Solod tayyorlash jarayonida. Tayyor bо„lgan
kraxmal xom ashyosini
eruvchi eritma holiga о„tishi bu kraxmal zonachalarini qobiq xujayralarini (kletki)
buzilishi demakdir. Suv molekulalarini kraxmal shimib, burtsh (nabuxaniye)
shimish jarayoni kechadi. Xajmi oshgan kraxmal kleystr holatiga о„tadi. Shunda
amiloza va eruvchi kristaloidlar eradi.
Pivo ishlab chiqarish sxemasi.
Арпа ва солод майдалаш
Затор тайёрлаш
Заторни фильтрлаш
Пиво шаробини қумлоқ билан
қайнатиш
Шарбатни қумлоқни чўкмасидан
ажратиб олиш
Пиво шарбатини тиндириш ва
совутиш
Бижғишни охирлаш ва ёш пивони
етилтириш
Ёш пивони тиндириш
Бочка ва бутилкага пивони
қадоқлаш
Пиво шарбатини бижғитиш
Арпа ва ундирилган арпани
қайта ишлашга тайёрлаш
Donlarni pishirishga va qandlashtirishga tayyorlash:
Tortilgan don shnek orqali pishirishdan oldin turadigan bunkerlarga olinib, u
yerda 1:3,5 nisbatda
suv bilan aralashtirib, 90
0
S gacha par bilan pishiriladi va
razvarnik idishlariga sig„imga jо„natiladi. Bu yerda yuqori bosim va 135-150
0
S
xaroratda 90-120 min. oralig„ida pishiriladi. (boshoqni turiga bog„liq – vaqt).
Maydalangan pishgan don kuchli atmosfera bosimi ostida “osaxarivatel” ga
jо„natiladi va 60-610 S xaroratgacha sovutiladi xamda “solod suti” bilan ishlov
beriladi. (7-8 % massasiga nisbatan) 15 – 20 min.
ichida keyin nasos bilan
almashinish (teploobmennix) jо„natilib 20-25
0
S gacha sovutiladi. Bu yerdan
qandlashgan massa bijg„ish apparatlariga jо„natiladi. Xuddi shu apparatlarga
drojjilar xam (6 – 8 % massasiga nisbatan) yuboriladi. Bu drojjilar (ekish droj)
steril
kolbalarda ekib, steril suslolarga 18 soat keyin qо„shib yana 18 soat
davomida madaniylashtiriladi, sо„ng drojjankalar orqali bijg„ish apparatiga
yuboriladi. Bijg„ish jarayoni 3 bosqichdan iborat
bijg„ish (20 – 24 s)
asosiy bijg„ish (24 – 30 s)
oxirgi bijg„ish (18 – 24 s)
1.Bijg„ish jarayonida drojjilar kо„payadi, biomassa yig„iladi, muhitga moslashadi,
haroratni 23
0
S ga kо„taradi va 20 % suslo uglevodlarni bijg„itadi.
2.Asosiy bijg„ishda 60 – 65 % uglevod suslosi bijg„iydi va brajnada spirtni asosiy
miqdori yig„iladi va “teplo obmennik” (isitgich sig„imiga)
bilan reaksiya issiqligi
ya‟ni glyukozani spirtga aylangandagi olinadi. Xarorat 30
0
S ushlanib turadi.
3.Oxirgi bijg„ish 15 – 20 % boshlanadi. Uglevodlar bijg„iydi va yetilgan brajka
(zrelaya)da spirt miqdori 8 – 9 % ga yetadi. Xarorat 28
0
S ushlanib turadi. Bijg„ish
jarayonini tugashini massa tashqi kо„rinishi orqali aniqlanadi. (uglekisliy gaz
chiqishi tugaydi) va spirt miqdori orqali aniqlanadi. Spirt xaydashni boshlang„ich
davrida yetilgan brajka bijg„ish apparatidan sig„imda (rezervuar) yig„ilib, nasos
bilan brajka kalonnasiga uzatiladi va bu yerda spirt par
holida brajkadan ajralib
bardasi kolonkadan tashqariga yem maqsadlar uchun yig„iladi. Spirt suyuqligi
holodilnikda sovutilib miqdori aniqlanadi. Sо„ng spirt – sirets (xom) rektifikatsiya
kollonkasida yig„ilib 90 – 92
0
S gacha par bilan isitilib rektifikatsiyalanadi. Bu
yerda efirlar, alkogidlar ajratib olinadi.
Takrorlash uchun savollar
1.Bijg„ish sanoatidagi asosiy va ikkilamchi maxsulotlar tavsifi.
2.Solod turlari va ishlatilish soxasi .
3.Nechta bijg„ish boskichlari mavjud?.
4.Pivo ichimligi turlari va sifati.
5.Pivo ishlab chiqarish sxemasi.
«Tayanch» sо‘z va iboralar
Solod, Xmel‟, suslo, arpa, pivo sharbati, sof achitqi sharbati, zator, pivo achitqisi,
undirish.
