Nazorat savollari
Transsendent regressiyada tenglama koeffitsientlarini qanday aniqlanadi?
Ideal siqib chiqarish modellarida zarrachalarning apparatda bo‘lish vaqti bir biridan farq qiladimi?
Ob’ektning pog‘onali yoki impulsli turkiga bo‘lgan reaksiya nima uchun o‘rganiladi?
Ideal aralashtirish modelida apparatga tushgan modda apparat xajmiga qanday taqsimlanadi?
qanday diffuzion modellar mavjud?
Yacheykali modellarda yacheykalar soni cheksizga intilganda u qanday ideal modelga o‘xshab boradi?
MA’RUZA:№ 10
Kimviy reaktorlarning matematik modellarini qurish.
Jarayonlarni modellashtirish na’munalari
Reja:
Gidravlik idishni modellashtirish.
a) Gidravlik idish matematik modelini tuzish.
b) Masalani yechish blok-sxemasini tuzish.
v) Masalani yechish dasturini tuzish.
2. Isitgichni modellashtirish. Bug‘ qobig‘i bor gidravlik idishni modellashtirish
a) Texnologik jarayon «elementar» jarayonlarini aniqlash.
b) «Yelementar» jarayonlar matematik modellashni tuzish.
v) Masalani yechish blok-sxemasi va dasturini tuzish.
3.Trubasimon isitgichni modellashtirish;
a) Matematik modeoni tuzish;
b) Masalani yechish dasturini tuzish;
Kimyo texnologiyada eng ko‘p ishlatiladigan ob’ektlardan biri idishdir. Odatda bu idishlarda texnologik zaruratlar uchun ma’lum bir miqdorda xom-ashyo saqlanishi mumkin, mahsulotni isitish jarayoni yeki har xil kimyoviy jarayonlar ketishi mumkin.
Agar gidravlik idishning geometrik o‘lchamlari ma’lum bo‘lsa, va bu idishga berilayotgan modda sarfi berilgan bo‘lsa , unda matematik modellashtirish usulida idishdagi modda miqdorining o‘zgarish qonu-niyatlarini va idishdan chiqib ketayotgan modda sarfini aniqlash mumkin .
Texnologik zarurat uchun ma’lum miqdorda moddani saqlashga mo‘ljallangan gidravlik idishni ko‘raylik (16-rasm).
Bu idishga G1 sarf bilan uzluksiz ravishda modda berib turilibti va G2 sarf bilan bu modda idishdan chiqib ketmoqda. G1 va G2 larning o‘zgarish qonuniyatlari har xil bo‘lishi mumkin (ya’ni G1(), va G2()).
Moddiy balans qonuniyatlariga asosan, idishdagi modda miqdorining o‘zgarishi, idishga kelayotgan va ketayotgan modda sarflari (G1 va G2) bilan aniqlanadi:
ya’ni
Bunda , kelayotgan va ketayotgan modda sarflari farqi (G = G1 - G2), qancha katta bo‘lsa , idishdagi modda miqdori (V) , shuncha tez o‘zgaradi .
Idishdagi modda miqdori V=S.H, bu yerda S - idishning kesim yuzasi , H - idishdagi modda satxi. Shularni hisobga olib yukoridagi tenglamani quyidagicha yozish mumkin .
Bu tenglamadagi (G2), idish chiqishida o‘rnatilgan ventilning o‘tkazish koeffitsientiga, va ventildagi bosimlar farqiga bog‘liq o‘zgaradi, ya’ni:
bu yerda , P1 - ventildan oldingi bosim ;
| 