Texnologiyalari va kommunikasiyalarini rivojlantirish vazirligi muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent

 
TEMPERAMENT VA UNING TURLARI. (TEMPERAMENTNI 
O‘RGANISH METODLARI) 
 
Tevarak - atrofimizdagi hayot faktlari va hodisalarga bir xil odamlar tez va engillik 
bilan, bir xillari shoshmasdan va qiyinchilik bilan, boshqalari esa sust va befarq 
bo`ladilar, yana bir xillari keskin va g`ayratli, ayrimlari esa bir xil maromda va 
mulohazali bo`ladilar. Temperament va xarakter odamning ijtimoiy 
munosabatlarida yaqqol namoyon bo`ladigan individual xususiyatlardir. 
Temperament - lotincha “aralashma” yoki qismlarning nisbati, degan ma`noni 
bildiradi. Temperament - shaxsning hissiy qo`zg`aluvchanligi va umumiy 
harakatchanligi bilan sifatlanadigan individual xususiyatlar yig`indisi. 
Temperament - inson faoliyatida uning asab tizimi tipining namoyon bo`lishi. 
Temperament his -tuyg`ularning paydo bo`lish tezligi va kuchida hamda kishining 
umumiy harakatchanligida namoyon bo`ladigan individual - psixologik 
xususiyatlarining majmuidir. Temperamentga taalluqli individual dinamik 
xususiyatlarning asosiy belgilari:
1) temperamentning ayni bir xil xususiyatlari, xuddi bir odamning o`zida 
faoliyatning har xil turlarida va har turli maqsadlarda namoyon bo`ladi; 
2) temperamentning xususiyatlari odam hayotining butun davomida va ma`lum bir 
qismida barqaror va o`zgarmasdir; 
3) mazkur odamdagi temperamentning turli xususiyatlari bir - biri bilan tasodifiy 
birlashgan bo`lmay, balki bir - biri bilan qonuniy bog`langan bo`lib, bu xususiyatlar 
temperament tiplarini ifodalovchi muhim tuzilmani hosil qiladi. 
Temperamentning 
xususiyatlari deganda
, bir inson psixik faoliyati tezligini 
belgilovchi psixikaning barqaror individual xususiyatlarini tushunamiz. Bu 
xususiyatlar turli mazmundagi faoliyatlarda, motivlarda va maqsadlarda nisbatan 
o`zgarmaydi, hamda temperament tipini ifodalovchi tuzilmani tashqil qiladi. 
Natija: 
Bular bilim uchun yangi bilimga intiladigan nazariy mutafakkirlardir, ularning 
"ilmiy tomiri" ularni nafaqat dunyo muammolari, balki prozaik, kundalik hayotiy 

vaziyatlarga nisbatan ko'proq yoki kamroq asosli tushunchalarni yaratishga 
undaydi. Ushbu turdagi odamlar rejalashtirilgan niyatlar va harakatlarni o'zlarining 
farazlarini sinab ko'rish uchun o'ziga xos tajriba sifatida ko'rishadi. Ularning 
nostandart, axloqiy va axloqiy jihatdan xavfli xatti-harakatlarga moyilligi shu erdan 
kelib chiqadi. Intuitiv-mantiqiy tipdagi odamlar tashqi mezonlarga unchalik e'tibor 
bermaydilar, muloqotda ko'pincha yashirin va sovuq, o'zini yuqori baholaydi, lekin 
beqaror, o'ziga juda ishonadi, kamdan-kam hollarda etuk emotsionallik bilan ajralib 
turadi, nazariy jihatdan o'rganish qobiliyati odatda o'rtachadan yuqori. Ular umumiy 
aholining atigi 10% ni tashkil qiladi. 

Download 437,83 Kb.