|
Kompüterdə emal edilənlərin məzmununun təkamülü
|
| bet | 5/34 | | Sana | 15.11.2022 | | Hajmi | 1.21 Mb. | | #30388 | | Turi | Mühazirə |
Bog'liq komputer tarixi muhazireKompüterdə emal edilənlərin məzmununun təkamülü.
İlk əvvəl kompüter elmi hesablamaların aparılması məqsədi ilə yaradılmışdı. Lakin bu gün kompüter məktəbdə, işdə, evdə adi məişət əşyası kimi istifadə edilir. Bu günkü kompüter ağlasığmaz həcmdə informasiyanı saxlamaq, emal etmək və hüdudsuz sayda məqsədlər üçün təqdim etməkdən ötrü işlədilir. İndiki kompüter, adında ifadə edildiyi kimi, sadəcə hesablayıcı maşın deyil, həm də kommunikasiya aləti və audio- və video səsləndirici kimi istifadə edilir. Kompüterdə saxlananların kontenti (məzmunu) və kommunikasiya vasitələri son 50 ildə köklü dəyişikliklərə məruz qalmışdır.
Verilənlərin idarə edilməsi.
Kompüter əlavələrinin əvvəlki mövcudluğu mərhələlərinin hamısında bütün hesablayıcı güc verilənlərin emalına yönəldilmişdi. Belə ki, 1951-ci ildə ABŞ-da əhalinin siyahıya alınmasının, 1954-cü ildə isə ödəmələrin ilk kompüter sistemi istismara buraxılmışdı. Verilənlərin emalı əvvəlcə paketişləmə mexanizmlərinə əsaslanırdı.
Distributiv hesablamaların inkişafı verilənlərin real vaxt rejimində emalı hökumət və biznes tərəfindən fəal tətbiq edilir. Bu mərhələdə kompüterdə emal və idarə edilən əsas kontent verilənlərdir.
İnformasiyanın idarə edilməsi.
Kompüter texnologiyalarının inkişafı ilə əlaqədar olaraq proqram əlavələrinin işlənməsi fokusu inzibati və idarəetmə proseslərinin təşkilinin və qərar qəbulunun dəstəklənməsi üçün verilənlərin və informasiyanın idarə edilməsinə yönəldilmişdir. O dövrdə bütün dünyada çoxsaylı informasiya idarəetmə sistemləri (İİS) və qərar qəbulunun dəstəklənməsi sistemləri (QQDS) yaradılmışdı. Bu mərhələdə kompüterdə emal və idarə edilən əsas kontent verilənlər deyil, informasiya idi.
Biliklərin idarə edilməsi.
İnternet əsrinin başlanması ilə, xüsusilə də, İnternetdəki informasiyanın həcminin görünməmiş miqyaslarda artması ilə əlaqədar olaraq kompüterlərdə emal və idarə edilməsi tələb olunan verilənlərdən informasiyaya çevrilmiş kontent (məzmun) artıq biliyə çevrilməkdədir. Bəzi hesablamalara görə, indi İnternetdə təqribən 10 milyard veb-sayt mövcuddur. Bu göstərici daim sürətlə artmaqdadır. Belə ki, gündə 2 milyon veb-səhifə yaradılır. İnternetdəki bu informasiya partlayışı bəşəriyyət qarşısında çox ciddi problemlər də yaratmışdır. Belə ki, İnternetdə mövcud olan informasiyadan necə istifadə edilməlidir ki, bu, təşkilat və ya ayrıca fərd üçün adekvat faydalı biliyə çevrilə bilsin. Bütün dünyada məhz bu mənada dərk edilir ki, informasiya iqtisadiyyatı və bilik iqtisadiyyatı bərqərar olmaqdadır. Beləliklə, biliklərin idarə edilməsi informasiya erasının mühüm tərkib hissəsinə çüvrilir.
|
| |
