0
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
SHag
kvantovaniya
|
Kod
|
000
|
001
|
010
|
011
|
100
|
101
|
110
|
111
|
0
|
0
|
32
|
64
|
128
|
256
|
512
|
1024
|
2048
|
0 0 0 0
0 0 0 1
0 0 1 0
0 0 1 1
0 1 0 0
0 1 0 1
0 1 1 0
0 1 1 1
1 0 0 0
1 0 0 1
1 0 1 0
1 0 1 1
1 1 0 0
1 1 0 1
1 1 1 0
1 1 1 1
|
1
|
2
|
34
|
68
|
136
|
272
|
544
|
1088
|
2176
|
2
|
4
|
36
|
72
|
144
|
288
|
576
|
1152
|
3204
|
3
|
6
|
38
|
76
|
152
|
304
|
608
|
1216
|
2432
|
4
|
8
|
40
|
80
|
160
|
320
|
640
|
1280
|
2560
|
5
|
10
|
42
|
84
|
168
|
336
|
672
|
1344
|
2688
|
6
|
12
|
44
|
88
|
176
|
352
|
704
|
1408
|
2816
|
7
|
14
|
46
|
92
|
184
|
368
|
736
|
1472
|
2944
|
8
|
16
|
48
|
96
|
192
|
384
|
768
|
1536
|
3072
|
9
|
18
|
50
|
100
|
200
|
400
|
800
|
1600
|
3200
|
10
|
20
|
52
|
104
|
208
|
416
|
832
|
1664
|
3328
|
11
|
22
|
54
|
108
|
216
|
432
|
864
|
1728
|
3456
|
12
|
24
|
56
|
112
|
224
|
448
|
896
|
1792
|
3584
|
13
|
26
|
58
|
116
|
232
|
464
|
928
|
1856
|
3712
|
14
|
28
|
60
|
120
|
240
|
480
|
960
|
1920
|
3840
|
15
|
30
|
62
|
124
|
248
|
496
|
992
|
1984
|
3968
|
16
|
32
|
64
|
128
|
256
|
512
|
1024
|
2048
|
4096
|
Bu jadvaldan ko‘rinib turibdiki, segmentlar soni 8, har bir segmentda 16 kvantlash qadami, hammasi bo‘lib, 4096 qadam, kanal vaqt intervalida simvollar sonini 12 o‘rniga 8 olingan. Bunda kodlash quyidagicha bajariladi.
Impul-kodli modulyasiya asosida ko‘p kanalli uzatish tizimlari yaratilgan: IKM-24, IKM-30/32, IKM-120, IKM-480, IKM-1920, IKM-7680. Bu uzatish tizimlari keyingi bo‘limlarida yoritilgan.
Birlamchi raqamli kanalning signallar tuzilmasi
IKM – 30 impuls – kodli modulyasiyali uzatishning zamonaviy birlamchi tizimlariga kiradi va TSK – 24 vazifasidek mahalliy va hududiy aloqa tarmoqlarining kabellari juftlarini zichlashtirish uchun va telefon signallarini uzatish uchun mo‘ljallangan. IKM – 30 quyidagi parametrlar bilan xarakterlanadi:
1.
|
Uzatish tezligi, Kbit / s
|
2048
|
2.
|
Davr davomiyligi, mks
|
125
|
3.
|
Davrdagi kanalli vaqt intervalidagi soni
|
32
|
4.
|
Kanalli vaqt intervallaridagi simvollar soni
|
8
|
5.
|
TCH kanallar soni
|
30
|
6.
|
TCH kanal chastota diapozoni, Gs
|
300 – 3400
|
5.
|
O‘tadavr davomiyligi, ms
|
2
|
8.
|
O‘tadavrdagi davrlar soni
|
2
|
9.
|
Bitta TCH kanalidagi signal kanallar soni
|
2 – 4
|
10.
|
Diskretlash chastotasi, KGs
|
8
|
11.
|
Kvantlash qadami soni
|
256
|
12.
|
Kompressiya qonuni
|
A – 87,6
|
13.
|
O‘tadavrli sinxrosignal va signallash kanallarni joylashtirish
|
14.
|
Davrli sinxrosignal
|
IKM – 30 tizimining davr va o‘tadavr tuzilmasi 4.12 – rasmda ko‘rsatilgan.
4.12- rasm. IKM – 30 tizimi davr va utadavr vaqt tuzilmasi.
IKM – 30 tizim davrining vaqt tuzilmasi etarli darajada murakkab bo‘lgani uchun uni batafsilroq ko‘rib chiqamiz va uni IKM – 24 tizimi davrining vaqt tuzilishi bilan solishtiramiz. IKM – 24 tizimiga o‘xshash davr 125 mks kattalikka ega, biroq kanalli vaqt oraliqlari ko‘p bo‘lib, u 32 ta ga teng. Ulardan 30 tasi TCH kanallarni tashkil etishga ishlatiladi. Kanalli vaqt intervalida simvol soni ikkala tizimda bir xil, lekin agar IKM – 24 tizimida belgilardan bittasi signal kanallarini tashkil etishga ishlatilsa, IKM – 30 tizimda esa barcha simvollar nutq signalini kodlash uchun ishlatiladi. Faqat shu bilangina ikkala tizimning davrli vaqt qurilmasi o‘rtasidagi o‘xshashlik cheklanadi. IKM – 30 davrli vaqt tuzilmasining boshqa detallarini ko‘rib chiqamiz. Xalqaro nomenklaturaga muvofiq «So» deb belgilangan birinchi kanal vaqt intervali asosan davrli sinxrosignalni uzatish uchun ishlatiladi. Ko‘rinib turibdiki, (4.12 - rasm) davrli sinxrosignal faqatgina juft davrlar R0, R2, R4 … , R14 bo‘lishi mumkin.
R1, R3 va hokazo. bilan belgilangan tok davrlarda «So» vaqt intervalida maxsus kushimcha axborotni uzatish uchun mo‘ljallangan simvollar (harflar bilan belgilangan) va faqat V2 simvoldan bir qiymatiga ega bo‘ladi.
Keyingi kanalli vaqt intervallari 31 – 315 hamda S 17 – S 31 intervali TCH kanallarni tashkil etish uchun ishlatiladi. R0 davrning S16 kanalli oralig‘i o‘tadavrli sinxrosignalni V1,V2,V3,V4 belgilar 0 qiymati bilan uzatish uchun ishlatiladi. O‘tadavr sinxronlashdan chiqish to‘g‘risidagi axborot uchun V6 simvol va bitta TCH kanal uchun qolgan 15 ta davrlarda 2 tadan 4 tagacha signal kanallarni tashkil etish uchun ishlatiladi. a,b,c,d harflar mos kanallarga biriktirilgan signalli kanallarning simvollarini ko‘rsatadi. R0 davrli va R1 dan R15 gacha qolgan 15 ta davrlar 2 ms davomiylikda davrni tashkil etadi.
Davr sinxronlash jarayonida vujudga kelayotgan sharoitlarga qarab quyidagi mezonlar ishlatiladi. IKM – 30 tizimi «davr sinxronizmidan» chiqish mezoni bu sinxrosignalga ega bo‘lgan uchta davrlar ketma – ketligidagi davr sinxrosignaldagi xatolarni topish hisoblanadi. Davrli sinxronlashni tiklash mezoni bo‘lib quyidagilardan so‘ng keladigan holat hisoblanadi:
davrli sinxrosignalni aniqlash (n - davrda);
navbatdagi davrda (n +1 davrda) davrli sinxrosignalnining mavjud emasligini tekshirish);
navbatdagi davrda ( n + 2 – davrda) davrli sinxrosignalni topish.
Ikki yoki uchta ketma – ket davrdagi davrli sinxrosignallar aniqlanganda sinxronlash sxemasi birinchi qabul qilingan sinxrosignaldan ikkita davr masofada davr sinxronlashni izlash jarayonini boshlaydi. Sinxronlash sxemasi sinxrosignalni aniqlagandan so‘ng uni ikkita davrdan keyin topa olmagan holda shunga o‘xshab ham ishlaydi.
YUqorida keltirilgan mezonlar, davrli sinxronizmni tiklashga olib keluvchi davrli sinxronizatsiya sxemasi ishining har xil variantlarini ta’riflab beruvchi grafni tushinish uchun bilish zarur. 4.13 – rasmda shu graf keltirilgan. Sinxronlashni izlashning eng qiziqarli hollariga quyidagilar kiradi:
A,A (TD), A (JD)
A,A (TD), A (JD)
Bulardan birinchisi tok davrda (TD) davrli sinxrosignalni aniqlanganligini bildiradi, ya’ni u joylashishi mumkin bo‘lmagan joyda, shuningdek, yana davr sinxrosignalini juft davrda (JD) topilishi yana davr sinxrosignalini juft (sinxrosignalni to‘g‘ri joylashishi).
4.13 - rasm. Davrli sinxronizatsiya sxemasining ishlash grafi.
A – davrli sinxrosignal
A – davrli sinxrosignalni yo‘qligi
JD juft davr
TD – tok davr
IKM – 30 apparaturasi uzatuvchi va qabul qiluvchi uskunadagi davrli sinxronlash sxemasidan tashqari o‘tadavrli sinxronlash sxemasi bilan ham ta’minlangan. Undan tashqari, bu apparatura ma’lumotlarni uzatish uskunasi bilan hamkorlikda ishlaydigan sxemaga ega bo‘lishi mumkin, bu IKM – 30 tizimi yordamida teleaxborot signallarini uzatish imkonini beradi. Kompandirlash va analogli signallarni raqamiga va raqamlilarni analoglilarga o‘zgartirish masalalarini echish bu tizimda TSK-24 tizimiga nisbatan o‘zgacharoq amalga oshirilgan. Jumladan, IKM-30 tizimida liniyaviy kodlovchi ishlatilgan, u har bir TCH kanalning diskretli 12 simvolli raqamli signalga o‘zgartiradi, shulardan birinchi simvol diskretning ishorasini aniqlaydi, qolgan 11 tasi esa maksimal kattalikdagi darajalar 2n=2048 bilan kvantlangan amplitudani aniqlaydi. Kodlangan signal raqamli kompressorga keladi, u 12 simvolli kodli konbinatsiyalarni 8 simvolikka o‘zgartiradi.
O‘xshash sxema bo‘yicha bajarilgan qabul qiluvchi qismdagi dekadalovchi teskari jarayonni amalga oshiradi, ya’ni 8 simvolli kodli kombinatsiyalarni 11 simvolliklarga o‘zgartiradi.
|
