25
9
Resurs statistikasi; Tuzatish
10 Resurs statistikasi; O’chirish
11 Foydalanuvchi statistikasi; Tuzatish
11 Foydalanuvchi statistikasi; O’chirish
Resurs (IN, sana, parol)
Murojaat (TN, ism, parol, sana, IN)
13 Resurs statistikasi; Tuzatish
14 Foydalanuvchi statistikasi; O’chirish
15 Resurs statistikasi; O’chirish
Nazorat savollari:
1. Konstruktor nima?
2. Konstruktor nima uchun tipsiz e’lon qilinadi?
3. Konstruktorni yaratishni necha xil usulini bilasiz?
4. Destruktor nima?
5. Konstruktorni destruktordan nima ajratib turadi?
Tajriba ishi №5
Mavzu: Microsoft Visual C++ da sinflardagi ma’lumotlarni himoyalash
inkapsulyatsiya
Ishni bajarishdan maqsad: Visual Studio 2012 muhitida C++ dasturlash tilida
inkapsulyatsiyani qo’llashni o’rganish.
Nazariy qism:
Inkapsulyatsiya
Agarda muhandis ishlab chiqarish jarayonida rezistorni qo’llasa,
u buni
yangidan ixtiro qilmaydi, omborga (magazinga) borib
mos parametrlarga muvofiq
kerakli detalni tanlaydi. Bu holda muhandis joriy rezistor qanday tuzilganligiga
e’tiborini
qaratmaydi, rezistor faqatgina zavod xarakteristikalariga muvofiq ishlasa
etarlidir. Aynan shu tashqi konstruktsiyada qo’llaniladigan yashirinlik yoki obyektni
yashirinligi yoki avtonomligi xossasi inkapsulyatsiya deyiladi.
Inkapsulyatsiya yordamida berilganlarni yashirish ta’minlanadi. Bu juda yaxshi
xarakteristika bo’lib foydalanuvchi o’zi ishlatayotgan obyektning ichki ishlari haqida
26
umuman o’ylamaydi.
Haqiqatan ham, xolodilnikni ishlatishda refrijektorni ishlash
tamoyilini bilish shart emas. Yaxshi ishlab chiqilgan dastur obyektini qo’llashda
uning ichki o’zgaruvchilarining o’zaro munosabati haqida qayg’urish zarur emas.
Yana
bir marta takrorlash joizki, rezistorni samarali qo’llash uchun uning
ishlash tamoyili va ichki qurilmalari haqidagi ma’lumotlarni
bilish umuman shart
emas. Rezistorning barcha xususiyatlari inkapsulyatsiya qilingan, ya’ni yashirilgan.
Rezistor faqatgina o’z funksiyasini bajarishi etarlidir.
C++
tilida
inkapsulyatsiya
tamoyili
sinf
deb
ataluvchi
nostandart
tiplarni(foydalanuvchi tiplarini) hosil qilish orqali himoya qilinadi.
Sinflar qanday tuzilishga ega ekanligi bilan keyinroq tanishib chiqamiz.
To’g’ri aniqlangan sinf obyektini butun dasturiy
modul sifatida ishlatish
mumkin. Haqiqiy sinfning barcha ichki ishlari yashirin bo’lishi lozim. To’g’ri
aniqlangan sinfning foydalanuvchilari uning qanday ishlashini bilishi shart emas, ular
sinf qanday vazifani bajarishini bilsalar etarlidir.
Sinf elementini e’lon qilishda bir nechta kalit so’zlardan foydalaniladi:
public,
