1
0,0000
74,24
156,4
2
74,24
156,4
247,2
3
156,4
247,2
347,6
4
247,2
347,6
458,7
5
347,6
458,7
581,6
6
458,7
581,6
717,5
7
581,6
717,5
867,9
8
717,5
867,9
1034
9
867,9
1034
1218
10
1034
1218
1422
11
1218
1422
1647
12
1422
1647
1895
13
1647
1895
2171
14
1895
2171
2475
15
2171
2475
2812
16
2475
2812
3184
17
2812
3184
3596
18
3184
3596
4052
19
3596
4052
4556
20
4052
4556
5113
21
4556
5113
5730
22
5113
5730
6412
23
5730
6412
7166
24
6412
7166
8000
Algoritmni amalga oshirishga misol. 4.1-jadvalga muvofiq signal spektrining
256 amplitudasi 0 dan 8000 Gs gacha bo‘lgan chastotalarga to‘g‘ri keladi,
harakatlanish bosqichi esa 8000/256 = 31,25 Gs. Birinchi amplituda (4.9-rasm) 0 Gs
68
chastotasiga, ikkinchisi 31,25 Gs, uchinchisi 62,5 Gs, to‘rtinchi amplituda 93,75 Gs,
beshinchisi
125
Gs
va
oltinchi
amplituda
156,25
Gs.
Mel shkalasidagi filtr chastotalari: 0 Gs, 74,24 Gs, 156,45 Gs.
4.9-rasm. Uchburchakli filtrlarning birinchi diapozoni
Birinchi diapozon ko‘paytma uchun 6 ta ko‘paytrish koeffitsiyenti va mos
keladigan oltita filtr koeffitsiyentini olish uchun (4.1-jadval), uchburchak oynasi
funksiyasining gipotenuzalari nisbatlariga mos keladigan uchburchak katetlarining
nisbatlarini hisoblash kerak:
1. 0;
2. 31,25/74,24 = 0,43;
3. 62,5/74,24 = 0,84;
4. (156,4 – 93,75)/(156,4 – 74,24) = 62,65/82,16 = 0,76;
5. (156,4 – 125)/(156,4 – 74,24) = 0,38;
6. 0.
Hisoblashning
keyingi
bosqichida
DKO‘ yoyilmasining spektral
koeffitsiyentining har bir qiymati (birinchi uchburchakning chastota diapazoni
0 - 156,45 Gs ichida) yuqorida olingan uchburchakning tegishli koeffitsiyentiga
ko‘paytiriladi. Filtrlar DKO‘ modullarining kvadratlariga qo‘llaniladi. Ushbu
69
koeffitsiyentlar bo‘yicha spektr amplitudalarning hosilalari yig‘ilib, 6 ga bo‘linadi.
Keyingi bosqichda olingan hosilalar logariflanadi.
MFCC koeffitsiyentlarini hisoblashning yakuniy bosqichi 4.1-jadvalning har
bir bosqichida DKO‘ni bajarishdir.
Bunday hisoblashlar natijasida 4.1-jadvalning barcha 24 bosqichida
24 elementli spektral (akustik) vektor hosil qilinadi. Va nihoyat, akustik vektorlar
bitta til namunasi ichida normallashtiriladi. Buning uchun barcha vektorlarning
qiymatlari maksimal uzunlik vektorining teskarisiga ko‘paytiriladi.
Akustik vektorlar soni odatda 12 yoki 24 ga teng olinadi.
4.10-rasm. Kepstr koffitsiyentlarining ketma-ketligi
Amalga oshirilgan matematik o‘zgartirishlar natijasida tanib olishda nutq
signalining minglab qiymatlarini muvaffaqiyatli almashtiradigan kichik qiymatlar
to‘plami (vektor) olingan (4.10-rasm). Ushbu akslantirish spektrogramma yoki nutq
signalining vaqt sohasida ifodalangan shaklidan ancha kichikdir.
|
