Laboratoriya ishi № 4
Mavzu:Elektron jadvallar yordamida ma’lumotlarni qayta ishlash
Ishdan maqsad: Ms Excel dasturida muhandislik masalalarini usullarini o‘rgatish.
Topshiriq:Ms Excel dasturi yordamida matematik ifodalarni hisoblash va funksiyalar yordamida misol , masalalar yechish usullarini o‘rganish.
Ishni bajarish tartibi:
1.Talabalarga yakuniy beriladigan stipendiya miqdori va jami summalarni hisoblash. Aktiv katakka kiritilgan formuladan nusxa ko‘chirish amalini bajarish.
Buning uchun 5x8 jadval yaratamiz. E4 yacheykaga =B4-C4+I4 formulani kiritamiz va E8 yacheykagacha formulani tortib qo‘yamiz. Natijada quyidagi jadval hosil bo‘ladi(4.1-rasm).
4.1-rasm
2. 54-22 IMT guruhi talabalarini fanlar kesimida baholarini o‘sish va kamashish diagrammasini chiqarish.Talabalar ro‘yxatini alfavit bo‘yicha saralash. Buning uchun 7x10 jadval yaratamiz va ma’lumotlar bilan to‘ldiramiz. K3 yacheykaga =СРЗНАЧ(С3:J3) formulasini kiritamiz (4.2-rasm).
4.2-rasm
3. Если va или funksiyalarga misollar.
Topshiriqlar.
Variant №1
1.Ms Excel dasturida guruh talabalarini I-semestr fanlari bo‘yicha 5,4,3 baxo olganlar 400000 so‘m, 2 baho olganlar esa 0 so‘m chiqarish formulasini yarating. Uslubiy yordam: formula yaratish uchun =ЕСЛИ(ИЛИ) funksiyasidan foydalaniladi.
№
|
FISH
|
Umumiy baho
|
stipendiya
|
1
|
Soliyev Akram
|
3
|
|
2
|
Mamadiyev Islom
|
4
|
|
3
|
Olimov Salim
|
4
|
|
4
|
Soliyev Akram
|
2
|
|
5
|
Mamadiyev Islom
|
3
|
|
6
|
Olimov Bobur
|
4
|
|
7
|
………………..
|
|
|
2. Ms Excel dasturida funksiya guruhidan foydalanib, amallar bajaring.
Variant №2
1. Ms Excel dasturida guruh talabalarini I-semestr fanlari bo‘yicha 3 bahoga 400000 ming, 4 bahoga 3 baho stipendiyasiga 10% ustama, 5 bahoga 15% qo‘shimcha ustama xaq to‘lanadi. Talabalar stipendiyasini hisoblang.
Uslubiy yordam: formula yaratish uchun ЕСЛИ funksiyasidan foydalaniladi.
№
|
FISH
|
Umumiy baho
|
stipendiya
|
1
|
Soliyev Akram
|
5
|
|
2
|
Mamadiyev Islom
|
4
|
|
3
|
Olimov Salim
|
4
|
|
4
|
Soliyev Akram
|
2
|
|
5
|
Mamadiyev Islom
|
3
|
|
6
|
Olimov Salim
|
4
|
|
2. Ms Excel dasturida funksiya guruhidan foydalanib, amallar bajaring.
Variant №3
1. Quyidagi jadvalda 5-6 turdagi flesh xotira mavjud. Flesh xotiralar xajmi 4,8,16 gbdan iborat. Ushbu jadvaldagi Flesh xotiraga to‘lov yacheykasiga mustaqil 50000 kiritilsa, Flesh xotira turlari yacheykasiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri Kingiston 16 gb yoki boshqa summa kiritilsa noma’lum so‘zi chiquvchi formula yarating.
Uslubiy yordam: formula yaratish uchun ЕСЛИ funksiyasidan foydalaniladi.
№
|
Qurilma nomlari
|
Flesh xotira narxlari
|
Flesh xotiraga to'lov
|
Flesh xotira turlari
|
1
|
Kingiston 16 gb
|
50000
|
50000
|
|
2
|
Toshiba 16 gb
|
60000
|
61000
|
|
3
|
Adata 16 gb
|
55000
|
35000
|
|
4
|
Silicon 8 gb
|
45000
|
27000
|
|
5
|
Apacer 4 gb
|
35000
|
35000
|
|
6
|
Sandisk 4 gb
|
30000
|
40000
|
|
2. Ms Excel dasturida funksiya guruhidan foydalanib, amallar bajaring.
Variant №4
1.Quyidagi jadvalda Flesh xotira narxlari yacheykasida 45000-50000 so‘m oralig‘ida qiymatni Flesh xotiraga to'lov yacheykasiga kiritganimizda Flesh xotira turlari yacheykasida flesh xotirani nomi yoki noma’lum so‘zini chiqaruvchi formula kiriting.
Uslubiy yordam: formula yaratish uchun ЕСЛИ va И funksiyalaridan foydalaning.
№
|
Qurilma nomlari
|
Flesh xotira narxlari
|
Flesh xotiraga to'lov
|
Flesh xotira turlari
|
1
|
Kingiston
|
45000-50000
|
49000
|
Kingiston
|
2
|
Toshiba
|
55000-60000
|
60000
|
|
3
|
Adata
|
35000-40000
|
45001
|
|
4
|
Silicon
|
25000-30000
|
27000
|
|
5
|
Apacer
|
15000-20000
|
4000
|
|
6
|
Sandisk
|
5000-10000
|
40000
|
|
Sarf xarajat
|
225001
|
|
2. Ms Excel dasturida funksiya guruhidan foydalanib, amallar bajaring
Variant №5
1.Quyidagi jadvalda natija yacheykaga shunday formula tuzinki, Narxlar nomli uchinchi yacheykadagi narxlar natija nomli yacheyka chiqsin.
Uslubiy yordam: formula yaratish uchun ВПР funksiyalaridan foydalaning.
№
|
Meva turlari
|
Narxlar
|
Nimani sotib olish mumkin
|
natija
|
1
|
Olma
|
11000
|
Olma
|
11000
|
2
|
Nok
|
15000
|
Nok
|
|
3
|
Banan
|
18000
|
Banan
|
|
4
|
Bexi
|
8000
|
Bexi
|
|
5
|
Kivi
|
21000
|
Kivi
|
|
6
|
Mandalin
|
12000
|
Mandalin
|
|
Sarf xarajat
|
|
|
|
2. Ms Excel dasturida funksiya guruhidan foydalanib, amallar bajaring
Variant №6
1.Quyidagi jadvalda raqam nomli yacheykaga shunday formula tuzinki, uchinchi raqam nomlii yacheykadagi narxlar beshinchi nomli yacheykaga chiqsin. Uslubiy yordam: formula yaratish uchun ВПР funksiyalaridan foydalaning.
№
|
Oylar
|
raqami
|
Oyni tanlash
|
Raqami
|
1
|
январь
|
01
|
январь
|
01
|
2
|
февраль
|
02
|
февраль
|
|
3
|
март
|
03
|
март
|
|
4
|
апрель
|
04
|
апрель
|
|
5
|
май
|
05
|
май
|
|
6
|
июнь
|
06
|
июнь
|
|
2. Ms Excel dasturida funksiya guruhidan foydalanib, amallar bajaring
Variant №7
1.Ms Excel dasturida ABS (son), ЗНАК (son), КОРЕНЬ (son), OCTAT (son; bo'luvchi) funksiyalar yordamida amallarni bajaring.
2. Ms Excel dasturida КОРЕНЬ (son), OCTAT (son; bo‘luvchi), СТЕПЕНЬ (son; daraja ko'rsatkichi), СУММ (son 1; son 2; ...) funksiyalar yordamida amallarni bajaring.
3. Ms Excel dasturida ЦЕЛОЕ (son), OCTAT (son; bo’luvchi), СТЕПЕНЬ (son; daraja ko'rsatkichi), СУММ (son 1; son 2; ...) funksiyalar yordamida amallarni bajaring.
Variant №8
1. Ms Excel dasturida ЗНАК (son), MAKC( sonl; son2;...), МИН sonl; son2;...), СРЗНАЧ (sonl; son2;...) funksiyalar yordamida amallarni bajaring.
2. Ms Excel dasturida OCTAT (son; bo’luvchi), СТЕПЕНЬ (son; daraja ko'rsatkichi), СУММ (son 1; son 2; ...), ЕСЛИ (mantiqiy ifoda; ifodal; ifoda2)funksiyalar yordamida amallarni bajaring.
Variant №9
1. Ms Excel dasturida funksiya guruhidan foydalanib, amallar bajaring
Variant №10
1. Ms Excel dasturida funksiya guruhidan foydalanib, amallar bajaring
Variant №11
Talabalikka qabul xayati:Abiturientlardan barcha bloklardagi testlar natijasida yigʻilgan ballari ja’mi yigʻilishi mumkin boʻlgan ballarning 50% idan kam boʻlmaganlarini talabalikka qabul qilinsin. Bunda xar bir blokda 36 tadan test savollari boʻlib ja’mi toʻplangan balni hisoblash, xar bir blokdagi toʻgʻri javoblar sonini mos ravishda 3.1, 2.1 va 1.1 koeffitsientga koʻpaytirish orqali aniqlansin.
Jadvalni birinchi 6 ta ustunini toʻldiring va quyidagi shartlarni bajarilishini ta’minlang:
A) Fan bloklari boʻyicha toʻgʻri javoblar sonini kompyuterga kirgazishda, ular 36 dan oshib ketmasligini nazorat qilishni ta’minlang (4 - 6 ustunlar).
B) Ja’mi bali xar bir blokdagi toʻgʻri javoblar sonini mos ravishda 3.1, 2.1 va 1.1 koeffitsientiga koʻpaytirilib soʻngra ular yigʻindisi hisoblash orqali aniqlanadi (7 ustun).
V) Jami bali yigʻilishi mumkin boʻlgan ballarning 50% idan kam boʻlmagan abiturientlarni talabalik belgisi ustuniga “Talaba” yozuvini chiqarib qoʻyish orqali aniqlanadi. (8 ustun).
A B C D E F G H
1
|
№
|
Familiyasi va ismi
|
Variant №
|
Fan bloklari boʻyicha toʻgʻri javoblar soni
|
Jami bali
|
Talabalik belgisi
|
2
|
1 blok (3.1)
|
2 blok (2.1)
|
3 blok (1.1)
|
3
|
1
|
|
156
|
22
|
27
|
19
|
|
*
|
4
|
2
|
|
|
|
|
|
|
|
…
|
…
|
|
|
|
|
|
|
|
27
|
25
|
|
|
|
|
|
|
|
* oʻrniga =ЕСЛИ(G3>36*6,3*0,5;”Talaba”;” Talabalikka tavsiya etilmadi”)
Variant №12
Masalaning qoʻyilishi.
Maoshdan olinadigan daromad soligʻi minimal oylik miqdoriga bogʻliq boʻlib, unga koʻra maosh uch qismga boʻlinadi:
birinchi qismi minimal oylikning besh barobarigacha boʻlib bu qismidan 8% daromad soligʻi ushlab qolinadi;
ikkinchi qismi minimal oylikning besh barobaridan oʻn barobarigacha, ya’ni besh minimal oylik boʻlib bu qismidan 16% daromad soligʻi ushlab qolinadi;
uchinchi qismi maoshning oʻn minimal oylikdan ortgan qismidan 22% daromad soligʻi ushlab qolinadi.
Bulardan tashqari maosh miqdoridan 1% kasaba uyushmasi va 6.5% pensiya ta’minoti uchun ushlab qolinadi.
Jadvalni birinchi 3 ta ustunini toʻldiring va quyidagi shartlarni bajarilishini ta’minlang:
A) Daromad soliqlari maoshning xar bir qismidan aloxida hisoblansin (4 – 6 ustunlar), bunda minimal oylik miqdori (K1 da), uning 5 barobari (K2 da) xamda 10 barobari (K3 da) avvaldan hisoblab qoʻyilsin.
B) Kasaba uyushmasi uchun maoshdan ushlab qolinadigan qismi hisoblansin 1 % (7 ustun).
V) Pensiya ta’minoti uchun maoshdan ushlab qolinadigan qismi hisoblansin 8,5% (8 ustun).
G) Maoshdan ushlab qolinadigan jami mablagʻlar yigʻindisi aniqlansin (9 ustun).
D) Qolgan maosh miqdori topilsin (10 ustun).
A B C D E F G H I J
1
|
№
|
Familiyasi va ismi
|
Maosh miqdori
|
Daromad soligʻi
|
Kasaba uyushmasi
|
Pensiya ta’minoti
|
Jami soliq
|
Qolgan maosh
|
2
|
1 qismi
|
2 qismi
|
3 qismi
|
3
|
1
|
|
900000
|
*
|
**
|
***
|
|
|
|
|
4
|
2
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
…
|
…
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
27
|
25
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* oʻrniga =ЕСЛИ(C3<=K$2;C3*0,09; K$2*0,09)
** oʻrniga =ЕСЛИ(C3>K$2; ЕСЛИ(C3<=K$3;(C3-K$2)*0,16; K$2*0,16);0)
*** oʻrniga =ЕСЛИ(C3>K$3;(C3-K$3)*0,22;0)
Foydalanilgan adabiyotlar.
1.U.A.Shadmanova, F.S.Islamova, E.Sh.Qurbonov “Qurilishda axborot texnologiyalari”. O‘quv qo‘llanma.Т.: ―O‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati 2018. ___-b
2.B.B.Mo‘minov. “Informatika”. O‘quv qo‘llanma Т.: ―Tafakkur-bo‘stoni 2014.____-bet.
3.www.ZiyoNET.uz- O‘zbekiston Respublikasi axborot-ta’lim portali.
|
