Tatu samarqand filiali Kompyuter injenering fakulteti ats yo’nalishi 21 -06 guruh talabasi Shamshiyev Kamol Malumotlarni tiklash fanidan bajargan 1- mustaqil ish Bajardi: Shamshiyev Kamol Tekshirdi: Raximov R

 
TATU Samarqand filiali Kompyuter injenering 
fakulteti ATS yo’nalishi 21
-06 guruh talabasi 
Shamshiyev Kamol 
Malumotlarni tiklash fanidan bajargan 1-
Mustaqil ish 
Bajardi: Shamshiyev Kamol
Tekshirdi: Raximov R 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

TKommutatorlar va konsentratorlar. 
Kommutator yoki svitch (switch) lokal tarmoqga ulanuvchi qurilmalar soni 
ikkitadan ortiq bo‘lganda ularni o‘zaro bog‘lanishlari uchun qo‘llaniladi. Demak lokal kompyuter tarmog‘ini tashkil etishdagi 
kommutator asosiy kommunikatsiya qurilmasidir. Shuningdek unutmaslik kerakki, kommutator o‘rnida tarmoq konsentratorini 
ham qo‘llash mumkin. Konsentrator va kommutator asosida lokal tarmoqlarni tashkil etishning farqli xususiyatlarini quyida 
ko‘ribchiqiladi. Konsentratorning kommutatorga nisbatan afzalligi faqat uning portlarini signalni kuchaytirish imkoniyatiga egaligi 
va narxining arzonligidadir. Ammo lokal tarmoq tarkibidagi ulanuvchi qurilmalar soni 8 tadan ortgandan so‘ng konsentrator 
tarmoqning ishlash tezligini pasayishiga sabab bo‘ladi.
1.5-rasm. Kommutatorlar 
Kommutatorlar turli portlarga ega bo‘lishi mumkin, ya’ni 100 Mbit/s tezlikda ulanishni ta’minlovchi Fast Ethernet portlariga 
yoki 1 Gbit/s tezlikda ulanishni ta’minlovchi Gigabit Ethernet portlariga. Uy sharoitida qo‘llaniluvchi kommutatorlardagi portlar 
soni odatda 8 tadan oshmaydi.
Kommutatorlarni ikki guruxga ajratish mumkin: boshqariluvchi va boshqarilmaydigan. Boshqariluvchi kommutatorlarni 
maxsus dasturiy vosita yordami kompyuter qurilmasi yordamida sozlash mumkin. Ya’ni bunday kommutatorlarni yoki konsol 
kabeli yordamida kompyuterga ulab, so‘ngra kompyuterga o‘rnatilgan dastur yordamida kommutatorning sozlash oynasiga kirib 
uni sozlashni amalga oshirish mumkin.Ammo bunday kommutatorlar lokal tarmoqlarni tashkil etishda deyarli qo‘llanilmaydi, 
ularning narxi qimmatligi va lokal tarmoq qurishda qo‘llash maqsadga muvofiq emasligi sababli. Lokal tarmoqlarni qurishda 
boshqarilmaydigan kommutatorlar qo‘llash eng samarali yechimdir.