Ombor faoliyatining asosiy




Download 8,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet87/173
Sana17.12.2023
Hajmi8,34 Mb.
#121531
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   173
Bog'liq
ARMUmarova D.M.Logistika

8.2. Ombor faoliyatining asosiy 
funksiyalari
Omborlarni tasniflash. Materiallar oqimi harakatining barcha 
bosqichlarida dastlabki xomashyodan boshlab tayyor mahsulot 
iste’moliga yetib borgungacha zaxiralarni maxsus moslashtirilgan 
joylarda saqlashga obyektiv zarurat mavjud. Omborlar turining 
ko‘pligi mana shu bilan izohlanadi.
Logistik tizimda tutgan o£m i va tovarlar harakati jarayonidagi 
ahamiyatiga qarab omborlar quyidagi guruhlarga bo‘linadi:
133


• mahsulot ishlab chiqaruvchi korxonalar omborlari (ta’minot 
sohasida);
• mahsulot iste’moichilari omborlari (ishlab chiqarish so­
hasida);
• sotuvchi tashkilotlar omborlari (taqsimlash sohasida);
• vositachi tashkilotlar omborlari.
M ahsulot ishlab chiqaruvchi korxonalar omborlari ishlab 
chiqarishga m o‘ljallangan xomashyo, materiallar, butlovchi va 
boshqa m ahsulotlam i saqlashga ixtisoslashtirilgan va bunday 
omborlar, birinchi navbatda, ishlab chiqaruvchi iste’molchilami 
kerakli materiallar bilan ta’minlaydi.
Mahsulot iste’molchilari omborlari texnologik jarayon uzluksiz 
o ‘tishini ta ’minlashga moljallangan. Mazkur omborlarda tugatil­
magan ishlab chiqarish zaxiralari, asboblar, ehtiyot qismlar va 
boshqalar saqlanadi. Ishlab chiqarish jarayonidagi ahamiyatiga 
qarab ishlab chiqarish tashkilotlarining omborlari quyidagi turlarga 
bo‘linadi:
— ta’minlovchi (moddiy-texnika ta’minoti bo‘limiga bo‘ysunadi)
ishlab chiqarishni materiallar, butlovchi mahsulotlar, sotib 
olingan yarimmahsulotlar bilan ta ’minlaydi;
— ishlab chiqaruvchi (ishlab chiqarish-rejalashtirish bo‘limiga 
yoki rejalashtirish-boshqarish bo‘limiga bo‘ysunadi) — o ‘zida ishlab 
chiqarilgan yarimmahsulotlami va texnologik asbob-uskunalami 
saqlashga mo‘ljallangan;
— sotuvchi (sotuv bolim iga bo'ysunadi) — sotishga mo‘ljallan- 
gan moddiy boyliklar saqlanadi.
Xizmat ko'rsatish sohasiga qarab korxona omborlari turlari:
— korxonaning umumiy (markaziy) omborlari;
— sexga tegishli omborlar (markaziy omborlar filiallari);
— sex omborlari, sex boshliqlariga boeysunadi.
Sotuvchi tashkilotlar omborlari tovarlaming ishlab chiqarish 
sohasidan iste’moi sohasiga uzluksiz harakatini ta’minlashga xizmat 
qiladi. Ulaming asosiy vazifalari — ishlab chiqarish mahsulotini 
iste’moi mahsulotiga aylantirish hamda turli iste’molchilar, shu 
jum ladan, chakana savdo tarmoqlarining uzluksiz ta’minotini 
amalga oshirish.
134


Vositachi tashkilotlar (eng awalo, transport tashkilotlari) om ­
borlari — moddiy boyliklarni jo ‘natish bilan bog‘liq omborga 
vaqtincha joylashtirishga m o‘ljallangan. Omborlaming bunday 
turlariga temir y o i stansiyalari omborlari, avtotransport, daryo 
va dengiz portlarining yuk terminallari, havo transporti terminallari 
kiradi. Bajarilayotgan yuklarni qayta ishlash amaliyotlarining turi 
bo‘yicha bu omborlar transportdan tushirilib, boshqasiga ortish 
turiga kiradi.
Mazkur omborlar guruhi ham ta’minlovchi, ham taqsimlovchi 
logistika doirasida bolishlari mumkin.
Xizmat vazifasiga ko‘ra barcha omborlar besh turga boMinadi:
• 

Download 8,34 Mb.
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   173




Download 8,34 Mb.
Pdf ko'rish