|
Tashkent State Transport UniversityBog'liq transport-mashinasozligida-kompozit-materiallardan-foydalanish-istiqbollari Анализ современных угрозы и каналы утечки информации, MTA amaliy ish, Мардонов Хасан, 2 саволлар, 3.6, Konstruksion-po‘lat-va-qotishmalar, 410 курсовые, paradigmalar 4-topshiriq, T va S sirtqi, 1-Амалий иш(ЙТХ), 166-Niyozova Shohsanam, Kirish I bob. Pardaqanotlilar turkumining biologiyasi, Boshlang`ich, 14-04-2023 13-13-00, Тема Погрешности измерений и средств измеренийTashkent State Transport University
Volume 3 | TSTU Conference 1 | 2022
Google Scholar indexed
Prospects for Training International
Specialists in the Field of Transport
DOI: 10.24412/2181-1385-2022-1-512-516
761
April 21-22
https://tstu.uz/ International Scientific and Practical Conference
rus me‟mori Barma Postnik temir tasmalar bilan armaturalangan tosh plitalardan
foydalangan.
Temirbeton, zamonaviy kompozit materiallarning timsoli hisoblanadi. Tsement
va sim ishlab tayyorlangan gultuvaklar uchun birinchi bo„lib, 1867 yilda parijlik
bog‟bon J.Monce patent olgan edi. Shisha tolalar bilan armaturalangan poliefir
materiallar 1942 yilda, birinchi marta samolyot konstruktsiyasida ishlatildi, shundan
so„ng ko„p vaqt o„tmay, stekloplastiklar sanoat miqyosida ishlab chiqila boshladi.
Polimer yoki metall asosidagi, yuqorimodulli tolalar va ipsimon monokristallar
(“mo„ylovlar”) bilan armaturalangan, strukturasi mukammal, yuqori mustahkam
kompozitlar 1970-yillardan boshlab keng miqyosda qo„llana boshladi.
Texnik taraqqiyot hamma vaqt ishlab chiqarishning o„sishiga va konstruktsion
materiallar ro„yxatining kengayishiga asoslanadi. Fizika, metallshunoslik, metallar
texnologiyasi fanlarining yutuqlari alyumin qotishmalari va po„latlarning
mustahkamlik chegarasini, tegishli ravishda 1200 MPa gacha va 2200 MPa gacha
ko„paytirish imkonini berdi. Metallarning mustahkamlik tavsiflarini iqtisodiy jihatdan
ma‟qul qiymatlargacha oshirish imkoniyatlarining hammasi amalda ko„rib
chiqilmagan. Metall materiallarni ishlab chiqarish hajmlari ko„payib ketsa, Yer
qobig‟idagi rudalar zaxirasi kamayib ketishi va metallning narxi ko„tarilib ketishi
mumkin.
Bundan tashqari metall rudalarini qazib olish, tashish va qayta ishlash ulkan
moddiy xarajatlar bilan bog‟liq va atrof muhitning ifloslanishiga olib keladi.
Kompozitlarni ishlab chiqish va qo„llash ishlab chiqarishni konstruktsion
materiallar bilan ta‟minlashning istiqbolli yo„llaridan biridir, shuningdek yangi
texnikaning ishchi parametrlarini oshirish va resurslarni tejash imkonini beradi.
Zamonaviy kompozitlar yuqori mustahkamlik bilan massa yengilligini o„zida
birlashtiradi. Ular texnika vositalari va inshootlari og‟irligini, metallga nisbatan
25...50%, tayyorlash qiyinligi (mehnat talabi)ni 1,5-3,0 marta, ishlab chiqarishning
energiya sig‟imini 8...10 marta, material sig‟imini 1,6-3,5 marta kamaytiradi;
mashinalarning texnik resursini 1,5-3,0 marta ko„paytiradi, korroziya sababli
yo„qotishlarni minimumga keltiradi, yonilg‟i sarfini kamaytiradi.
Kompozit materiallardan yuqori darajada samarali foydalanishning ikki sohasi
aniqlandi:
1) ko„p ishlatiladigan kamyob materiallar (rangli metallar, metall profillari,
natural teri, matolar, yog‟ochning nodir navlari va b.)ning o„rniga
o„rin sifatida;
|
| |
