|
Toshkent moliya instituti andijon fakulteti
|
| bet | 1/9 | | Sana | 24.09.2024 | | Hajmi | 318,69 Kb. | | #272344 | | Turi | Referat |
Bog'liq Abbosbek iqtsiodchilar uchun matematika mustaqil ta\'limi
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI
ANDIJON FAKULTETI
“Moliya va moliyaviy texnologiyalar” yo’nalishi
I bosqich SMMT-70-22-guruh talabasi
Ne’matjanov Abbosbekning
“Iqtisodchilar uchun matematika” fanidan tayyorlagan mustaqil ish
REFERATI
Bajardi: A.Ne’matjanov
Tekshirdi: M. Kuchkarov
Andijon– 2023-y.
Hosila. Hosilaning geometrik, mexanik ma’nolari, iqtisodiy ma’nolari.
Reja:
Kirish .
Hosila tushunchasiga olib keladigan masalalar
Funksiya hosilasining ta’rifi.
Hosilaning geometrik va fizik ma’nolari. Urinma va normal tenglamalari
Hosila hisoblash qoidalari .
Xulosa.
Foydanilgan adabiyotlar ro’yxati.
Kirish
Hosila — differensial hisobning asosiy tushunchasi. U funksiya oʻzgarishi tezligini ifodalaydi. x0 nuqtaning atrofida berilgan f(x) nuqta uchun mavjud boʻlsa, u funksiyaning x0 nuqtadagi hosilasi deyiladi Va oʻ(x0) kabi belgilanadi. Ushbu miqdorlar funksiyaning x0 nuqtadagi oʻng va chap hosilalari deyiladi va oʻ(x+0),/’(x—0) kabi belgilanadi. Masalan, /(x)=\x\ funksiyaning x0=0 nuqtadagi o`ng va chap hosilalari mos ravishda f(+0)=1, L—0)=—1 boʻladi. f(x) funksiya x0nuqtada hosilaga ega bo`lishi uchun f(x0+0) va f(x0—0) funksiyalar mavjud bo`lib, ular oʻzaro teng boʻlishi zarur va yetarli. Kompleks oʻzgaruvchili funksiyalarda ham hosila tushunchasi shunga oʻxshash kiritiladi.
Hosila mаtеmаtikаning asosiy tushunchаlаridаn biri hisoblanadi. Hosila matematika, fizika va boshqa fanlarning bir qancha masalalarini yechishda,xususan har xil jarayonlarning tezliklarini o‘rganishda keng qo‘llaniladi. Aytaylik f(x) funksiya (a,b) intervalda aniqlangan bo‘lsin. Bu intervalga tegishli x0 nuqta olib, unga shunday x orttirma beraylikki, x0+x(a,b) bo‘lsin. Natijada f(x) funksiya ham x0 nuqtada y=f(x0+x)- f(x0) orttirmaga ega bo‘ladi.
Ta’rif. Agar x0 da nisbatning limiti mavjud va chekli bo‘lsa, bu limit f(x) funksiyaning x0 nuqtadagi hosilasi deyiladi va f’(x0), yoki y’(x0), yoki orqali, ba’zan esa yoki kabi belgilanadi.
Bu holda funksiya x0 nuqtada hosilaga ega deb ham aytiladi.Demak,
.
Bunda x0+x=x deb olaylik. U holda x=x-x0 va x0 bo‘lib, natijada
bo‘ladi. Demak, f(x) funksiyaning x0nuqtadagi hosilasi xx0 da nisbatning limiti sifatida ham ta’riflanishi mumkin:
funksiya intervalda aniqlangan bo‘lsin. Ixtiyoriy nuqtani olamiz va bu nuqtada argumentga orttirma ( ) beramiz. Bunda funksiya orttirma oladi.
|
| |
