tarafdorlari G .G ossen (nem is iq tisodchisijning «naflilikning pasayib 
    borish qonuni»ga asoslanib, ne'm atlarning qiym ati ularning naf keltirishi 
    darajasiga qarab aniqlanadi deb hisoblaydi. Boshqacha qilib aytganda, 
    bu yondashuvda bir turdagi tovar qiym ati, uning eng zaruriy ehtiyojini 
    qondiradigan keyingi birligining nafliligi bilan aniqlanadi.
    30

    3-§. Ruining kelib chiqishi, mohiyati va vazifalari
    Q iym at (ayirboshlash) shakllarining rivojlanishi
    • O ddiy yoki tasodifiy shakli 
    (1 bolta = 1 qop don)
    *
    • To'la yoki kengaygan shakli 
    (1 bolta = 1 qo'y yoki 1 qop don yoki 1 ketmon)
    • Um um iy shakli 
    (1 bolta yoki 1 q o 'y yoki 1 ketm on = 1 qop don)
    • Pul shakli
    (1 bolta yoki 1 q o 'y yoki 1 qop don = 1 unsiya oltin)
    O'z qiym atini boshqa tovarda ifodalagan tovar 

    Download
    1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   122