|
Texnologik jarayonlar boshqaruvi va kompyuter tizimlari
|
| bet | 36/69 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 3,69 Mb. | | #228151 |
Bog'liq ILMIY VA O’QUV-USLUBIY FAOLIYATDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARISamarali dizayn.
Respublika oliy ta'lim muassasalarida o‘quv jarayoni uzluksizligini ta'minlash hamda talabalarning bilim olish faoliyatini masofadan turib metodik qo‘llab-quvvatlash maqsadida 2020 yil 1 apreldan masofaviy ta'lim platformalari ishga tushirildi. Bunday platformalar, avvalombor, talabalarga mutlaqo yangi formatdagi, ya'ni virtual muhitda o‘quv jarayonini tashkil etish imkoniyatini berdi.
Buning uchun birinchi navbatda ta'lim yo‘nalishlari va mutaxassisliklar o‘quv rejalari asosida joriy semestrdagi fanlarning dasturlari bo‘yicha o‘quv resurslarini yaratishga e'tibor qaratildi, oliy ta'limda o‘qitilayotgan 6102 ta fandan masofaviy ta'lim resurslari yaratildi va har bir oliy ta'lim muassasasining masofaviy o‘qitish platformalariga joylashtirildi.
Ikkinchidan, barcha oliy ta'lim muassasalarining masofaviy o‘qitish platformalari vazirlikning https://dist.edu.uz/ yagona portaliga birlashtirildi. Bu esa oliy ta'lim muassasalarida masofaviy ta'lim sifatini ta'minlash jarayonlari monitoringini olib borish, o‘quv resurslardan hamkorlikda foydalanish imkoniyatini berdi.
Uchinchidan, ta'lim yo‘nalishlari o‘quv rejasidagi barcha uchun umumiy bo‘lgan fanlardan videoma'ruzalar joylashtirib borildi, buning uchun telegramm ijtimoiy tarmog‘ida @eduuz_online kanali ochildi va unga o‘qituvchilar tomonidan yaratilgan videoma'ruzalar joylashtirildi.
To‘rtinchidan, barcha talabalar uchun ochiq ta'lim resurslarini yaratish maqsadida TAS-IX tamog‘ida https://tube.edu.uz videoportali ishga tushirildi. Hozirgi kunga qadar ushbu videoportalga 400 dan ortiq videodars joylashtirildi.
Shuningdek, talabalarning kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish maqsadida vazirlik portali tarkibida audiokitoblar elektron kutubxonasi https://audiobook.edu.uz tashkil etildi, unga zamonaviy va klassik adabiyotlar joylashtirilib borilmoqda.
Bundan tashqari, O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi bilan hamkorlikda 3 ta, shuningdek, Farg‘ona, Surxondaryo va Samarqand viloyatlari telekanallari orqali fanlar bo‘yicha teledarslar o‘tkazish tizimli yo‘lga qo‘yildi. Jumladan, “Mening yurtim” (MY5) telekanalida Psixologiya va Ingliz tili fanlaridan, «UzReport» telekanalida akademik litsey o‘quvchilari uchun matematika, ingliz tili, fizika, informatika, rus tili, geografiya, oila psixologiyasi, matematika ingliz tilida SAT fanlaridan, pedagogika ta'lim sohasining barcha bakalavriat ta'lim yo‘nalishlari fanlaridan ZO'R TV telekanali hamkorligida teledarslar yo‘lga qo‘yildi.
Yuqorida qayd etilgan ishlar talabalarning masofadan turib ta'lim olish imkoniyatini berdi. Buning uchun oliy ta'lim muassasalarida professor-o‘qituvchilar tomonidan tegishli o‘quv resurslari yaratildi va ular o‘zlarining fanlari bo‘yicha avvaldan tayyorlab yurgan barcha o‘quv materiallarini platformaga joylashtirib borаidilar. Virtual muhitda ishlashni yaxshilash uchun “Masofaviy ta'limni tashkil etish texnologiyalari” kurslari yo‘lga qo‘yildi.
Oliy ta'lim muassasalari 85 ta zamonaviy server qurilmalari bilan ta'minlandi, Internet tezligini oshirish bo‘yicha amaliy choralar ko‘rildi.
Coursera tashkiloti (AQSh) bilan homkorlikda Coursera platformasidagi jahonning yetakchi oliy ta'lim muassasalari va tashkilotlarining 430 ta yo‘nalishlar bo‘yicha 3 800 turdagi o‘quv kurslaridan oliy ta'lim tizimidagi professor-o‘qituvchilar va talabalar uchun bepul ta'lim olish imkoniyati yaratildi. Hozirgi kunda 2000 dan ortiq professor-o‘qituvchilar va talabalar ro‘yxatdan o‘tib o‘quv kurslarida onlayn ta'lim olishmoqda. Shu bilan birga, har bir oily ta’lim muassasasi, jami 195 ta zamonaviy serverlar, 9100 ta computer qurilmalari hamda markazlashgan ma’lumotlar markazi (Data-sentr) bilan jihozlandi. 9 ta oliy ta’lim muassasalarida videostudiyalar hamda 12 ta “Smart class” xonalari tashkil etildi. 21 tа oily ta’lim muassasalarida«E-MINBAR» qurilmalari o’rnatildi.
Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi bilan hamkorlikda respublikadagi aloqa operatorlari tomonidan oliy ta'lim muassasalarining masofaviy ta'lim platformalari va axborot tizimlariga kirishda bepul va boshqa ta'lim resurslaridan foydalanish uchun alohida imtiyozli trafiklarni taqdim etish choralari ko‘rilmoqda. Jumladan, “UZTELECOM” milliy operatori jismoniy va yuridik shaxslar uchun “TA'LIM” tarif rejasini, shuningdek, maxsus internet-paketlar guruhini taqdim etdi. “MOBIUZ” mobil aloqa operatori tomonidan “TALABA+” imtiyozli tarif rejasi ishga turildi hamda ushbu tarif rejasida OTMlarning masofaviy ta'lim resurslaridan foydalanish mutlaqo bepul qilindi.
Bugungi kunda ushbu ro‘yxat asosida “UZTELECOM” milliy operatori tomonidan “TA'LIM” tarif rejasi orqali masofaviy ta'lim platformalaridan mutlaqo bepul foydalanish imkoniyati yaratildi.
Yangi o‘quv yilidan boshlab masofaviy ta'lim platformalaridan foydalanish samaradorligini oshirish maqsadida barcha oliy ta'lim muassasalaridagi Internet tezligi 50мбит/секунддан
1 Gbit/sekund gacha oshirildi. Jumladan, “O‘zbektelekom” AK tomonidan “MINVUZ” tarif rejalari seriyasiga o‘zgartirishlar kiritilib, amaldagi tarif rejalarining 1 Mbit/s Internet tezligiga to‘g‘ri keladigan narxni 61 500 so‘mdan 7 500 so‘mgacha, ya'ni
8,2 barobarga kamaytirildi. Internet tezligi 7 dan 9 barobargacha, “Tas-IX” va “UZ-IX” tarmoqlariga ulanish tezligi esa 10 dan
25 barobargacha oshirildi.
Shu bilan birga, bitiruvchi kurs talabalarining o‘quv jarayoni poyoniga yetish arafasida bo‘lgani uchun ularga o‘z vaqtida bitirishlari uchun tegishli sharoitlar yaratib berildi, onlayn himoyalar o‘tkazildi. Bitiruvchilarga diplomlarini onlayn olish imkoniyati ishlab chiqildi, mamlakatimizda birinchi bor QR kodli diplomlar berildi.
Bundan tashqari, aprel oyidan boshlab oliy ta'lim muassasalarida rejalashtirilgan barcha ilmiy konferensiyalar, seminarlar onlayn formatda o‘tkazilishi yo‘lga qo‘yildi. Ayniqsa, fan olimpiadalari bu yil onlayn formatda amalga oshirildi. Bundan tashqari, talabalar o’rtasida Respublika fan va olimlar nomidagi nufuzli xalqaro onlayn tanlovlar o’tkazish tizimli yo’lga qo’yiladi.
Rivojlangan davlatlarda ham dastlab masofaviy ta'lim asosan laboratoriya ishlari, amaliy mashg‘ulotlar kam bo’lgan ta'lim yo‘nalishlarida amalga oshirildi.
Masofaviy ta'lim sifatini ta'minlash uchun, ham oliy ta'lim muassasalari, ham professor-o‘qituvchilar, ham talabalar hamda aloqa kanallari birdek tayyor bo‘lishlari lozim. Lekin avvaldan ta'lim sohasiga masofaviy o‘qitish elementlarini kiritib borishga yo‘naltirilgan maqsadli faoliyat pandemiya tufayli ushbu ishlarni tezlashtirishni taqozo etdi. Muhimi, yo‘nalish to‘g‘ri belgilangani, ta'lim muassasalarida xato qilishdan qo‘rqmaslik ma'lum darajada yangi formatdagi o‘quv jarayonini boshlashni ta'minladi.
Bugungi kunda oliy ta'lim muassasalarida yangi o‘quv yilidan kredit-modul tizimini joriy etishdi. Xo‘sh, bu tizim nima beradi? Avvalambor, yangi tizim talabalarni ko‘proq mustaqil ta'lim olishlarini talab etadi. Mustaqil ta'lim faqatgina darslik yoki o‘quv qo‘llanmadan foydalanib tayyorlanishni emas, balki ko‘plab axborot manbalaridan foydalanishni taqozo etadi.
Bugungi kunda ta'lim paradigmasi o‘zgarmoqda, yetakchi xorijiy universitetlar ham, variativ (gibrid shakl) ta'lim traektoriyalarini, masofaviy kurslarni, o‘qitish texnologiyalarini tobora keng joriy etishmoqda.
|
| |
