|
Yorug'likning interferentsiyasi
|
| bet | 5/5 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 125,67 Kb. | | #229248 |
Bog'liq XOLMIRZAYEV UBAYDULLA Мustaqil ish Sirtqi Karimov 074-23Yorug'likning interferentsiyasi
Ikki to'lqinning qo'shilishi, buning natijasida fazoning turli nuqtalarida paydo bo'lgan yorug'lik tebranishlarining vaqt bo'yicha barqaror bo'lgan kuchayish yoki kuchsizlanish qonuniyati kuzatiladi, interferensiya deyiladi (103-rasm). Faqat kogerent to'lqinlar aralashishi mumkin - bir xil chastotaga (to'lqin uzunligi) va vaqt bo'yicha doimiy bo'lgan fazalar farqiga ega bo'lgan to'lqinlar. Kogerent to'lqinlarni olish uchun bir manbadan yorug'lik u yoki bu tarzda taxminan teng intensivlikdagi ikki qismga bo'linadi, ular o'rtasida to'lqin yo'lidagi farq hosil bo'ladi va keyin yana birlashtiriladi. Kogerent yorug'lik to'lqinlarini olishning bir necha usullari mavjud.
s1 va s2 geometrik yo'llardan o'tib M nuqtaga ikkita kogerent to'lqin kelsin (104-rasm).
Agar S2-S1 farqi A to'lqin uzunliklarining k butun soniga teng bo'lsa, M nuqtada bir to'lqinning tepasi ikkinchisining tepasiga to'g'ri keladi, ya'ni to'lqinlar bir-birini maksimal darajada oshiradi:
Interferentsiya qiluvchi yorug'lik to'lqinlari, agar ularning yo'l farqi to'lqin uzunliklarining butun soniga teng bo'lsa, imkon qadar bir-birini kuchaytiradi.
K soni interferentsiya maksimal tartibi deb ataladi.
Agar delta d yarim to'lqin uzunliklarining toq soniga teng bo'lsa, to'lqinlar qo'shilganda, bir to'lqinning cho'qqisi ikkinchisining tubiga to'g'ri keladi, shuning uchun to'lqinlar bir-birini iloji boricha susaytiradi.
Shunday qilib, interferentsiya qiluvchi to'lqinlar, agar ularning yo'l farqi yarim to'lqinlarning toq soniga teng bo'lsa, imkon qadar bir-birini susaytiradi.
Yorug'lik interferensiyasining amaliy qo'llanilishi xilma-xildir: yuzalarning sifatini nazorat qilish, yorug'lik filtrlarini yaratish, aks ettirishga qarshi qoplamalar, yorug'lik to'lqinlarining uzunligini o'lchash, masofani aniq o'lchash va boshqalar.Golografiya yorug'lik interferensiyasi hodisasiga asoslanadi.
Foydalanilgan adabiyotlar
K.P.Abduraxmanov, O‘.Egamov. “Fizika”. Darslik. Toshkent. 2013 y.
М.Исмоилов, П.Хабибуллаев, М.Халиуллин. Физика курси, «Ўзбекистон», 2000. Т.1
И. В. Савельев Физика курси. М.: Наука 1989 1-, 2-томлар
С.Э. Фриш ., А.В. Тиморева. Умумий физика курси, 1-, 2- томлар.
Интернет saytlari
1.
2.
3.
Eslatma: Adabiyotlar(yozish tartibi) namuna tarzda keltirildi. Albatta texnika oliy o’quv yurtlari uchun mo’ljallangan boshqa adabiyotlardan ham foydalanish lozim. Faqat topshiriqqa tegishli bo’lgan adabiyotlar va internet saytlari yoziladi
Murojaat uchun: t/me: @karimovxasan
e-mail: karimov@tuit.uz
|
| |
