|
Javob: operatsion tizim orqali.
Operatsion tizim (OT)
|
| bet | 4/8 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 26,29 Kb. | | #234399 |
Bog'liq Tizimli dasturiy taJavob: operatsion tizim orqali.
Operatsion tizim (OT) - bu sodda qilib aytganda dastur bo'lib, u barcha boshqa dasturlar va hardware orasida muloqotni ta'minlaydi. U temir-tersakdan iborat qurilmani turli xil vazifalarni bajara oladigan kompyuterga aylantiradi.
Hozirgi kunda juda ko'plab OT lar mavjud. Masalan, Windows, MacOS, Linux distributivlari. Eng mashhur mobil OT lar - Android va iOS. Hozirda hattoki ba'zi choynaklarda ham o'zining maxsus operatsion tizimi bor.
Turli xil qurilmalar uchun turli xil OT larni uchratish mumkin. Ammo ularning barchasining maqsadi bir - foydalanuvchi uchun muayyan vazifalarni bajarish imkoniyatini yaratish.
Shunday qilib, OT kompyuter va dasturlar orasida aloqani nazorat qilar ekan. OT dasturlar uchun qurilma xotirasiga, tarmoqqa, tashqi qurilmalar bilan o'zaro aloqaga va boshqa resurslarga ma'lum bir cheklovlarni qo'yishi mumkin.
OT ni xuddi adolatli hakamdek tasavvur qilishimiz mumkin. Masalan, kompyuteringizda bir vaqtning o'zida browser, media player va yana boshqa dasturlar ishlab turibdi deylik. Shu vaqtda OT dasturlarga faqat zarur bo'lgan resurslardan foydalanishiga ruxsat beradi va ularni nazorat qiladi.
Har bir OT quyidagi muhim funksiyalarni bajaradi:
- Ma'lumotlarni himoya qilish va xavfsizlik;
- Resurslarni boshqarish;
- Hardware va tashqi qurilmalar o'rtasidagi muloqot;
- Fayllarni boshqarish;
- Boshqa dasturlarni ishga tushirish va hokazolar.
Kernel - barcha OT larning eng muhim qismi hisoblanadi va OT ning yadrosi desak bo'ladi. Kompyuter yoqilganida eng birinchi ishga tushadigan dastur ham Kernel hisoblanadi. U butun tizim ustidan nazorat ega.
OT ishga tushganida siz birinchi grafik foydalanuvchi interfeysi (Graphical User Interface) ni ko'rasiz. Bu foydalanuvchiga qurilmani grafika orqali boshqarishga imkon beradi. OT bilan muloqot qilishning yana bir yo'li - buyruq-qatori interfeysi (Command-Line Interface) dir.
Kernelning ikki turi mavjud: monolitik (monolithic) va mikrokernel (microkernel). Monolitik - bu OT funksiyalarining ko'p qismini bajaradigan katta dastur. Mikrokernel esa OT funksiyalarining faqat kichik bir qismini bajaradi, ammo uning imkoniyatlarini drayverlar deb nomlanuvchi qo'shimcha modullar bilan kengaytirish mumkin.
|
| |
