Baxolash
|
a’lo
|
yaxshi
|
qoniqarli
|
qoniqarsiz
|
yomon
|
|
o‘zlashtirish %
|
100%-86%
|
85%-71%
|
70-55%
|
54%-37%
|
36% va und.past
|
4
|
Nazariy qism
|
15-12,9 ball
|
12,75-10,6 ball
|
10,5-8,25 ball
|
8,1-5,5-ball
|
5,4 ball
|
4.2 Analitik qism
4.2.1. Vaziyatli masalalar
1. UASh qabuliga 55 yoshli erkak keldi. Xindistonga 2 oyga sayoxatga ketarkan 1 oydan keyin . shu maqsaddamaslaxat olish uchun keldi.
savollar :
1.sayoxatga berishinigz mumkin bo‘lgan maslaxatlaringizni sanang.
ichak infeksiyalari profilaktikasi uchun qanday maslaxatlar berasiz?
3. Yo‘l tibbiyot yig‘masi uchun nimalarni maslaxat berasiz?
№
|
baxolash
|
a’lo
|
yaxshi
|
qoniqarli
|
qoniqarsiz
|
yomon
|
|
o‘zlashtirish %
|
100%-86%
|
85%-71%
|
70-55%
|
54%-37%
|
36% va und.past
|
4
|
Nazariy qismqism
|
15-12,9 ball
|
12,75-10,6 ball
|
10,5-8,25 ball
|
8,1-5,5-ball
|
5,4 ball
|
Testlar: oddiy:
1. sayoxatchilar ko‘pincha kasallanadilar:
a) ichak infeksiyasi
b) OITS
v) pnevmoniya
g) gipovitaminoz
d) Reyter kasalligi
2. Sayoxatchilarga ketishdan oldin qanday xujjatlar beriladi :
a) xozirgi vaqtda uning salomatligi xaqida ma’lumotnoma.
b) o‘tkazgan kasalliklari va olingan dori darmonlar xaqida ma’lumotlar
o‘tkazgan emalshlar xaqida ma’lumotnoma
ambulator karta nusxasi
konsultatsiya vaqtida yig‘ilgan anamnez
3. JSST tavsiyasiga muvofiq endemik rayonlarga ketishdan oldin qanday immunizatsiyalar o‘tkazilishi lozim:
a) gepatit A virusiga qarshi vaksinatsiya
b) xoxishga immunizatsiya
v) majburiy immunizatsiya
g) qorin tifiga qarshi immunizatsiya
d) yapon ensefalitiga qarshi immunizatsiya
2 va undan ortiq javoblar bilan:
4. sayoxatdan oldin vrach quyidagi savolllarni aniqlashtiradi:
a) ichak infeksiyalari
b) revmatik poliartrit
v) Reyter kasalligi
g) sayoxatchilar diareyasi
d) gipovitaminoz
ye) yurak nuqsonlari
j) malyariya
5. soat belbog‘i o‘zgarish sindromiga kiradi:
a) bosh og‘rig‘i
b) anuriya
v) diqqat buzilishi
g) tizza shishi
d) uyqusizlik
6. qaysi xolatlarda samolyotda uchishga qarshi ko‘rsatma:
a) o‘tkir respirator virusli infeksiyalarda
b) 4 xaftalik xomiladorlikda
v) 2 yoshli bolalar bilan
g) nafas yo‘llari kasalliklari bilan
d) og‘ir yurak yetishmovchiligida
ye) surunkali gastritda
j) surunkali pankreatitda
z) ichak ta’sirlanish sindromida
i) yaqqol anemiyalarda
№
|
baxolash
|
a’lo
|
yaxshi
|
qoniqarli
|
qoniqarsiz
|
yomon
|
|
o‘zlashtirish %
|
100%-86%
|
85%-71%
|
70-55%
|
54%-37%
|
36% va und.past
|
4
|
Vaziyatli masala
|
15-12,9 ball
|
12,75-10,6 ball
|
10,5-8,25 ball
|
8,1-5,5-ball
|
5,4 ball
|
4.2.2 Grafik organayzer: piramida
G‘oyalarni ierarxik tasavvur vositalari.
tizimli, analitik fikrlashni rivojlantiradi.
sxema tuzilishi qoidalari bilan tanishadi. individual sxema tuzadi asosiy muammoni yozadi, keyin bu muammo dan keyingi muammochalarni yozib chiqadi..
shu tufayli xar bir muammo to‘liq spektrda o‘rganib chiqish imkoniyati paydo bo‘ladi.
juftliklarga yoki kichik guruxlarga bo‘linib olingan sxemalar taqqoslanadi. umumiy sxemaga birlashtiriladi.
natijalar prezentatsiyasi.
№
|
baxolash
|
a’lo
|
yaxshi
|
qoniqarli
|
qoniqarsiz
|
yomon
|
|
o‘zlashtirish %
|
100%-86%
|
85%-71%
|
70-55%
|
54%-37%
|
36% va und.past
|
4
|
Vaziyatli masala
|
15-12,9 ball
|
12,75-10,6 ball
|
10,5-8,25 ball
|
8,1-5,5-ball
|
5,4 ball
|
4.3. Amaliy mash=ilot
ushbu tema tugagandan keyin UASh bilishi zarur bo‘lgvan ko‘nikmalar
1. Sayoxatgacha konsul’tatsiyani bayon kilish,
2.Sayoxatdan keyin konsul’tatsiyani bayon kilish,
3. Immunizatsiyani utkazish,
4.Provodit konsultatsiyu pri smene klimata i chasovыx poyasov,
6.Provodit konsultatsiyu pri ukachivanii i gornoy bolezni.
7.Umet sobirat dorojnыy meditsinskiy nabor.
№
|
baxolar
|
a’lo
|
yaxshi
|
Kon-li
|
Kon-siz
|
Yomon
|
|
Uzlashtirish %
|
100%-86%
|
85%-71%
|
70-55%
|
54%-37%
|
36% i past
|
4
|
Amaliy kism
|
15-12,9 ball
|
12,75-10,6 ball
|
10,5-8,25 ball
|
8,1-5,5-ball
|
5,4 ball
|
5. Bilim va kunikmalarni uzlashtirish rejalari
- Ogzakki
- Yozma
- Situatsion masalalarni yechish
- Amaliy kunikmalarni uzlashtirish kursatkichi
5.1.Studentlarning bilim va amaliy kunikmalarini baxolash kriteriyalari
№
|
Baxolar
|
a’lo
|
yaxshi
|
kon-li
|
kon-siz
|
yomon
|
|
Uzlashtirish %
|
100%-86%
|
85%-71%
|
70-55%
|
54%-37%
|
36% va past
|
1
|
Nazariy kism
|
20-17,2
ball
|
17-14,2 ball
|
14-11 ball
|
10,8-7,4 ball
|
7,2 ball
|
2
|
Situatsion masalalar
|
50-43 ball
|
42,5- 35,5ball
|
35- 27,5ball
|
27-18,5
ball
|
18 ball
|
3
|
Test
|
15-12,9ball
|
12,7-10,6 ball
|
10,5-8,25 ball
|
8,1-5,5 ball
|
5,4 ball
|
4
|
Amaliy kism
|
15-12,9 ball
|
12,75-10,6 ball
|
10,5-8,25 ball
|
8,1-5,5-ball
|
5,4 ball
|
6.Kundalik baxolarning tekshirish kriteriyalari
Baxolar boskichi
|
Ballar Reytingi
|
Studentlarning ishlashxarakteristikasi
|
|
20
|
Amaliy mash=lotda ballning axamiyati. Talabaning bilim va amaliy kunikmalari yukligi sababli-amaliy mash=ilotga tayyyormas
|
Konikarsiz
|
20 - 54,9
|
Talabaning konikarsiz javobiga.
Talaba bilim va kunikmalarni uzlashtirmagan,xech bulmaganda pastdagi sanalganlardan:
Sayoxatning oldingi va keyingi konsul’tatsiyasi xakida bilmaydi
Sayoxatgacha bulgan konsultatsiya moxiyatini bilmaydi
Sayoxatdan keyin bulgan konsultatsiya moxiyatini bilmaydi
Ichak infeksiyasi xakidagi konsul’tatsiya kunikmalarini bilmasligi
Dieariya xakidagi konsultatsiya kunikmalarini bilmasligi
Dieariya xakidagi konsultatsiya kunikmalarini bilmasligi
Malyariya xakidagi konsultatsiya kunikmalarini bilmasligi
Jinsiy yullar orkali utuvchi infeksiyalar xakidagi konsultatsiya kunikmalarini bilmasligi
Bel soxasidagi klinik sindrom belgilarini bilmasligi
Tomo= kasalliklarining klinik belgilarini bilmasligi
Dengiz kasalliklarining klinik belgilarini bilmasligi
Yuldagi tibbiy tuplam anjomlarini bilmasligi
|
Bilim va ko‘nikmalarni ta’minlash tayanchi
|
Konikarli
55-70,9%
|
55-60,9
|
Past darajadagi konikarli javob.
Talaba bilim va kunikmalarni past darajada uzlashtirgan, ammo javob berishda va kunikmalarni bajarishda xatoga yul kuysa.
|
61-65,9
|
Urta darajadagi konikarli javob.
Talaba bilim va kunikmalarni past darajada uzlashtirgan, ammo javob berishda va kunikmalarni bajarishda xatoga yul kuysa.(ayrim joyda xatoga yul kuyadi)
|
66-70,9
|
Yukori darajadagi konikarli javob.
Talaba tulik bilim va kunikmalarni uzlashtirgan:
Sayoxatning oldingi va keyingi konsul’tatsiyasi xakida biladi
Sayoxatgacha bulgan konsultatsiya moxiyatini biladi
Sayoxatdan keyin bulgan konsultatsiya moxiyatini biladi
Ichak infeksiyasi xakidagi konsul’tatsiya kunikmalarini bilishi
Dieariya xakidagi konsultatsiya kunikmalarini bilishi
Dieariya xakidagi konsultatsiya kunikmalarini bilishi
Malyariya xakidagi konsultatsiya kunikmalarini bilishi
Jinsiy yullar orkali utuvchi infeksiyalar xakidagi konsultatsiya kunikmalarini bilishi
Bel soxasidagi klinik sindrom belgilarini bilishi
Tomo= kasalliklarining klinik belgilarini bilishi
Dengiz kasalliklarining klinik belgilarini bilishi
Yuldagi tibbiy tuplam anjomlarini bilishi
|
Bilim darajasi xarakati
|
Yaxshi
71-85,9%
|
71-75,9
|
Talaba barcha bilim va kunikmalarni biladi («66-70,9» kursatilgan bandda)+ keyingi bilim va kunikmalarni uzlashtirgan:
Bel soxasidagi sindromlarni rivojlantiruvchi faktorlarni biladi
Bel soxasidagi sindromlarni profilaktika choralarini biladi
Tomok kasalliklarini profilaktika choralarini biladi
|
76-80
|
Talaba barcha bilim va kunikmalarni biladi (yukoriga karang)+ «71-75,9»bandida kursatilgan bilimlarga, va yana kuydagi bilim va kunikmalarga ega:
Dengiz kasalliklarini profilaktika choralarini biladi
Yuldagi tibbiy tuplam anjomlarini bilishi
Yuldagi tibbiy tuplam vositalarini kullay oladi
Yuldagi tibbiy tuplamiga kiradigan dori vositalarini kullay oladi
|
81-85,9
|
Talaba barcha bilim va kunikmalarni biladi (yukoriga karang)+ «71-75,9» «76-80»bandida kursatilgan bilimlarga, va yana kuydagi bilim va kunikmalarga ega:
Yuldagi tibbiy tuplamiga kiradigan dorilarni tasir kilish mexanizimini biladi
Yuldagi tibbiy tuplamiga kiradigan dorilarni kullash kursatmalarni biladi
|
A’lo
86-100%
|
86-90
|
Talaba barcha bilim va kunikmalarni biladi (yukoriga karang)+ «81-85,9» bandida kursatilgan bilimlarga, va yana kuydagi bilim va kunikmalarga ega:
Meningokok infeksiyasi va yapon ensefaliti xakidagi konsul’tatsiya kunikmalarini biladi
Korin tifi xakidagi konsul’tatsiya kunikmalarini biladi
Denge isitmasi xakidagi konsul’tatsiya kunikmalarini biladi
|
91-95
|
Talaba barcha bilim va kunikmalarni biladi (yukoriga karang)+ «86-90» bandida kursatilgan bilimlarga, va yana kuydagi bilim va kunikmalarga ega:
Afrika tripanosomoz xakidagi konsul’tatsiya kunikmalarini biladi
Laymskoy kasalligi xakidagi konsul’tatsiya kunikmalarini biladi
Shistosomoz va Leyshmanioz xakidagi konsul’tatsiya kunikmalarini biladi
|
96-100
|
Talaba barcha bilim va kunikmalarni biladi (yukoriga karang)+ «91-95» bandida kursatilgan bilimlarga, va yana kuydagi bilim va kunikmalarga ega:
Takdim kilingan ma’lumotlar adabiyotlardan (makola va internet)
Sayoxat konsultatsiyasining oldingi va keyingi amaliy kadamlarini biladi
|
Eslatma: Bazovыy bilim va kunikmalar– bu minimum bilim, ya’ni kasallarni « xavfsizligini» taminlashda.
7.Nazorat savollari:
1 .UASh ishida xavfli faktorlarning axamiyati
2. Sanitar ishlari xakida ommaga tushuntira olish
3. Kasallanish va ulimning asosiy sabablari
4.Axolini psixologik ravishda sogligini oshirish
5. Ekologik va professional faktorlar
6. Axolini ukitish
8. Rekomenduemaya literatura
Asosiy
Ichki kasalliklar, Bobojanov S. T: Yangi asr avlod, 2008
Vnutrennie bolezni, tom 1 Muxin N.A. M.: GEOTAR - Media,2009
Textbook of Internal Medicine Editor-in-Chief William N. Kelley 1997
Kushimcha
Umumiy amaliyot vrachlar uchun ma’ruzalar tuplami , Gadaev A.G., T., 2012
Obщaya vrachebnaya praktika, Pod red.F.G.Nazirova, A.G.Gadaeva. M.: GEOTAR-Media, 2009.
Spravochnik vracha obщey praktiki. Dj.Myorta. M.: Praktika, 1998.
Sbornik prakticheskix navыkov dlya vrachey obщey praktiki. Gadaev A., Axmedov X.S. T., 2010.
Umumiy amaliyot vrachlar uchun amaliy kunikmalar tuplami Gadaev A.G., Axmedov X.S., 2010. T.
Terapevticheskiy spravochnik Vashingtonskogo Pod red. M.Vudli M.: Praktika, 2000.
Umumiy amaliyot shifokori uchun kullanma F.G.Nazirov, A.G.Gadaev taxr. M.: GEOTAR-Media, 2007.
Media, 2005:
Internet resurslar:
http://www.lib.uiowa.edu/hardin/md/index.html,http://dir.rusmedserv.c,http://www.medlinks.ru/,http://www.kosmix.com/,http://www.medpoisk.ru/,
Internet meditsina saytlari:
Med.-site.narod.ru
www.medlook.ru
www.medbok.ru
www.medicum.ru
Amaliy mash=ilot №5
Mavzu: « UASh amaliyotida differensial diagnostika . Taxminiy tashxis. Xususan xavfli kasalliklar. Diagnostika xatolari. Kasalliklar - imitatorlari. Psixik buzulishlar va simulyatsiya. Mavzularni ukitish prinsiplari ».
Talim berish texnologiyasi.
Dars vakti: 6,4 soat
|
Dars jarayoniningstrukturasi
|
Ukuv tematik xonasi.
UASh xonasi.
Ukuv kullanmalari, fantomlar, mulyajlar, tarkatma material, situatsion masalalar tuplami test
Televizor, video apparatura, multimedia
|
Dars jarayonining maksadit: Taxmini tashxis kuyish uchun talabalarga UASh savrllari ukitish,sxema buyichadifferensial-diagnosticheskakratkalari, xavfli kasalliklar muommolarini yoritish, kasalliklar-imitatorlari, psixik buzulishlar vasimulyasyalar.
|
Pedagogik vazefa:
1.Taxmeni tashxisni uziga xos xususiyatlarini kurib chikmok.
2.Talabalarga ukitish: UASh ning xavfli kasalliklarni aniklash va differensiatsyaini.
3.UASh ning professiyanal ish faoliyatini va diognostika muommolarini muxokama kilish.
4. Imitatorov kasaligi, psixik buzulishlar va simulyatsii kasalliklaridagi UASh savollarini talabalarga ukitish
|
Ukuv jarayonining natijalari:
Talaba bilish zarur:
1.Taxmini tashxis kuyishni.
2. Differensial diagnostikaniumumiy sxemasini.
3.Xavfli kasalliklar sabablarini.
4. imitatorov kasalligini sabablarini.
5.Ppsixik buzulishlar va simulyatsiyani aniklashni.
Talaba bajara olish shart:
1.Kasalga taxmini tashxis kuyish uchun shikoyatlarini taxlil kila olish.
2. Xavfli kasalliklarda tu=ri taktika tayinlamok.
3. Birinchi yordamni va.differensial diagnostikani tu=ri utkazish
4.Diagnostik xatolarga yul kuymaslik.
5. Imitator kasalligini, psixik buzilishlarni va simulyatsiyani aniklamok.
|
Ukuv metodikasi
|
metod «miya xujumi», demonstratsiya, diskussiya, suxbat, test yechish va situatsion masalalar, grafik organayzer- piramida.
|
Ukuv jarayonining tashkil kilishning formalari
|
Mustakil ishlash, gurux bilan ishlash, kollektiv bilan, auditoriyada, auditoriyadan tashkarida.
|
Ukuv kirollari
|
Kasallarning EKG ni tarkatma ukuv matiriallari, slaydlar, mulyajlar, tibbiyot kartalarining tuplami, jadval, stendlar.
|
Sposobы i sredstva obratnoy svyazi
|
Blis-surovlari, testirovanie, bajarilgan ukuv vazifalarining natajalarini prezentatsiyasi, tuldirilgan tibbiyot kartasi, bajarilgan amaliy kunikmalarini «professional surovlari»
|
Texnologik karta vazifasi
Mavzu: « UASh amaliyotidadifferensial diagnostika . . Taxmini tashxis. Xususan xavfli kasalliklar. Diagnostik xatolar. Imitator kasalliklar. Psixik buzulishlar va simulyatsiya. Mavzularni ukitish prinsiplari».
№
|
Amaliy mash=ulotni boskichlari
|
Mash=ilot Formasi
Utkazish joyi
|
Mash=ilot vakti
225
|
1
|
Kirish kismi(mavzularni asoslash)
|
|
10
|
2
|
Yangi pedogogik texnogiyalar bilan amaliy mash=ilotni muxokamasi ( «miya xujumi» metodi), yanademonstratsion material (tibbiyot karta tuplami , jadval, plakatlar, rentgenogrammalar), boshlan=ich darajani aniklash
|
surov, muxokoma
Ukuv xonasi , UASh vrachlar xonasi
|
40
|
3
|
Muxokama kilish
|
|
10
|
4
|
Aniklangan vazianing amaliy kismini bajarilgan kismining professiyanal surovi. Tibbiyot kartasi buyicha aniklangan vazefaning bajarilgan vazefasi va rekomendatsiyalari.
|
Muxokama
UASh xonasi
|
20
|
5
|
Domilla raxbarligi ostida amaliy kismning asosiy vazefasi.
|
Prof. surov. Situatsion masalada kasallar bilan suxbat,tib kartasini tuldirish.
Kasallarni poliklinikada kabuli,, uyda kurish
|
20
|
6
|
Kasallarning shikoyatlarini va tekshiruv natijalarini interpretatsiya , osmotri, palpatsiyasi, perkussiyasi, auskultatsiyasi kasallarni, yana UKA, USA va bioximik analizlar va diagnoz kuyish
|
Kasallik tarixi,
situatsion masalada laborator malumotlar
|
25
|
7
|
Nazariy muxokama, talabalarning amaliy bilimi, materialarnn boyitish, bilini baxolash darajasini aniklash.
|
O=zaki surov, test, muxokama, amaliy bilimlarni aniklash
Poliklinikada ukuv xonasi
|
75
|
8
|
Amaliy mash=ilot temasi buyicha xulosani aniklash, 100 ballik sistemabuyicha baxolash va baxolarni e’lon kilish. Keyingi amaliy dars buyicha uyga vazefa (savollar tuplami).
|
Informatsiya, mustakil ish uchun savollar.
Poliklinikada ukuv xonasi
|
25
|
2. Motivatsiya
Umumiy amaliyotning xususiyatlari – kuplab tekshiruvlar va laboratornoy va instrumentalnoy diagnostikalarning chegaralanganligi. Vrach kiska va lundadidifferensial-diagnostika sxemalaridan foydalanishi zarur: bular uning professional’ ish faoliyatida kuplab xatolarga yul kuymaslikka yordam beradi.
3. fan va fanlararo bog‘liqlik
Dars maboynida talaba bir kancha fanlarga asoslanadi: anatomi, gistologi, embriologiya va sitologiya, biologi, normal fiziologi, bioximi, patologik anatomi, patologik fiziologi, topografik anatomi vaoperativnoy xirurgi, propedevtikaichki kasalliklar, tuberkulez, onkologi, rentgenologi va tibbiyot radiologisi, fizioterapi, endokrinologi, fakultetef terapi, fanlaridan olingan bilimlarUAShvrachiga kul keladi.
4. Darsning tarkibi
4.1. Nazariy kism: Darsning amaliy va nazariy kismida, taxminie kuyilgan tashxisni ketma-ket kurib chikiladi, differensial diagnostikasini, xavfli kasalliklarni, imitator kasallikgini, psixik buzulishlarni va simulyatsiyani.
UASh AMALIYoTIDA DIFFERENSIAL DIAGNOSTIKA
Xozirgi kunda shifokor uzining professional faoltyatidaklinik diagnoz kuyishda uch vaziyatda progressiv metodikaga tayanadi:
Sindromal diagnostikaga
Diagnostik algoritmga
Optimal maksadga karatilgan diagnostika.
klinik sindrom bu nima? V.A.Germanova aniklashicha ,malum bir vakt orasida aniklangan, va sabab okibatlari , moxiyati, patogenitik bo=lik bulmaganklinik simptomlar guruxi,.
birinchidan, fakatetakchi sindromni xosil kiladigan simptomlar va atrofdagi kasalliklar,(sindromal yondashuv);
ikkinchidan, barcha asosiy mayda belgilar ustida xam ishonchli diagnostika utkazish, mayda tekshiruvlarni xam belgilash (optimalnoy maksadga karatilgan diagnostika);
uchunchidan,yaxshi instruksii bilan bor bulgan simptomlaryordamida kasalliklardachukur uylanganoperatsiyani bajarish, xar bir etapda uxshash kasalliklar bilandifferensial diagnostika kilish talab etiladi , oxirgi etapda yakuniy diagnozga utiladi (diagnostik algoritm).
Amaliyotda simptom aniklanadi, va uxshash kasalliklardan ajratib tashxis kuyiladi.
differensial diagnostikani umumiesxemasida beshta savol kiradi bu savollarga vrach javob beradi, va bemor shikoyatlariga solishtiradi:
extimoli katta sabab (taxmin kilingan diagnozga)
anchagina xavfli kasalliklar
taxminiy diagnozni asosi
shikoyatlar sababi ayyor kasalliklardan biri emasmi?
ruxiy buzilishlar va simulyatsiya bo‘lishi mumkinmi?
Vrach uzining amaliyotidak, xar doym rad kilish kerak kup tarkalgan kasalliklarni , xardoym unga zarur kam uchraydigan kasalliklarni bili shva xavfli kasalliklarni, : yomon sifatli yangi xosilani, meningoensefalit, sepsis, infeksion endokardit, VICh-infeksiya, infarkt miokard, nestabilnaya stenokardiya, aritmi, bronxialnaya astma, psixikkasalliklarni va bosh-miya travmalarini.
Kachonki diagnostik xatolar shifokorlarning mayda simptomlarga etibor bermaganda kuzatiladi. Siydik yullari infeksiyasidiagnostikasida. dikkat bilan tekshirish talab etiladi .U yuzaga kelishi mumkin bolalarda – genizi nomalum bulgan lixoradka ,xomiladorlarda – belda o=rik bilan, kariyalarda – xolsizlik . Kasallarda bu kasalliklar kuplab klinik simptomlar bilan bazida klinik simptomsiz kelishi mumkin, bu xolatlar -imitator kasalligi yoki simulyatsiya deb ataladi. Kuydagi yettita kasalliklarni simuliyatsiyasini diagnostika kilish kiyin:
Depressiya
Kandli diabet
Dorilarning kushimcha tasirini va intoksikatsiyani
Anemiya
Kalkonsumon kasalliklarini
Umurtka kasalliklarini
Siydik yullari infeksiyasini
Kolganlar imitator kasaliklar «Spravochnik vracha obщey praktiki», Dj.Merta, 1998 god, str.111. keltirilgan.
Shifokor amaliyotida nozik xisli psixolig bulish kerak. Kupincha aniklanmagan muommolar , shifokorning ustalik bilan olib borilgan muomilasidan sung aniklanadi, shifokor umumiy amaliyotida oyla bilan tu=ri munosabatni aniklay olishi zarur, xavotirli xolatlarda uzini tuta olishni bilib olishi zarur
«Akliy xujum» bilan ta’sir kilish metodi
Ishlatish mumkin bulgan fikrlardan foydalanish. Katnashuvchilarning darajasini kutarish. Dars boshida energetik ta’sir kursatadi. Xar bir xolatda uz argumentida va fikrida kolish,kelib chikkan vaziyatdan uz fikrida kolish,suxbatlashishni bilish, vauz fikriga ishonch xosil kilish.
Masalan. «Kon aylanish yetishmovchiligi,animiyalar,tireotoksikoz xolatlarda kuzatiladigan yurak urib ketishini differensial diagnostikasi». Xar bir talabaga bittadan savol beriladi
1.Kon aylanish yetishmovchiligini klasifikatsiyasini ayting.
2. .Kon aylanish yetishmovchiligini klinik diagnostikasi.
3. Tireotoksikoz klinik diagnostikasi.
4. Animiyalarni klinik diagnostikasi.
5.Menedjment xolatlarda taxminiy tashxis kuyishni urni
6. Differensial diagnostikaning umumiy sxemasini bilasizmi?
7.Kanday 7 xil yashirin kechuvchi asosiy kasalliklarni bilasiz.
Talaba savollarga javob bergandan sung ukituvchi talabalarni mashgulotga tayyorgarligi darajasiga asoslanib baxolashga xakli.
№
|
Baxo
|
a’lo
|
yaxshi
|
konikarli
|
konikarsiz
|
yomon
|
|
Uzlashtirish (%da)
|
100%-86%
|
85%-71%
|
70%-55%
|
54%-37%
|
36%
|
1
|
Nazariy kism
|
20-17,2 ball
|
17-14,2 ball
|
14-11 ball
|
10,8-7,4 ball
|
7,2 ball
|
4.2 Analitik kism
4.2.1. Vaziyatli masalalar
1.UASh kabuliga 72 yoshli yerkak keldi.
Savollar :
1.Yoshi katta odamlarda kanday yashirin kasalliklar (turli-tuman va patognomatik bulmagan simptomlar) uchrashi mumkin?
2.Kanday xulosalarga asoslanib bu bemorga maslaxat berish kerak?
3.Demensiyaga shubxa bulganda kanday laborator tekshiruvlar utkazasiz?
4.Agar bemorda demensiya bulsa sizning taktikangiz.
2. 33 yoshli erkak kishida tana xaroratining yukori kutarilishi va yurak soxasida ogrik.
Savollar :
1.Bemorni ushbu muammosiga olib kelishi mumkin bulgan 3 ta yurak kasalliklarini ayting.
2.Anamnezning eng axamiyatli kismi. Taxminiy tashxisga yakinlashtiradigan birinchi navbatda sizni nima kiziktiradi.
3. Differensial diagnostika maksadida eng ma’lumotli metodlar kaysi?
№
|
Baxo
|
a’lo
|
yaxshi
|
konikarli
|
konikarsiz
|
yomon
|
|
Uzlashtirish (%da)
|
100%-86%
|
85%-71%
|
70%-55%
|
54%-37%
|
36%
|
1
|
Vaziyatli masala
|
53-43
ball
|
42,5-35,5 ball
|
35-27,5 ball
|
27-18,5 ball
|
18
ball
|
Testlar : 2 va undan ortik javobli
Umumiy amaliyot shifokori proffessional faolaiyatida tashxis kuyish uchin klinik fikrlashdan tashkari kanday metodlar ishlatiladi?
a) Asbobiy diagnostikani kuchaytirish tamoyili
b) Laboratoriyada patalogiyani kuzgatib aniklash tamoyili
v) Tashxislash algoritmi
g) Tashxislashning sindromal tamoyili
d) Aloxida jamlangan diagnostik tamoyillar
2. Miokard infarktini atipik shakllari:
a) Astmatik va abdominal
b) Angioz
v) Ichak shakli
g) Aritmik va seribral
d) Tromboembolik
3. Murakkab test: 60 yoshli bemorni 10 yildan beri arterial gipertenziya bezovta kiladi. Doimiy davolanadi. Deprissiv xolat buyicha psixiatr nazoratida turadi. Puls -88ta/min. AD-190/100 mm.sim.ust. EKG-chap korincha gipertrofiyasi.
1. Bu xolatda kanday gipotenziv dori vositalarini doimiy kullash mumkin?
a) rezirpin
b) klofelin
v) gipotiazid
g) triampur
d) korinfar
2. Ushbu bemorga kaysi gipotenziv dori vositalarini kullash mumkin emas?
a) APF ingibitorlari
b) diuretiklar
v) v-blokatorlar
g) Sa antagonistlari
d) ganglioblokatorlari
4.Urimiyada suyak-bugim sistimasini zararlanishi.
a) ikkilamchi podagra va suyak sinishi
b) psevdopodagra va suyaklarda ogrik
v) artrozlar
g) yirik bugimlarda kuchib yuruvchi ogrik
d) bolalarda suyak usishining buzilishi
ye) umirtkani zararlanishi
5. Surunkali pielonefrit bilan ogrigan bemorlarning 3 ta asosiy shikoyatlarini kursating
a) yukori xarorat
b) ich kotishi
v) nikturiya
g) diariya
d) bel soxasida ogrik
ye) kaltirash
6.Murakkab test: 45 yoshli ayol VOPga kovurgalar,oyok-kullar va umirtkada ogrik va xolsizlik shikoyatlari bilan keldi. Uzini 3 oydan beri kasal xisoblaydi. 1 oy oldin kovurga sinishi buyicha davolangan. Ob’ektiv: okargan, oyok-kullarida shish. Periferik limfa tugunlar kattalashmagan. Upka soxasida patalogiya yuk. Jigar va talok kattalashmagan. Umumiy kon tuxlili: N- 72 g/l, leykotsitlar- 7,8x10 9 /l, EChT- 70 mm/s. Umumiy siydik taxlili: nisbiy zichligi 1012, oksil 3,66 g/l, leykotsitlar 1-2 ta kuruv maydonida. Kon zardobida oksil 98 g/l, plazmada glyukoza 5.1 mmol/l. Bosh va suyaklarda kuchli ogrik bulganligi sababli oyok-kul va kalla suyagi rentgenografiyasida kuplab ostioliz uchoklar aniklandi.
Dastlabki tashxis:
a) surunkali glamerulonefrit
b) mielom kasalligi
v) revmatoid artrit
g) buyrak usmasi
d) umirtka pogonasi usmasi metastazi
2. Takkoslama tashxis uchun labarotor-asbobiy tekshirish usullari:
a) Reberg sinamasi
b) buyrak biopsiyasi
v) siydikda Bens-Djons oksilini aniklash
g) buyrak KT
d) ensefalogramma
№
|
Baxo
|
a’lo
|
yaxshi
|
konikarli
|
konikarsiz
|
yomon
|
|
Uzlashtirish (%da)
|
100%-86%
|
85%-71%
|
70%-55%
|
54%-37%
|
36%
|
1
|
Vaziyatli masala
|
53-43
ball
|
42,5-35,5 ball
|
35-27,5 ball
|
27-18,5 ball
|
18
ball
|
4.2.2 grafik organayzer: piramida
Goyalarni ierarxik tasavvur kilish vositasi. Umumiy, nazariy, analitik fikrlashni rivojlantirish va aktivlashtirish.
1. Jadval tuzish koidalari bilan tanishish. Individual yoki juftlikda jadval tuzish: asosiy muammo yoziladi, keyin asosiy muammoga olib keluvchi muammolar va ularning xar biridan «kichik shoxcha» chikarilib, u asosiy muammoga olib keluvchi muammolarni yoki masani tulik ochib berishga xizmat kiladi.
2. Bu xol xar bir goyani chukur va anik urganishni rivojlantiradi.
3. Juftlar va kichik guruxlarning uzlashtirish jadvallvri solishtirib kuriladi. Umumiy jadvalga kushib kuyiladi.
4. natijalar prizentatsiyasi
Шифокорнинг маслахат буйича ёндошуви
Фаол-актив
Суст-пассив
Касалликни олиб бориш ташаббуси
Шифокор беморни урганиш имкониятини кулдан чикаради
Беморнинг ташаббуси узидан булиши керак
шикоятлари
Касалликга олдиндан ташхис куйиш
Касални хар бир мурожатида хатарни аниклаш
piramida
4.3 Nazariy kism
UASh dars tugagandan keyin ko‘nikma ro‘yxatini va mazkur mavzu bo‘yicha o‘zlashtirgan bo‘lishi kerak.
Bemor ko‘rigidan olingan shikoyat va anamnezini umumlashtirish.
Zarur bo‘lgan tibbiy hujjatlarni to‘ldirish.
Bemorga davolash uchun retsept yozish.
Xavfli kasalliklarni erta aniqlash, ruhiy buzilishi va simulyatsiyasini topish.
-
№
|
Baho
|
a’lo
|
yaxshi
|
qoniqarli
|
qoniqarsiz
|
yomon
|
|
O‘zlashtirish % da
|
100-86%
|
85-71%
|
70-55%
|
54-37%
|
36 va undan past
|
4
|
Amaliy qism
|
15-12.9 ball
|
12.75-10.6 ball
|
10.5-8.25 ball
|
8.1-5.5 ball
|
5.4 ball
|
5. Bilim, ko‘nikma va o‘zlashtirishni nazorat shakli.
-Og‘zaki
-yozma
-vaziyatli masalani yechish
-o‘zlashtirilgan amaliy ko‘nikma
5.1. Talabalarning bilim va ko‘nikmalarini baholash mezoni.
№
|
Baho
|
a’lo
|
yaxshi
|
qoniqarli
|
qoniqarsiz
|
yomon
|
|
O‘zlashtirishi %da
|
100-86%
|
85-71%
|
70-55%
|
54-37%
|
36%dan kam
|
1
|
Nazariy qism
|
20-17.2 ball
|
17-14.2 ball
|
14-11 ball
|
10.8-7.4 ball
|
7.2 ball
|
2
|
Vaziyatli masala
|
50-43 ball
|
42.5-35.5 ball
|
35-27.5 ball
|
27-18.5 ball
|
18 ball
|
3
|
Test
|
15-12.9 ball
|
12.7-10.6 ball
|
10.5-8.25 ball
|
8.1-5.5 ball
|
5.4 ball
|
4
|
Amaliy qism
|
15-12.9 ball
|
12.75-10.6 ball
|
10.5-8.25 ball
|
8.1-5.5 ball
|
ball
|
6. Joriy nazoratni baholash mezoni.
Baholash darajasi
|
Reyting ball
|
Talabalar ishini tavsiflash
|
Yomon
|
20
|
Amaliy darslarda to‘plagan bali. To‘liq bilim daraja va aaliy ko‘nikmani o‘zlashtira olmagan – talaba amaliy darsga umuman tayyor emas.
|
Qoniqarsiz
|
20-54.9
|
Talaba qoriqarli javob bermadi. Talaba zahira bilimlarni va yangilikni o‘zlashtira olmaydi, hech bo‘lmasa quyida ko‘rsatilganlarni:
-UASh ishidagi differensial tashhisni bilmaydi
-Zudlik bilan tashhis qo‘yiladigan xavfli kasalliklarni bilmaydi
-UASh ishida eng kekrakli tashhis xatolarini bilmaydi
-Asosiy imitator-kasalliklarni bilmaydi
-Ruhiy buzilish belgilarini bilmaydi
-Simulyatsiya belgilarini bilmaydi
|
Ko‘nikma va tayanch bilimlarni ta’minlanganlik darajasi
|
Qoniqarli
|
55-60.9
|
Past sifatli qoniqarli javob.
Talaba tayanch bilim va ko‘nikmalarni ko‘rsatishga harakat qiladi, lekin javob berish va ko‘nikmani bajarishda jiddiy hatolarga yo‘l qo‘yadi.
|
61-65.9
|
O‘rta darajadagi qoniqarli javob.
Talaba tayanch bilim va ko‘nikmalarniko‘rsatishga harakat qiladi, lekin javob berish va ko‘nikmani bajarishda hatolarga yo‘l qo‘yadi.
|
66-70.9
|
Yuqori sifatli qoniqarli javob.
Talaba tayanch bilim va ko‘nikmalarni to‘liq ko‘rsatishga harakat qiladi:
-UASh ishidagi differensial tashhis rolini biladi
-Zudlik bilan tashhis qo‘yiladigan xavfli kasalliklarni biladi
-UASh ishidagi eng zarur diagnostik hatolarni biladi
-Asosiy imitator-kasalliklarni biladi
-Asab-ruhiy buzilish belgilarini biladi
-Simulyatsiya belgilarini biladi
|
Bilim darajasini yuksaltirilganligi
|
Yaxshi
|
71-75.9
|
Talaba tayanch bilim va ko‘nikmani to‘liq egallagan(“66-70.9” qismda ko‘rsatilgan) + keyingi bilim va ko‘nikmani egallagan.
-Taxminiy tashhis qo‘yishni asosiy qoidalarini biladi
- Asosiy tashhis qo‘yish qoidalarini biladi
-Yondosh tashhis qo‘yish qoidalarini biladi
-Raыobatdosh tashhis qo‘yish qoidalarini biladi
-Fon kasallikni tashhis qo‘yish qoidalarini biladi
|
76-80
|
Talaba tayanch bilim va ko‘nikmani to‘liq egallagan( yuqoriga qarang) + “71-75.9” qismda ko‘rsatilganlarnibiladi, keyingi bilim va ko‘nikmani egallagan.
-Tashhis qo‘yishda asosiy 7ta ko‘nikmalarni biladi
1. Tashhis qo‘yishda sindromlarni biladi
2. Diagnostik algoritm qoidalarini biladi
|
81-85.9
|
Talaba tayanch bilim va ko‘nikmani to‘liq egallagan( yuqoriga qarang) + “71-75.9” va “76-80” qismda ko‘rsatilganlarnibiladi, keyingi bilim va ko‘nikmani egallagan:
3. Sindrom bo‘yicha yondoshishni biladi
4. Tashhisni to‘laqonli qo‘ya oladi
|
|
A’lo
|
86-90
|
Talaba tayanch bilim va ko‘nikmani to‘liq egallagan( yuqoriga qarang) + “81-85.9” qismda ko‘rsatilganlarnibiladi, keyingi bilim va ko‘nikmani egallagan:
-Noto‘g‘ri tashhis manbalarini biladi
-Simulyatsiya bilan kelganda bilmaydi
|
91-95
|
Talaba tayanch bilim va ko‘nikmani to‘liq egallagan( yuqoriga qarang) + “86-90” qismda ko‘rsatilganlarnibiladi, keyingi bilim va ko‘nikmani egallagan:
-Differensial tashhisda o‘ta xavfli YuQT tizimi kasalliklarini biladi
- Differensial tashhisda o‘ta xavfli nafas tizimi kasalliklarini biladi
|
96-100
|
Talaba tayanch bilim va ko‘nikmani to‘liq egallagan( yuqoriga qarang) + “91-95” qismda ko‘rsatilganlarni biladi, keyingi bilim va ko‘nikmani egallagan:
-Adabiyotlar asosida ilmiy ma’lumotlar ko‘rsatdi
-UASh ishida differensial tashhis amaliy bosqichlari va amaliyotda ko‘p tarqalgan kasalliklarni biladi
|
Eslatma : Tayanch bilim va kunikma bu bemorni xavfsizlik prinsipi bo‘yicha ta’minlaydigan minimum bilimlar.
7. Nazorat savollari
Menedjment xolatlarida taxminiy tashxis kuyish roli.
Kanday xavfli kasalliklarni bilasiz?
Takkoslama tashxisni umumiy jadvalini bilasizmi?
Yashirin kechuvchi kasalliklar nima?
Kanday 7 xil yashirin kechuvchi asosiy kasalliklarni bilasiz?
Bemorlardagi shoshilinch xolatlarning asosiy sabablari.
Fobiya nima?
bemorni muammosi bilan bo‘lishish nima?
Eng kup uchraydigan shikoyatlarni umumiy xarakteristikasini sanang.
Umumiy amaliyot vrachining professional faoliyatida kanday muxim xususiyatlar mavjud?
8. Tavsiya etiladigan adabiyotlar
Asosiy
Ichki kasalliklar, Bobojanov S.T: Yangi asr avlod,2008
Vnutrennie bolezni, tom 1 Muxin N.A.M.: GEOTAR-Media,2009
Textbook of Internal Medicine Editor-in-Chief William N.Kelley 1997
Kushimcha
Umumiy amaliyot vrachlar uchun ma’ruzalar tuplami,Gadaev A.G.,2012
Obщaya vrachebnaya praktika , Pod red. F.G Nazirova, A.G.Gadaev. M.: GEOTAR-Media,2009
Sprvochnik vracha obщey praktiki. Dj. Myorta. M.: Praktika 1998
Sbornik prakticheskix navыkov dlya vrachey obщey praktiki. Gadaev A., Axmedov X.S. T.,2010
Umumiy amaliyot vrachlar uchun amaliy kunikmalar tuplami, Gadaev A., Axmedov X.S. T.,2010
Terapevticheskiy spravochnik Vashingtonskogo Pod red. M.Vudli M.: Praktika,2009
Umumiy amaliyot vrachlar uchun kullanma F.G.Nazirov, A.G.Gadaev taxr. M.: GEOTAR-Media,2007
Internet resurslar
http:/www.lib.uiowa.edu/hardin/md/index.html,http://dir.rusmedserv.c,http://www.medinks,ru/http://www.kosmix.com/http://www.medpoisk.ru/,
Internet meditsina saytlari:
Mtd.-site.narod.ru
www.medlook.ru
www.medbok.ru
www.medicum.ru
|