• moliyaviy xavf-xatarlar qisqaradi;
• om bor hududi dan foydalanishga o ‘zgartirishlar kiritish
mumkin (ijara maydonini va muddatini o£zgartirish imkoni);
• om borni muvofiq darajada ushlab
turishga va zaxiralar
saqlanishiga mas’uliyat pasayadi.
Omborlar sonini aniqlash va omborlar tarmoqlarini joy
lashtirish. Omborlarning hududiy joylashuvi va ulaming soni
moddiy oqimning quw ati, bozordagi talab, sotuv hududining
oMchami va unda iste’molchilarning joylanishi,
yetkazib beruv-
chilar bilan iste’molchilaraing rag‘batlari bilan belgilanadi.
0
‘z
mahsulotlarini bitta yoki bir nechta yaqin joylashgan hududlarga
sotish bilan cheklangan kichik va o ‘rta korxonalar, odatda, bitta
omborga ega. Omborlar sonini oshirish ombor tarm oqlarini
joylashtirishga ketadigan umumiy xarajatlaming o‘zgarishi bilan
bog‘liq.
Tizimda omborlar soni oshganda ombordan iste’molchiga
tovami yetkazib berish bo‘yicha transport xarajatlari va qo‘ldan
boy berilgan sotuvlar bo‘yicha
xarajatlar kamayadi; ayni paytda,
zaxiralarga qo‘yilgan kapital foizi oshishi sababli omborlarni ushlab
turish va zaxiralarni saqlash xarajatlari oshib ketadi. Omborxo-
nalarning iloji boricha iste’molchilarga yaqinlashishi ulaming
talablari o‘zgarishiga aniq va to ‘g£ri munosabat bildirishga imkon
beradi, bu esa qo‘ldan boy berilgan sotuvlar bo‘yicha xarajatlarni
kamaytirishga yordam beradi.
Omborlar soni
haqida qaror qabul qilinganda, korxona tovar
aylanishi bilan bog‘liq umumiy xarajatlar miqdorini kamaytirish
sharoitlaridan kelib chiqishi kerak.
Amalda om borlar tarm oqlarini shakllantirish va joylash-
tirishning ikki yo'lidan foydalaniladi — omborlarning markaz-
lashtirilgan tizimi va markazlashtirilgan tizimdan markazlashmagan
tizimga o‘tkazilishi (demarkazlashtirilgan).
Omborga joylashtirishning markazlashtirilgan tizimi zaxiraning
asosiy qismi to'planadigan bitta yirik
markaziy omborni va sotuv
hududlarida joylashgan omborxona filiallarini (umumiy ombor-
xonalar shular jumlasidan) o‘z ichiga oladi. Demarkazlashtirilgan
tizimda zaxiraning asosiy qismi iste’molchilarga bevosita yaqin
140
bo lg an turli hududlarda bo‘lib~boiib joylashtirilgan omborlar
tarmoqlarida to‘planadi.
Omborlarning bunday chizma bo‘yicha joylashuvidan taq
simlash tizimida foydalanish maqsadga muvofiq bo'ladi, chunki
bunda kichik to ‘plamlarga
buyurtma beradigan, lekin tez-tez
yetkazib berihshini talab etadigan chakana savdo asosiy mijoz
hisoblanadi.
