|
Тошкент кимё – технология институти
|
| bet | 8/9 | | Sana | 19.05.2024 | | Hajmi | 459,5 Kb. | | #244395 |
Bog'liq Тошкент кимё – технология институти
Bu usul sintetik polimerlar sanoatida ko‘p qo‘llaniladigan usuldir. Uning afzalligi shundaki, emulsion polimerlanish reaksiyasi past haroratda ham katta tezlik bilan boraveradi.
Hosil bo‘lgan polimer molekulaviy taqsimlanishi boshqa usullar bilan olingandagiga qaraganda monodispersroq bo‘ladi. Bunday polimerlanish jarayonida dispersion muhit sifatida, asosan, suv ishlatilib, unda monomerning 7-50%-li emulsiyasi tayyorlanadi. Monomerning suvdagi emulsiyasini barqaror qilish uchun unga emulgatorlar qo‘shiladi.
Monomerning suvdagi emulsion zarrachalari shakliga va kattaligiga qarab sistema lateks yoki suspenzion bo‘ladi. Emulgatorlar sifatida deyarli barcha sovunlar, jumladan ishqoriy metallarning oleat, palmitat, laurat tuzlari, aromatik sulfokislotalarning natriyli tuzi, ayniqsa, natriyizobutilnaftalin monosulfat ko‘p ishlatiladi. Emulgatorlar uglevodorod (monomer) bilan suv chegarasidagi sirt taranglik kuchini kamaytiradi va monomerning suvda emulsiyalanishini osonlashtiradi. Monomer tomchilarini yupqa emulgator pardalar bilan o‘ralishi emulsiyaning barqarorligini oshiradi.
Emulsion polimerlanishning initsiatorlari sifatida suvda eruvchan persulfat, perborat, vodorod peroksid va shunga o‘xshash moddalar ishlatiladi. Jarayonning regulyatori sifatida (ya’ni muhitning rN turg'unligini va emulsiyaning barqarorligini oshiruvchi moddalar sifatida) bikarbonatlar, fosfatlar va atsetat tuzlari ishlatiladi. YUqorida aytib o‘tilganlarga binoan, polimerlanishdan avval monomerning suvdagi emulsiyasi hosil qilinadi. So‘ngra polimerlanish natijasida polimer lateksi hosil bo‘ladi. Latekslar texnikada to‘g'ridan-to‘g'ri ishlatilishi ham mumkin (PVA ning suvdagi emulsiyasi). Lateksdan polimerni ajratib olish uchun unga maxsus moddalar - elektrolitlar qo‘shiladi.
Emulsion polimerlanish usulining ikkinchi turi suspenzion polimerlanish deyilib, lateks polimerlanish usulidan hosil bo‘ladigan polimer zarrachalarining yirikligi bilan farqlanadi. Bunday reaksiyalarda initsiator sifatida ishlatiladigan benzoil peroksid va diazobirikmalar ayni monomerda eritilgan holda ishlatiladi. Suspenziyaning barqarorligini oshirish uchun suvda eruvchan stabilizatorlar, jumladan, polivinil spirti yoki jelatina qo‘llaniladi.
TAYANCH SO‘ZLAR
Kationli polimerlanish. Fridel-Krafts katalizatorlari, sokatalizatorlar. Kationli polimerlanish bosqichlari. Anionli polimerlanish, katalizatorlar. Stereoregulyar polimerlar, stereospetsifik katalizatorlar. Sopolimerlar, sopolimerlanish konstantalari, sopolimer tarkibi.
Gomopolikondensatlanish, geteropolikondensatlanish, funksional guruhlar, past molekulali moddaning ajralib chiqishi. CHizishdi polikondensatlanish, to‘rsimon polikondensatlanish. Polierlanish – blokda, emulsiyada, suspenziyada, erituvchida.
|
| |
