74
Real vaqt tizimlarida real vaqt operatsion tizimlari (RV OT)
muhim rol
o‘ynaydi. RV OT-da asosiy vazifa - bu obyektda sodir bo‘layotgan hodisalarga
akstasir tezligi va resurslardan foydalanish esa ikkinchi fonga o‘tib qoladi.
RV OT-ning asosiy ajralib turadigan xususiyati - bu obyektda sodir
bo‘layotgan dinamik jarayonlarni boshqarishda obyektning
apparat qismi bilan
bog‘lanishidir. Signal protsessori tomonidan boshqariladigan apparat-dasturiy
majmua, obyektdagi voqealarni ro‘yxatdan o‘tkazadigan sensorlar bilan bir qatorda,
kiritish/chiqarish modullarini o‘z ichiga oladi, ularning yordamida signal protsessori
tashqi hodisalarni qayta ishlash uchun operatsion tizimdan foydalanadi. Shuning
uchun
RV OT tuzilishi, yadro funksiyalari va kiritish/chiqarish tizimini qurishda
umumiy maqsadli operatsion tizimlardan sezilarli farqlarga ega. Real vaqt tizimi
asosiy xotirada bir vaqtning o‘zida bir necha dasturlarni joylashtirish asosidagi ko‘p
dasturli ishlov berish rejimida ishlaydi. Bunda SP
vaqti va resurslari tashqi
qurilmalarning so‘rovlariga binoan taqsimlanadi. Bunday holda, yadroning
vazifalari ma’lumotlarni
qabul qilish, algoritmlarni qayta ishlash, ishlov berishni
to‘xtatish va real vaqt rejimini ta’minlash dasturlarini
rejalashtirish va
sinxronizatsiya qilishdir iborat bo‘ladi (5.2-rasm).
5.2-rasm. Real vaqt operatsion tizim tuzilishi
Yadro
Foydalanuvchi vazifalari
Nosozliklarni
tuztuvchi
Fayl tizimi
Drayverlar
Dinamik
xotirani
taqsimlash
Terminal
emuliyatori
Tizimli
vazifalar
75
RV OT – bu o‘zining nostandart dastur modullarini rivojlantirish va dasturiy
amalga oshirish vositalarga ega bo‘lgan ochiq tizimdir.
RV operatsion tizimining yana bir farqi - bu ishlanma tizimlari va ijro etuvchi
tizimlarning aniq ajratilganligidadir. Ishlanma tizimi
bu real vaqtda dasturlarni
tuzish va otladka vositalarining to‘plamidir. Ijro etuvchi tizimi bu amaliy
vazifalarning real vaqt rejimida ishlashini ta’minlaydigan vositalar to‘plami (yadro,
drayvlar, bajariladigan modullar).
Real vaqt tizimlari ikki xil turi mavjud: "
qattiq" va "
yumshoq" real vaqt
tizimlari [22].
“
Qattiq” real vaqt tizimlari ishlov berish dasturlarini bajarishda hech qanday
kechikishlarga yo‘l qo‘ymaydi, chunki bu ishlash jarayoninig buzilishiga (ishlamay
qolish, rejimdan chiqish, jadvalning buzilishi) yoki hatto to‘xtab qolish va baxtsiz
hodisaga olib kelishi mumkin. Parvozlarni boshqarish tizimlari (samolyotlar, raketa,
sun’iy yo‘ldosh) qattiq tizimlarga misol bo‘lishi mumkin.
“
Yumshoq” real vaqt tizimlari uchun ishlov berish
jarayonidagi kechikish
juda muhim emas, ammo bu ishlamay qolishi va ishlashning pasayishiga olib kelishi
mumkin. Kompyuter tarmog‘ini boshqarish yumshoq tizimga misol bo‘la oladi.
Agar tizim keyingi qabul qilingan ma’lumot paketini qayta ishlashga ulgurmagan
bo‘lsa, bu ma’lumotlar yo‘qotilishiga olib keladi, ammo tizim ma’lumotlar
uzatishning umumiy tezligini pasaytirish orqali takroriy jo‘natishni ta’minlay oladi.
