Mijoz-server arxitekturasining turlari




Download 1,39 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/15
Sana29.11.2023
Hajmi1,39 Mb.
#107891
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   15
Bog'liq
Mijoz-serverarxitekturasikursishi

1.4. Mijoz-server arxitekturasining turlari 
Ilova dasturidan yoki foydalanuvchidan ma’lumotlar bazasiga kirish 
tizimning mijoz tomoniga kirish orqali amalga oshiriladi. Mijoz va server qismlari 
o‘rtasidagi asosiy interfeys - bu SQL ma’lumotlar bazasi tili hisoblanadi. 
Asosiy qism SQL ma’lumotlar bazasi tili. Ushbu til, aslida, ochiq tizimlarda 
amaldagi MBBT interfeysi standartidir. SQL Serverning umumiy nomi SQL ga 
asoslangan barcha ma’lumotlar bazasi serverlariga tegishli. 
Faqatgina SQL ga asoslangan ma’lumotlar bazasi serverlarining afzalliklari 
va kamchiliklari mavjud. Aniq afzallik - bu standart interfeys. Cheklovda, garchi bu 
umuman bo‘lmasa ham, har qanday SQL ga yo‘naltirilgan ma’lumotlar bazasi 
dasturining mijoz qismlari kim tomonidan ishlab chiqarilganligidan qat’iy nazar har 
qanday SQL server bilan ishlashi mumkin. 
Kamchilik ham juda aniq. Tizimning mijoz va server qismlari o‘rtasida juda 
yuqori darajadagi interfeys mavjud bo‘lganda, juda oz sonli MBT dasturlari mijoz 
tomonida ishlaydi. Agar siz mijoz tomonidan kam quvvatli ish stansiyasidan 
foydalansangiz yaxshi bo‘ladi. Ammo agar mijoz kompyuter yetarli quvvatga ega 
bo‘lsa, unda ko‘pincha unga qo‘shimcha ma’lumotlar bazasini boshqarish 
funksiyalarini berishni istashadi, bu esa butun tizimning to‘sig‘i bo‘lgan serverni 
yuklaydi. 
An’anaviy holatda, ma’lumotlar bazalariga to‘g‘ridan-to‘g‘ri kirish imkoniga 
ega bo‘lmagan, lekin SQL tilidan foydalangan holda serverga murojaat qiladigan 
dasturiy ta’minot bazasi mijozlar tomonida faqat dasturiy ta’minotdir. 
Mijoz va server kompyuterlari uchun apparat va dasturiy ta’minotga bo‘lgan 
talablar tizimdan foydalanish turiga, tizim tarkibiy qismlari o‘rtasida xizmatlarning 
taqsimlanishiga qarab farqlanadi. 
Server - bu muayyan harakatlarni amalga oshiradigan yoki foydalanuvchining 
o‘zaro ta’siriga asoslangan ma’lumotni ta’minlaydigan tegishli funksiyalar 
to‘plamidir. Server modeli - bu dasturni mijozlar so‘rovlarini qondiradigan vositalar 
yoki xizmatlar to‘plami sifatida ko‘rish usuli. 

21 
Mijoz-server ma’lumotlar bazasi dasturlarida xizmatlarning uchta qatlami 
mavjud: ma’lumotlarga kirish mantig‘i (AL - Access Logic), biznes qoidalari 
mantig‘i - biznes mantiqi (BL - Business Logic), taqdimot mantig‘i (PL - 
Presentation Logic). 
Bugungi kunda ikki darajali mijoz-server arxitekturasi keng qo‘llanilmoqda 
(1-rasmga qarang). Ushbu texnologiya asosiy ma’lumotlarni qayta ishlash va fayl-
server texnologiyasining eng yaxshi xususiyatlarini birlashtiradi. Mijoz-server 
texnologiyasi markazlashtirilgan boshqaruv, xavfsizlik va ishonchlilik kabi 
xususiyatlarni meynframlardan olgan. Mijoz kompyuter resurslaridan foydalangan 
holda arzon narx va tarqatilgan ma’lumotlarni qayta ishlash imkoniyati fayl-server 
texnologiyasidan meros bo‘lib qolgan. 

Download 1,39 Mb.
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   15




Download 1,39 Mb.
Pdf ko'rish