• Interfeyslar
  • Mikroprotsessorlar
  • This is the demo version of pdf-to-Word. It replaces random characters in the destination document with asterisks. Click the link below to order full version




    Download 13,19 Mb.
    bet16/82
    Sana27.01.2024
    Hajmi13,19 Mb.
    #146777
    1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   82
    Bog'liq
    19.Shaxsiy kompyuter arxitekturasi va texnik xizmat korsatish

    Tizim (оnakart) kartasi

    Tizim kartasi axborotni uzatishning uchta yo'nalishini ta'minlaydi: mikroprotsessor va ichki (asosiy) xotira, mikroprotsessor va tashqi qurilmalarning i / u portlari o'rtasida, ichki (asosiy) xotira va tashqi qurilmalarning i / u portlari o'rtasida (to'g'ridan-to'g'ri xotira rejimida). Axborotni qayta ishlash (hisoblash) jarayonini bevosita amalga oshiradigan qurilmalar, jumladan, mikroprosessor, RAM va shinalar, shuningdek, klaviatura va sichqonchani nazorat qilish qurilmasi ham mavjud. Kompyuterning boshqa tashqi qurilmalarini boshqaradigan sxemalar, odatda, anakartdagi yagona ulagichlar (uyalar) ga o'rnatilgan alohida taxtalarda joylashgan. Ushbu ulagichlar orqali qurilma kontrollyorlari to'g'ridan - to'g'ri kompyuter avtobusidagi ma'lumotlar
    34
    uzatish tizimiga ulanadi. Ba'zan bu nazoratchilar tizim kartasida
    joylashgan bo'lishi mumkin.
    Tizim birligi, shuningdek, o'zgaruvchan kuchlanishni turli polaritlarning doimiy voltajiga va tizim kartasiga va tizim birligiga joylashtirilgan boshqa kompyuter qurilmalariga quvvat berish uchun zarur bo'lgan qiymatlarga aylantiradigan quvvat manbai hisoblanadi. Quvvat manbai tizim birligini sovutish uchun aylanadigan havo oqimlarini, kompyuterning tarmoq energiya ta'minotini ishlab chiqaruvchi fanni o'z ichiga oladi. Tarmoqqa qo'shimcha ravishda, kompyuterda avtonom quvvat manbai ham mavjud-batareya. Taymer batareyaga ulangan-ichki elektron soat, agar kerak bo'lsa, joriy vaqtni (yil, oy, soat, daqiqa, soniya va soniyalarning bir qismini) avtomatik ravishda olib tashlashni ta'minlaydi.
    Asustek, Intel, Giga-Byte, Abit va boshqalar asosiy yetakchi tizim kartalari ishlab chiqaruvchilaridir.
    Interfeyslar
    Kompyuter bir nechta alohida qurilmalardan iborat. Komponentlar orasidagi o'zaro aloqa uchun ular odatda shinalar deb ataladigan jismoniy chiziqlar (o'tkazgichlar) bilan bog'lanishi kerak. Avtobus va signallarni uzatish qoidalarining kombinatsiyasi interfeysni hosil qiladi. Bu kompyuter qurilmalarini ulash va ulash vositalarining kombi- natsiyasi bo'lib, ularning samarali o'zaro ta'sirini ta'minlaydi. Funktsional maqsadga muvofiq, kompyuter interfeyslari tashqi (i / u) va ichki qismlarga bo'linadi. Tashqi interfeyslar atrof-muhit birliklarini (printerlar, printerlar va shunga o'xshash), shuningdek, maxsus boshqaruv komponentlarini (klaviatura, sichqonchani) ulash uchun mo'ljallangan. Ichki interfeyslar bilan vaziyat biroz murakkabroq ko'rinadi. Ulardan ba'zilarini tizim interfeyslari deb atash mumkin, chunki ular faqat platformada (tizim avtobuslari, chipset avtobuslari, xotira avtobuslari) va ularning bir qismi mahalliy sifatda namoyon bo'ladi. Keng tarqalgan mahalliy interfeyslar orasida ISA, PCI, AGP, IDE (ATA), COM, LTP, USB. Boshqa joylarda bo'lgani kabi, kompyuterdagi interfeyslarning muvozanatli tarkibi ham muhim omil hisoblanadi: zamonaviy va ma'naviy eskirgan standartlarning optimal nisbati, shuningdek, ularning hal qilinadigan vazifalarga muvofiqligi.
    Mahalliy va tashqi interfeyslarga e'tibor qaratiladi
    35
    Mikroprotsessorlar


    Birinchi mikroprotsessor 1971 - da Intel (AQSh)-4-bit Intel 4004 tomonidan chiqarildi. Hozirgi kunda bir necha yuz turli mikropro- tsessorlar ishlab chiqarilmoqda, ammo HDPE-da ishlatiladigan mikroprotsessorlar orasida x86 oilasining mikroprotsessorlari eng mashhur hisoblanadi. Ishlab chiqaruvchilar orasida Intel (Pentium, Pentium MMX, Pentium Pro, Pentium II, Pentium III, Pentium IV, Xeon, Celeron) va AMD Corp kabi kompaniyalar mavjud. (protses- sorlar - Duron, Athlon, Sempron) va Apple Makintosh.
    Strukturaviy ravishda, zamonaviy mikroprosessor - bu yarim super o'tkazuvchilar kristallda-bir necha kvadrat millimetrli to'rtbur- chak shakldagi kristalli silikonning nozik plastinkasida amalga oshiriladigan juda katta integral devor. Protsessorning barcha funksiyalarini amalga oshiradigan sxemalar mavjud. Kristall plastinka odatda plastik yoki keramika tekis tanaga joylashtiriladi va oltin pinalar bilan metall pinlarga ulanadi, shunda u biriktirilishi mumkin.
    Tashqi qurilmalar va birinchi navbatda RAM bilan protsessor bir nechta super o'tkazuvchilar guruhlari - shinalar (ma'lumotlar avtobus- lari, manzil avtobuslari va buyruq avtobuslari) bilan bog'langan.
    Protsessorlarning asosiy parametrlari quyidagilardir: ish kuchla-
    nishi, bit chuqurligi, ish soat tezligi, ichki soat tezligi va Kesh hajmi.
    Protsessorning ish kuchlanishi anakart tomonidan ta'minlanadi, shuning uchun turli xil anakartlar turli xil protsessorlarga mos keladi (ular birgalikda tanlanishi kerak). Protsessor texnologiyasi rivojlanib borayotganligi sababli ishchi kuchlanishning bosqichma-bosqich pasayishi kuzatiladi. Intel Pentium protsessorlariga o'tish bilan 3,3 V ga tushirildi va hozirda 3 V dan kam.
    Ishchi kuchlanishning pasayishi protsessor kristallidagi struktu- raviy elementlar orasidagi masofani elektr uzilishdan qo'rqmasdan

    36
    millimetrning o'n minginchi qismiga kamaytirishga imkon beradi.


    Voltajning kvadratiga mutanosib ravishda, protsessorda issiqlik tarqalishi kamayadi va bu uning haddan tashqari issiqlik tahdidisiz ishlashini oshiradi. Shunga qaramay, har doim mikroprosessorning yuqori qismida ishlaydigan sovutish uchun fan (sovutgich) o'rnatiladi.
    Protsessorning bit tezligi bir vaqtning o'zida (bir soat ichida) registrlarida qancha ma'lumotni qabul qilishi va ishlashi mumkinligini ko'rsatadi. Birinchi x86 protsessorlari 16-bit edi. 80386 protsessoridan boshlab ular 32-bit arxitekturasiga ega. Intel Pentium oilasining zamonaviy protsessorlari 32-bitli bo'lib qoladi, ammo ular 64-bitli ma'lumotlar avtobuslari bilan ishlaydi (protsessorning hajmi ichki registrlar hajmi bilan belgilanadi).
    Operatsion soat tezligi va uning ichki ko'paytirish koeffitsienti. Protsessorda har bir jamoaning ishlashi muayyan miqdordagi vaqtni oladi. Soat pulslari anakartda joylashgan mikroprotsessor to'plamiga (chipset) kiritilgan chiplardan birini o'rnatadi. Protsessorga keladigan soat tezligi qanchalik baland bo'lsa, u bir vaqtning o'zida ko'proq buyruqlar bajarishi mumkin. Birinchi x86 protsessorlari 4,77 MGts dan yuqori bo'lmagan chastotada ishlashi mumkin edi va bugungi kunda protsessorlarning ish chastotasi sekundiga uch milliard soat (3 GGs) dan oshib ketdi.
    Soat signallari protsessor anakartdan olinadi, bu faqat jismoniy sabablarga ko'ra protsessor kabi yuqori chastotalar bilan ishlamaydi. Bugungi kunda uning chegarasi yuzlab MGts. Protsessorda yuqori chastotalarni olish uchun 3 koeffitsienti bo'yicha ichki chastota ko'paytiriladi; 3,5; 4; 4,5; 5 va undan ko'p. Misol uchun, 2,4 GHz MP chastotasi 400 MGts tizim avtobusining chastotasi bo'lib, 6 koeffitsienti bilan ko'paytiriladi.
    Protsessor ichidagi ma'lumotlar almashinuvi RAM kabi boshqa qurilmalar bilan almashishdan bir necha marta tezroq bo'ladi. Ramga murojaatlar sonini kamaytirish uchun protsessor ichida bufer maydoni yaratiladi-Kesh xotirasi deb ataladi. Bu «super-operativ xotira»kabi. Protsessor ma'lumotlarga muhtoj bo'lsa, u avval Kesh xotirasiga kiradi va faqat kerakli ma'lumotlar bo'lmasa, uning Ramga aylanishi sodir bo'ladi. Ramdan ma'lumotlar blokini olib, protsessor uni bir vaqtning o'zida Keshga olib keladi. Yuqori samarali protsessorlar har doim yuqori Kesh hajmiga ega.
    37
    Protsessor anakartda joylashgan va protsessor ulagichiga (Socket)
    ulangan. Shu munosabat bilan, protsessor faqat mos keladigan Socket bo'lgan tizim kartasiga ulanishi mumkin. Socket 478, Socket 775, Socket A, Socket 754, Socket 939 / 940 va boshqalar: quyidagi protsessor ulagichlar ulangan CPU topishingiz mumkin.

    Download 13,19 Mb.
    1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   82




    Download 13,19 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    This is the demo version of pdf-to-Word. It replaces random characters in the destination document with asterisks. Click the link below to order full version

    Download 13,19 Mb.