Joriy dasturning uzilish rejimi

76 
5.3-rasm. Joriy dasturni to‘xtatish jarayonini amalga oshirish 
Vujudga kelgan vaziyatni bartaraf etish uchun mo‘ljallangan, oldindan 
yuklangan boshqa maxsus dasturning bajarilishi boshlanadi. Shundan so‘ng, 
uzilishdan oldin saqlangan protsessor holati tiklanadi, ilgari to‘xtatilgan dasturning 
bajarilishi davom etadi. 
Ta’riflangan jarayon protsessorning uzilishi deb ataladi: uzilishga sabab 
bo‘lgan signal uzilish so‘rovi; bu signalning manbai uzilish manbai; uzilish sababini 
bartaraf etish bo‘yicha harakatlar ketma-ketligi uzilish xizmati tomonidan amalga 
oshiriladi va uzilishda bajarilgan dastur uzilish xizmatining muntazamligi bilan 
amalga oshiriladi. 
Uzilish manbalarining ikki turi mavjud [22]: 
– apparat ta’minot; 
– dasturiy ta’minot. 
Tashqi va ichki periferik qurilmalar apparat ta’minot uzilishining manbalari 
hisoblanadi. Tashqi apparat ta’minot manbasidan uzilish so‘rovi tegishli chiqish 
pinidagi faol signaldir. Tashqi uzilish manbalariga, shuningdek, barcha 
protsessorlarda mavjud bo‘lgan RESET pinidagi signal orqali bajariladigan 
protsessorning dastlabki holatini tiklash (dastlabki holatga o‘rnatish) kiradi. 
Dasturiy ta’minotining uzilish manbalariga quyidagilar kiradi: 
– protsessorning boshqariladigan dasturiy ta’minotining uzilishi uchun 
maxsus buyruqlar. Ushbu buyruqlar foydalanuvchi tomonidan dasturning bir yoki 
Joriy 
dastur 
Uzulishlar 
uchun 
so’rov 
i - buyruq 
i+1- buyruq 
Uzilishlarni boshqarish 
dasturostisi 
Qaytish buyrug‘i 
Kiritilgan 
sikl 
Qaytish buyrug‘i 

77 
bir nechta nuqtalarida beriladi va amaliy dasturlarning bajarilishining tegishli 
mavqeyini belgilashi mumkin; 
– istisno vaziyatlarda protsessorning reaksiyasini namoyish etuvchi buyruq 
bajarilganda paydo bo‘ladigan boshqarilmaydigan dasturiy ta’minot uzilishlari 
(to‘lib qolish, nolga bo‘lish, stek xatosi, yaroqsiz operatsiyalar); maxsus shartlar 
uchun uzilishlar avtomatik ravishda ham, dasturning maxsus shartlari mavjud 
bo‘lgan nuqtalarida foydalanuvchi tomonidan taqdim etilgan uzilish buyrug‘i bilan 
ham xizmat qilishi mumkin. 
Dasturiy ta’minot manbaidan uzilish so‘rovi to‘g‘ridan-to‘g‘ri uzilish 
buyrug‘i yoki protsessor holatining bitini yoki bitlarini o‘rnatishdir, bu maxsus 
holatning paydo bo‘lishini aniqlaydi va mos keladigan holatda avtomatik uzilishga 
olib keladi. 

Download 2,7 Mb.