Yuqoridagi sanab o`tilgan MM dan tashkari hozirgi kunda quyidagi MM lar
ham amaliyotga kirib kelmokda.
1. Ko`p o`lchamli MM lar
2. Ob’ektga yo`naltirilgan MM lar
Shuningdek boshqa MM larga asoslangan
har xil tizimlar ham ishlab
chiqilmoqda. Bular qatorida quyidagilarni sanash mumkin.
1. Ob’ekt- relyatsion
2. Semantik
3. Yo‘naltirilgan
4. Konseptual va boshqalar
Ulardan
ba’zilari
MB
bilimlari
bazasi
va
dasturlash
tillarini
integratsiyalashga (birlashtirishga) xizmat q iladi.
Hozirgi kunda axborot tizimlarini loyihalash xilma–xil usullari mavjud.
Umuman olganda, axborot tizimlarini dastuuriy ta’minotini
yaratish iterativ
xarakterga ega. Axborot tizimlarini loyihalashni asosiy bosqichlari va ular
orasidagi bog‘lanish quyidagi chizmada keltirilgan:
Ta`minlovchi
Mahsulot
Baholash
Sotib olishga
buyurtma
Tovar partiyasi
ILM
DLM
MFM
AT
versiyalari
Talabal
ar
tahlili
PS – predmet soha;
ILM – infologik model;
DLM – datalogik model;
MFM – ma’lumotlarni fizik modeli;
AT – axborot tizimi;
AT loyihalashni 1 – bosqichida predmet sohasida mantiqiy informatsion
tuzilmasini quramiz. U PS ni va faydalanuvchini talablarini o‘zida
mujassamlashtiradi. Bunda biz aniq MBBT ga bog‘lanmagan ravishda bu ishlarni
bajaramiz, ya’ni PS ni informatsion-logik tavsifi bajariladi. Bu bosqich infologik
model qurish bosqichi deb ataladi. MBBT vositasi yordamida ma’lumotlarni
mantiqiy bog‘lanishlarini tashkil qilish ma’lumotlar bazasini DLM ini bildiradi.bu
model yordamida ma’lumotlar elementlari orasidagi mantiqiy bog‘lanishlarni aks
ettiradi. DLM ni ma’lumotlarni saqlash muhiti bilan bog‘laydigan
bosqich
ma’lumotlarni fizik modeli deyiladi.
Hozirgi kunda PS ni tavsiflash uchun ko‘p usullar mavjud. SHulardan
biri ob’ekt-aloqa usulidir. Bu usulni ba’zan Ulman – CHen usuli ham deyiladi. PS
ni mohiyat aloqa usulida tavsiflaganda quyidagi bosqichlarda i sholib boriladi:
1. PS ni ob’ektlari aniqlanadi.
2. Ob’ekt sohalari (atributlari) belgilanadi va uning kalit parametri
aniqlanadi. Kalit parametri ob’ektni identifikatsiyalaydi.
3. Ob’ektlar o‘rtasida aloqa o‘rnatiladi va ular sinflarga ajratiladi.
4.
Maxsus belgilar kiritilib, ob’ekt aloqa diagrammasi o‘rnatiladi. Bu
diagramma PS ning infologik modeli grafik tasviri hisoblanadi.
