yuk tushirish maydonchasidan qabul qiiish dahasiga, u yerdan
saqlash, butlash, yuk ortish dahasiga. Yuklami ombor ichida
transportlarga ortish ishlari ikki tomoni ochiq to ‘glri yo‘llarda
amalga oshirilishi kerak. Bu o‘z navbatida
omboming har qanday
dahasiga qaytadan kelishning va amaliyotlar samarasiz bajarili-
shining oldini oladi. Yukning bir uskunadan boshqasiga o‘tkazish
soni eng kam bo'lishi kerak.
Sanoat korxonalari omborlari ishini tashkil etish. Korxonada
omborlarning amaliy-ishlab chiqarish faohyati omborxonaga kelgan
materiallami va mahsulotlami tushirishni, saralashni va qabul
qiJishni, ulami
joylashtirishni va saqlashni, shuningdek iste’mol
chilarga berishni va jo ‘natishni o‘z ichiga oladi.
Yuklarni moddiy omborlarga yetkazish zavod rejasiga muvofiq
amalga oshiriladi. Omborga materiallami va mahsulotlami qabul
qiiish texnik hujjatlarda va yo'riqnomalarda bayon etilgan talablarga
muvofiq amalga oshiriladi. Qabul qilingan materiallar ularga ajratil-
gan saqlash joylariga belgilangan tartibda — xili, sorti, o‘lchami
bo‘yicha joylashtiriladi. Tez-tez va katta miqdorda iste’moi etiladi
gan materiallar jo ‘natish maydonchalariga yaqinroq joylashtiriladi,
talabi kam bo‘lgan materiallar uzoqlashgan saqlash joylarida joylash
tiriladi. Og‘ir va q o cpol yuklar
om borxonaga joylashtirish
amaliyotlarini bajarishga qulay bo'lgan yerlarga joylashtiriladi.
Ishlab chiqarishga berishdan oldin materiallami butlash ishlari-
ning qiyinchiliklarini kamaytirish hamda ishlab
chiqarishning
butlangan materiallar bilan ta’minlanishini nazorat qilishni yengil-
lashtirish maqsadida saqlanayotgan materiallami gumhlash usuli
qo‘llaniladi, bunda butlovchi tarkibiga
kiradigan materiallar bir-
biriga yaqin joyda saqlanadi. Stellaj kataklariga va boshqa saqlash
joylarga raqamlar qo‘viladi va material nomi va indeksi ko‘rsatilgan
taxtacha osiladi. Materiallami ombordan chiqarishga tayyorlash
maxsus reja asosida yoki bevosita ular kelib tushgandan keyin
amalga oshiriladi.
Materiallami va mahsulotlami ombordan
berish bilan bogiiq
amaliyotlar tanlashni, butlashni hamda materiallami tegishli
ravishda tayyorlashni o‘z ichiga oladi. Materiallardan ishlab chi-
qarishda foydalanishga
tayyorgarlik ulami tozalashni, yarimmah-
138
sulotlarga kesishni, taxtalangan materiallami bichishni va boshqa-
larni o‘z ichiga oladi.
Omborda materiallar zaxirasi harakatini
hisobga olish maxsus
kartoteka yordamida olib boriladi. Zaxiralar darajasini tartibga
solish miqdomi yozib borish yoki buyurtmalar davriyligi tizimi
bo‘yicha amalga oshiriladi. Omborxona xodimlari shtati omborxona
amaliyotlari uchun talab qilinayotgan mehnatning ko‘pligiga va
qiyinchiliklariga, qollanilayotgan transport
vositalariga va yukni
ortish-tushirish hamda boshqa omborxona amaliyotlarining va
avtomatlashtirilganlik darajasiga qarab belgilanadi.
