1.5-TOPSHIRIQ
Cisco Packet Tracer dasturida WAN tarmoqlarini loyihalash.
1. Ishning maqsadi:
Ushbu laboratoriya ishi quyidagilar uchun mo‘lallangan:
- Ma’lumot uzatish tarmoqlarida WAN tarmoqlarni loyihalash;
- Ma’lumot uzatish tarmoqlarida WAN tarmoqlarni qurish;
- EIGRP masofa-vektor marshrutizatsiya protokolini sozlashni o‘rganish.
2. Qisqa nazariy ma’lumotlar:
Internet (lotincha: inter – aro va net – tarmoq) – standart internet protokoli (IP) orqali
maʼlumot almashuvchi kompyuter tarmoqlarining butunjahon va omma uchun ochiq toʻplamidir.
Bu maʼlumotlarning asosiy tashuvchi protokoli TCP/IP dir. TCP/IP oʻzaro bogʻliq protokollar
yigʻindisi boʻlib, internetda maʼlumot tarqalishida asosiy oʻrin egallaydi. Internet tarmogʻini
minglab akademik, davlat, tijorat va xonadon tarmoqlari tashkil etadi. Internet elektron
pochta, chat hamda
oʻzaro bogʻlangan sahifalar va boshqa Butunjahon oʻrgimchak
toʻriservislaridan tashkil topadi.
Internet — katta (global) va kichik (lokal) kompyuter tarmoqlarini oʻzaro bogʻlovchi
butunjahon kompyuter tizimi. Unda geografik oʻrni, zamon va makondan qatʼiy nazar, ayrim
kompyuter va mayda tarmoqlar oʻzaro hamkorlikda global informatsiya infratuzilmasini tashkil
etadi. Qaydnomalar tizimi bilan boshqariladigan barcha hosila tarmoqlar hamkorlikda
isteʼmolchilarga ma'lumotni saqlash, eʼlon qilish, joʻnatish, qabul qilish, izlash va maʼlum boʻlgan
barcha variantlar (matn, tovush, videotasvir, fotosurat, grafika, musiqa tarzida va b. koʻrinishlar)
da axborot almashinishga imkon yaratadi.
Internet tizimi 20-asr. 60-yillarida paydo boʻldi. Oʻsha paytlarda Amerika mudofaa
departamenti tashabbusi bilan kompyuterlar telefon tarmoqlariga ulana boshladi. Dastlab, bunday
faoliyat takomillashtirilgan loyihalar agentligi (AKRA) tadqiqotlari doirasida olib borildi. Bu
tadqiqotlar sovuq urush avj olgan davrga toʻgʻri keldi. AQSH mudofaa departamenti urush boʻlib
qolgan taqdirda oddiy kommunikatsiya vositalari ishdan chiqqudek boʻlsa, oʻrniga yangi
qoʻshimcha kommunikatsiya vositalarini izlash bilan faol shugʻullandi. 60-yillar oxiri va 70-
yillarda Internet tarmogʻi uncha keng rivojlanmadi. Dastlabki oʻn yillik xalqaro tarmoq, asosan,
harbiylar va yirik olimlarning shaxsiy elektron liniyalari faoliyati doirasi bilan cheklandi.
Internetning beqiyos rivojlanish surʼati davlat, taʼlim, akademik va ijtimoiy tuzilmalarning oʻziga
xos umumiy moliyaviy va intellektual ulushiga bogʻliq boʻldi.
