|
Tema : Kompton effekti. Joba Kompton effekti kelip shıǵıwı. Kompton effekt mánisi
|
| bet | 4/5 | | Sana | 11.12.2023 | | Hajmi | 35,23 Kb. | | #115988 |
Bog'liq Kompton effekti. Fotoeffekt nizamlıqları. Fotoeffekt - jaqtılıq tásirinde deneden elektron ajralıp shıǵıwı bolıp tabıladı. Bul hádiyseni birinshi bolıp, 1887-jılda G.Gerts baqlaǵan jáne onı muǵdaran A.Stoletov teksergen. 1898-jılda Lenard hám Tomsaon fotoeffekt nátiyjesinde katoddan ajralıp shıǵıwshı bólek elektron ekenligin bóleklerdiń magnit maydanında aǵıwına tıykarlanıp anıqladi. Fotoeffekt hádiysesin úyreniw ushın hawası sıpab alınǵan shıyshe ıdıs, onıń ishindegi katod hám anod plastinkaları alınadı.
Ótkerilgen tájiriybeler nátiyjesinde suwretdegi volt - amper xarakteristikası alınǵan.
Fotoeffekttin 4 tiykarǵı nızamı bar:
1. Arnawlı bir fotokatodga túsip atırǵan jaqtılıqtıń spektral quramı ózgermeytuǵın bolsa, fototokning toyınıw ma`nisi jaqtılıq aǵımına tuwrı proporsional.
2. Arnawlı bir fotokatoddan ajralıp shıǵıp atırǵan fotoelektronlar baslanǵısh tezlikleriniń maksimal ma`nisi jaqtılıq intensivligine baylanıslı emes. Jaqtılıqtıń tolqın uzınlıǵı ózgerse, fotoelektronlarning maksimal tezlikleri de ózgeredi.
3. Hár bir fotokatod ushın qandayda bir "qızıl shegara" ámeldegi bolıp, odan úlkenlew tolqın uzınlıqlı jaqtılıq tásirinde fotoeffekt vujudga kelmeydi. q Dıń ma`nisi jaqtılıq intensivligine ulıwma baylanıslı emes, ol tek fotokatod materialınıń ximiyalıq tábiyaatına hám sırtınıń jaǵdayına baylanıslı.
4. Jaqtılıq fotokatodga túsiwi hám fotoelektronlarning payda bolıwı arasında sezilerli waqıt ótpeydi.
6. Sırtqı fotoeffekt. Jaqtılıq tásirinde elektronlardıń elementlardan ajralıp shıǵıw hádiysesi sırtqı fotoeffekt dep ataladı. Bul hádiyseni 1887-jılda G. Gers jańalıq ashılǵanlıq hám ol 1890 jılda orıs fizigi Stoletov tárepinen úyrenilgen. Eger atom yamasa molekuladan ajıratıp alınǵan elektron elementtıń ishinde erkin elektronlar retinde qalsa, bunday hádiysege ishki fotoeffekt dep ataladı.
7. A. G. Stoletov tájiriybeleri hám nızamları. Ótkergen júdá kóp názik tájiriybeleri tiykarında Stoletov fotoeffektning tómendegi nızamların anıqladi.
1. Toyınıw fototokning kúshi katodga túsip atırǵan jaqtılıq aǵımına proporsional
Ik = k ∙ Фе
Yaǵnıy jaqtılıq aǵımı qansha úlken bolsa fototok da sonsha úlken boladı. Bul jerde k - katod materialınıń jaqtılıqnı seziwin xarakterleytuǵın koefficient.
2. Fotoelektronlarning kinetik energiyası túsip atırǵan jaqtılıqtıń chastotasına tuwrı proporsional hám jaqtılıq aǵımına baylanıslı emes.
3. Túsip atırǵan jaqtılıq intersivligi qanday bolıwınan qaramastan, fotoeffekt málim chastotadan (tolqın uzınlıǵınan ) baslap júz bere baslaydı jáne bul chastota katodning qanday materialdan jasalǵanına baylanıslı.
|
| |
