|
Тizimning asosiy tasnifi
|
| bet | 4/4 | | Sana | 22.02.2024 | | Hajmi | 47,58 Mb. | | #160850 |
Durablitiy (Muddatlilik)
Tranzaksiya tugallangandan va amalga oshirilgandan so’ng, uning o’zgarishlari doimiy ravishda ma’lumotlar bazasida saqlanadi. Bu xususiyat ma’lumotlar bazasida saqlangan ma’lumotlar boshqa yangilash yoki o’chirish tranzaksiyasi unga ta’sir qilmaguncha o’zgarmasligini ta’minlaydi.
Tranzaktsiya amalga oshirilgandan so’ng, avariya yoki elektr uzilishi kabi jiddiy muammo yuzaga kelgan taqdirda ham u shu holatda qoladi. Shu maqsadda, tugallangan tranzaktsiyalar qattiq disklar kabi doimiy xotira qurilmalarida (uchuvchan bo’lmagan) qayd etiladi, shuning uchun ma’lumotlar bazasi nusxasi qayta ishga tushirilgan taqdirda ham har doim mavjud bo’ladi.
Onlayn tranzaksiyalarni qayta ishlashni qo‘llab-quvvatlash uchun yaratilgan ma’lumotlar bazasi Onlayn tranzaksiyalarni qayta ishlash (OLTP) tizimi deb nomlanadi. Odatda, OLTP tizimlari imkon qadar tranzaksiyalarni talab qiladigan darajada ishlab chiqadi. Tashkilot odatda zaxiralarni nazorat qilish, xaridorlarga hisobvaraq berish va tovarlarni sotish kabi biznes jarayonlarini qo‘llab-quvvatlash uchun mo‘ljallangan bir nechta turli OLTP tizimlariga ega. Ushbu tizimlar juda batafsil, dolzarb va o‘zgarishi mumkin bo‘lgan jonli ma’lumotlarni ishlab chiqaradi. OLTP tizimlari oldindan tuzilgan, ko‘p marta takrorlanadigan va asosan, ma’lumotlarni yangilash bilan bog‘liq bo‘lgan operatsiyalarni intensiv qayta ishlash uchun optimallashtirilgan. Ushbu xususiyatlarga muvofiq OLTP tizimlaridagi ma’lumotlar ma’lum biznes dasturlari talablariga muvofiq ravishda tartibga solinadi va ko‘p sonli bir vaqtda ijro etuvchi foydalanuvchilarga kundalik qarorlar qabul qilishga imkon beradi.
Xulosa
ACID xususiyatlari ma’lumotlar bazasidagi ma’lumotlarning yaxlitligi va izchilligini ta’minlaydi, ba’zi bir nosozliklar natijasida ma’lumotlar buzilmasligini ta’minlaydi. ACID xususiyatlarini qo’llaydigan ma’lumotlar bazalari faqat to’liq muvaffaqiyatli bo’lgan tranzaktsiyalar qayta ishlanishini ta’minlaydi va agar tranzaksiya tugallanishidan oldin ba’zi muvaffaqiyatsizliklar yuz bersa, ma’lumotlar o’zgartirilmaydi.
Yagona umumrespublika protsessing markazi ma'lumotlariga ko‘ra, 2018 yilning 2-chorak natijalariga ko‘ra, O‘zbekiston hududida amalga oshirilgan e-commerce tranzaksiyalar soni joriy yilning 2-choragiga nisbatan pasayish ko‘rsatkichlarini namoyon etdi.
Jumladan, joriy yilning 3-choragida e-commerce tranzaksiyalar soni 69,8 mln.i tashkil etib, 2018 yilning o‘tgan 2-choragidagi 72,4 mln.lik holatiga nisbatan 3,6%lik pasayishni qayd etdi.
3-chorakda elektron kommersiya bo‘yicha amalga oshirilgan tranzaksiyalarning jami miqdori 1 610,7 mlrd. so‘mni tashkil etdi. Ushbu ko‘rsatkich 2018 yilning 2-chorakida qayd etilgan 872,4 mlrd. so‘mga nisbatan 184,6%ga o‘sishni ko‘rsatmoqda.
O‘zbekistonda onlayn-tranzaksiyalar miqdori keskin oshdi
Muomalaga chiqarilgan plastik kartalarning umumiy soni bo‘yicha esa, 3-chorakda qayd etilgan 817 179 ta plastik karta soni, joriy yilning 2-choragida qayd etilgan 813 831 ta plastik kartalar soniga nisbatan 0,4%lik o‘sishni namoyon etdi.
Umumiy ko‘rsatkichlarni hisobga olganda, muomalaga chiqarilgan plastik kartalar soni bo‘yicha “Xalq banki” 162 725 talik ko‘rsatkich bilan yetakchilik qilmoqda. Ikkinchi o‘rinda “Agrobank” 123 360 ta hamda “Ipoteka Bank” 80 901 talik ko‘rsatkich bilan uchinchi o‘rinni egalladi.
Raqamli identifikasiya – bu biometrik shaxsiy ma'lumotlar (yuz fotosi va ovoz) yordamida shaxsni tasdiqlab, turli bank va to‘lov tashkilotlaridan masofadan turib moliyaviy xizmatlardan foydalanish imkonini yaratuvchi mexanizm.
elektron hamyon ochish va boshqarish;
bank kartalari yoki elektron pul tizimlari yordamida transchegaraviy pul o‘tkazmalarini amalga oshirish;
bank hisob raqamini, shuningdek bank kartasini ochish va boshqarish;
Raqamli identifikasiya qanday hollarda qo‘llaniladi?
onlayn
mikrokredit
olish
https://youtu.be/tHy-Z7q5Pj8
|
| |
