|
Tizimli dasturiy ta'minotning turlari
|
| bet | 8/8 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 26,29 Kb. | | #234399 |
Bog'liq Tizimli dasturiy taRegistrlar: Registrlar kompyuter arxitekturasining muhim qismidir, lekin ularning tafsilotlari tizimli dasturlash kontekstida aniq emas. Registrlar xotiraning juda tez ishlaydigan qismi bo’lib, ular odatda kompyuter procesorining ichida joylashgan. Ular odatda ma’lumotlarni va buyruqlarni saqlash, arifmetik va lojistik operatsiyalarni bajarish uchun ishlatiladi.
Adreslash.
Adreslash, dasturlashda ma'lumotlarni topish va ularga kirish uchun xizmat qiluvchi tizim. Buning uchun aksariyat dasturlar ma'lumotlar bazasidan ma'lumotlarni izlash, filtirlash va izohlash uchun foydalaniladi. Bu amaliyotda, ma'lumotlar bazasiga so'ralgan so'rovlarga mos javob olish uchun indekslar va so'rov tillari, kataloglar va filtrlar ishlatiladi. Bu, o'zgaruvchan foydalanuvchilar vaqti va energiyasidan tejovul qilish uchun muhimdir.
Adreslashning dasturlashda ahamiyati haqida ko'proq ma'lumot berayotgan bo'lsangiz, ularni quyidagi xususiyatlarga ajratishingiz mumkin:
1. **Indeksatsiya va So'rovlash**: Adreslash tizimlari ma'lumotlar bazasini indeksatsiya qilish uchun kerakli ma'lumotlar ustida yo'nalishni aniqlaydi. Bu indeksatsiya yo'nalishi ma'lumotlarni tezkor qidiruv uchun optimal xotiraga o'tkazadi.
2. **Ma'lumotlar bazasiga kirish**: Adreslash tizimlari ma'lumotlarga kirish uchun ma'lumotlarni to'plangan dasturiy interfeys orqali bermasdan avtomatik ravishda qurilgan ma'lumotlar bazasiga ulanadi.
3. **Filtratsiya**: Foydalanuvchilar ma'lumotlar bazasidagi ma'lumotlarni filtirlash uchun yordamchi vositalardan foydalanishadi. Bu, ma'lumotlarni qidirishni aniqlash uchun muhimdir va maqsadga mos ma'lumotlarni taqdim etishda yordam beradi.
4. **O'zgaruvchanlik**: Adreslash tizimlarining o'zgaruvchanligi yuqori bo'lishi kerak. Bu, ma'lumotlar bazasidagi o'zgarishlarni avtomatik ravishda aniqlab berish va foydalanuvchilarga ma'lumotlarni yangilash uchun imkoniyat berishni talab qiladi.
5. **Maxsus talablar**: Har bir tizim ma'lumotlarni to'g'ri va tez-tez qidirish uchun maxsus talablarni o'z ichiga oladi. Bu talablar foydalanuvchilarning so'rovlari va maqsadlari bo'yicha o'zgartirilishi mumkin.
6. **Xavfsizlik**: Ma'lumotlar bazasi xavfsizligi juda muhimdir. Adreslash tizimlari foydalanuvchilar ma'lumotlarini himoyalash uchun kerakli xavfsizlik protokollari va standartlarini qo'llab-quvvatlashi kerak.
7. **Ilova dastur interfeysi (API)**: Adreslashning API lari, boshqa dasturlar va xizmatlar bilan integratsiyani osonlashtiradi. Bu, ma'lumotlar almashish va bir-biriga ulanish imkonini yaxshilaydi.
8. **Statistika va Monitoring**: Adreslash tizimlarida ma'lumotlar bazasining ishlashini monitor qilish uchun statistika va monitoring vositalari mavjud bo'lishi kerak. Bu, ma'lumotlarni saqlash, qidirish va yuklash jarayonlarini optimallashtirishga yordam beradi.
Kompilyator
Kompilyator - bu dasturlash tilidagi dastur kodini, masalan, C++, Java yoki Python kabi, kompyuter tomonidan aniqlangan boshqa dastur kodiga o'girib turuvchi dastur. Bu avtomatik uslubda yozilgan kodni kompyuter uchun o'qilishga o'zlashtiradi. Kompilyator ko'p paytlarda dastur kodini o'qib, uni boshqa tilga, masalan, ma'muriy maschinalar tiliga (ASM) yoki oddiy maslahatlangan kodga (byte code) o'girib turadi. Bu jarayon natijasida dastur ko'p bo'lgan dasturlash tildagi o'zgarishlar va to'liq standartga mos tuzilmagan kod o'rniga kompyuter tomonidan tez va effektiv kod olishi mumkin.
Kompilyatorlar dasturlashning muhim qismi hisoblanadi va ularga oid ko'proq ma'lumotlar ko'rsatishim mumkin:
1. **Ish prinsipi**: Kompilyatorlar dastur kodini boshqa dastur kodiga o'giradi. Bu dastur kod odatda oddiy matn yoki ma'muriy maschinalar tilida bo'ladi. Kompilyatsiya jarayoni uchta asosiy qadamdan iborat: tahlil, optimallashtirish va yig'ilish.
2. **Kompilyatsiya va interpretatsiya**: Kompilyatorlar kodni kompyuter uchun boshqarish uchun uni to'liq ko'chiradi, interpretratsiya esa har qanday qadamni bajarish uchun kodni oddiy o'qib chiqadi. Kompilyatsiya natijasida hosil bo'lgan dastur kompyuter uchun optimallashtirilgan va tez ishlaydi, ammo interpretratsiya asosiyl o'zgarishlarni tez bajaradi.
3. **Kompilyator turlari**: Har bir dasturlash tili uchun o'ziga xos kompilyator mavjud bo'lishi mumkin. Misol uchun, C++ tilidagi dasturlar uchun GCC yoki Clang kompilyatorlari, Java uchun javac, Python uchun CPython kompilyatorlari mavjud.
4. **Kompilyatsiya turlari**: Ko'p kompilyatorlar tekis, yana bir qismini interpretatsiya qiladigan JIT (Joylashtirilgan Interpretatsiya Teknologiyasi) yoki yagona dastur kodini joylashtirilgan ma'muriy maschinalar tiliga o'giradigan dasturlovchi kompilyatorlar bo'lishi mumkin.
5. **Kompilyatorlarning qulayliklari**: Qulayliklar o'rtasida optimallashtirish, dastur kodini xato tekshirish va diagnostika, paralell ishlov qo'llash, manbani birlashtirish, vaqtni shiritib turish va yodlash kabi imkoniyatlar kiritiladi.
6. **O'chko'zlar va kompilyatorlar**: O'chko'zlar (IDE) dasturlash jarayonini osonlashtiradigan vositalar bo'lib, ularga kodni yozish, tekshirish va ishga tushirish, shuningdek, kompilyatsiya natijalarini kuzatish imkoniyatlari mavjud.
7. **Platformalar orasidagi farq**: Ko'p kompilyatorlar ko'p xil platformalar (masalan, Windows, MacOS, Linux) uchun mavjud bo'lib, shuningdek, har bir platformada o'ziga xos optimallashtirishlarga ega bo'ladi.
Kompilyatorlar dasturlash sohasining muhim qismidir va ularni tushuntirish, yozish va optimallashtirish dasturlashda muhim bo'lib turadi.
13.
|
| |
