Tayanch so’z vaiboralar
Aralash ko’paytmalar, aralash ko’paytmaning geometrik ma’nosi, aralash ko’paytmaning asosiy xossalari, aralash ko’paytmani determinant yordamida hisoblash, ikki karrali vektor ko’paytma tushunchasi.
1. Aralash ko’paytmalar .
Bizga vektorlar berilgan bo’lsin .
Ta’rif: ={x1, y1, z1}, ={x2, y2, z2} va ={x3, y3, z3} vektorlar berilgan bo’lsa, bu vektorlarning aralash ko’paytmasi deb , x vektor ko’paytma bilan vektorning skalyar ko’paytmasiga aytiladi va odatda (x) ko’rinishda yoziladi
x=, = x3+y3+z3,
(x)=() (x3+y3+z3)=
==
Aralash ko’paytmaning geometrik ma’nosi qirralari berilgan ,, vektorlarning modullaridan tashkil topgan parallelopepedning xajmini ifodalaydi.
Fazodagi ixtiyoriy , , vektorlarning komplanar vektorlar bo’lishi uchun ularning aralash ko’paytmasi nol bo’lishi zarur va kifoya.
=0
Misol. Uchlari O(0;0;0) , A(5;2;0), B(2;5;0) , C(1;2;4) nuqtalarda bo’lgan parallelopipedning xajmini toping.
=84 kub birlik.
Хулоса ; Аралаш кo’пайтма скаляр микдордир .
|