• Oltin pul -h a m m a tovarlar uchun umumiy ekvivalent rolini oynovchi maxsus tovardir. Hozirgi zam on puli
  • M uom ala v o sitasi v a z ifa s i -b u n d a pul to v a rla r m uom alasi jarayonida vositachi sifatida maydonga chiqadi. Tolov vo sitasi vazifasi
  • Jamgarish vazifasi
  • qiymatning nisbiy sh a k lin i



    bet22/122
    Sana24.05.2024
    Hajmi
    #252621
    1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   122
    Bog'liq
    T. T. Jum aqulov iqtisod fanlari doktori, professor

    qiymatning nisbiy sh a k lin i,
    b o sh q a to v a rla r q iy m a tin i ifo d a la s h g a h iz m a t q ilu v c h i to v a rla r esa 
    qiymatning ekvivalent shaklini 
    tashkil qiladi.
    Qiymat shakllarining rivojlanishiga sabab bo'lgan omillar: 

    m ehnat taqsimotining rivojlanishi va chuqurlashuvi;

    ishlab chiqarishning o'sishi;

    m ahalliy va m illiy bozorlarning vujudga kelishi.
    Umumiy ekvivalentlik rolining oltinga yuklatilish sabablari:

    sifat jihatdan bir xil o'lcham ga keltirish mumkinligi;

    zanglam asligi va uzoq muddat saqlash mumkinligi;

    bo'linuvchanligi va yaxlit holatga keltirish mumkinligi;

    tabiatda nisbatan kamyobligi;

    oz m iqdordagi nodir metal qiymatining ancha yuqoriligi
    Oltin pul 
    -h a m m a tovarlar uchun umumiy ekvivalent rolini o'ynovchi maxsus 
    tovardir.
    Hozirgi zam on puli 
    - um um ko'pchilik tom onidan tan olingan va davlat 
    tomonidan qonuniylashtirilgan ekvivalentlikning um um iy vositasidir.
    31


    Ruining vazifalari:
    M uom ala v o sitasi v a z ifa s i
    -b u n d a pul to v a rla r m uom alasi 
    jarayonida vositachi sifatida maydonga chiqadi.
    To'lov vo sitasi vazifasi 
    - to v a rla r nasiyaga to 'lo v m uddati 
    kechiktirib sotilganda va turli xil to 'lo v m ajburiyatlari am alga 
    oshirilganda pul bu vazifani bajaradi.
    Jamg'arish vazifasi 
    - pul m uom aladan chiqarib olinganda bu 
    vazifani bajaradi. Real ravishda oltin pul va oltin buyum lar boylik 
    to'plash vazifasini bajaradi.
    Jahon puli vazifasi 
    - oltin pulga tegishli. Ba’zi nufuzli valyutalar 
    ham ideal ravishda bu vazifani bajarishi mumkin.
    Qiymat o'lchovi vazifasi 
    - bunda tovar (xizmat)ning alm ashuv 
    qiymati pul vositasida hisoblanadi va baholanadi. Shuningdek
    iqtisodiy resurs sarf-xarajatlari va darom adlarni hisoblashning 
    yagona o'lchov birligi ham puldir.
    Hozirgi zam on pul nazariyasida pul tushunchasi ikki m a’noda ishlatiladi:

    Download
    1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   122